3- Thaân baøi.
–“Ñònh nghóa- giaûi thích –phaân loaïi-chöùng minh-baøi baùc-thuyeát phuïc-hoan nghinh- coâng boá laäp tröôøng.”
-nguyeân taéc: Töï ñoaïn Kinh Thaùnh ñaõ coù boá cuïc lôùn , töï phaân ñoaïn Kinh Thaùnh cuõng ñaõ coù caùc phaàn nhoû tieáp theo.
-. Haõy löu yù ñeán danh töø, ñoäng töø, tuùc töø, inguyeân tænh töø vaø duøng chính töø ngöõ trong ñoaïn Kinh Thaùnh ñoù laøm tieâu ñeà cho caùc phaàn cuû boá cuïc.
Ví duï: Jeâr 17.5- 8
I-Keû bò ruûa raû: ( c.5- 6)
A/Nguyeân do:
1/keû nhôø caäy loaøi ngöôøi, caïy söùc rieâng mình
2/Keû lìa boø Ñöùc Chuùa Trôøi.
B/Haäu quaû:
1/Nhö caây thaïch thoaû trong sa maïc-khoâng thaáy phöôùc.
2/Nhö keû soáng trong sa maïc.
II-Keû ñöôïc phöôùc:
A/Nguyeân do:
1/Keû nhôø caäy Chuùa.
2/Keû nöông döïa vaøo Ngaøi.
B/Keát quaû:
4- Keát luaän. –“Toùm taét-keâu goïi haønh ñoäng.”
a-Giaù trò:
-taát caû ñeàu ñeå daønh cho keát luaän.
-gioáng nhö baät ñeøn xanh cho tieán tôùi.
-laø thöùc ñaåy ngöôøi nghe haønh ñoäng tieán tôùi muïc ñích mình muoán.
-Ñöøng bao giôø dcuøng moät caâu Kinh Thaùnh khaùc ñeå keát luaän.
(-Laø thôøi ñieåm ñaùnh ñoäng tình caûm,yù chí lyù trí ñeå loâi cuoán xoâ ngöôøi nghe ñeán choå haønh ñoäng, aùp duïng .
-
-Khi keâu goïi ñöøng chæ chuù taâm ñeán lyù trí maø coøn ñeán tình caûm, ñeán tieáng noùi cuûa traùi tim.
-
b-Daáu hieäu lôøi keát:
-“Ñeå keát luaän….. ..”
-“Toâi muoán keát thuùc ôû ñaây qua caâu chuyeän..”
-“Baøi giaûng naày ñöôïc keát thuùc qua lôøi cuûa …..”
-“Moät lôøi sau cuøng cho söù ñieäp ôû ñaây.”
-“Tröôùc khi haàu chaám döùt.”
-“Ñaõ ñeán luùc chuùng ta coù theå döøng ôû ñaây.”
-“Tröôùc khi keát luaän, toâi muoán chuùng ta cuøng minh ñònh laïi vaán ñeà..”
-“Vaø ñaây laø caâu chuyeän cuoái cuøng cho baøi giaûng..”
-“Toùm laïi..”
-Nhöng khoâng neân thöôøng xuyeân duøng noù vì khoâng caàn thieát, khoâng toát.
-Neáu duøng noù thì baïn phaûi thöïc söï bieát keát thuùc, ñöøng laøm cho cuû toïa cuït höùng, thaát voïng.
c-Ngheä thuaät keát luaän:
(1)-toùm löôït:
(2)-Caâu hoûi:
(3)-Baøi thô:
(4)-Caâu chuyeän:
(5)-Keâu goïi söï löïc choïn: Moise trong phuïc truyeàn 28
(6)-Gaây söï sôï haûi:Vôùi nhöõng lôøi caûnh caùo long troïng, moät söï baùo ñoäng ñoû veà moät tình traïng nguy kòch.
Ví duï: khoâng
(7)-Laäp laïi caâu goác: Haõy ñoïc laïi caâu goác baøi giaûng nhieàu laàn döôùi nhöõng hình thöùc khaùc nhau, nhöõng loái vaên khaùc nhau vaø aâm ñieäu khaùc nhau. Tìm caùch ñaûo ngöõ, ñaûo caùc meänh ñeà cuûa caâu goác ñeå ngöôøi nghe khoâng nhaøm chaùn.
Ví duï: Con ñöôøng roäng daãn ñeán söï cheát, vaø ñöôøng heïp daãn ñeán söï soáng. Cuoái con ñöôøng roäng laø söï cheát, cuoái con döôøng heïp laø söï soáng. Tìm söï soáng chæ thaáy nôi con ñöôøng heïp, tìm döôøng roäng töùc laø tìm caùi cheát cho mình.
(8)-
Lôøi keát luaän keâu goïi tha thieát vôùi ñaáy söï khích leä, nhaán maïnh khaûi töôïng môùi .
“Caû quoác gia naày ñang chôø ñôïi caùc baïn, toaøn Hoäi-Thaùnh ñaët loøng tin nôi caùc baïn, nhöõng linh-hoàn hö maát, cheát chìm trong toäi loãi ñang chôø caùc baïn töøng giaây phuùt.”
“
**Löu yù:-Nhöõng ñieàu neân traùnh:
-hai ba keát luaän,lôøi khuyeân ôû phaàn cuoái.
-khoâng coù keát luaän hoaëc khoâng bieát keát luaän.
5- Giaù trò & ñaëc tính cuûa Boá cuïc:
(A) GIAÙ TRÒ BOÁ CUÏC:
1-ñaët boá cuïc hay laäp boá cuïc?
-Töï baûn chaát Kinh Thaùnh voán ñaõ coù boá cuïc.
-Ta laø ngöôøi khaùm phaù,tìm boá cuïc trong Kinh Thaùnh chöù khoâng phaûi ñaët boá cuïc cho Kinh Thaùnh..
-Moät phaàn Kinh Thaùnh coù theå coù nhieàu boá cuïc khaùc nhau.
-Boá cuïc ñöôïc tìm thaáy qua söï giaûi kinh vaø huùt maät.
-Chæ qua giaûi kinh thoâi thì seõ boá cuïc seõ giôùi haïn.
-Söï huùt maät nhö huùt laáy söï soáng töø Kinh Thaùnh seõ cho ra nhieàu boá cuïc,nhieàu yù meï vaø yù con.
-Söï caàu nguyeän doác ñoå Chuùa seõ daïy ta nhaïy beùn khaùm phaù boá cuïc.
-Khaû naêng lyù luaän cuõng seõ cho ta thaáy boá cuïc.
2-Giaù trò boá cuïc.
-Boá cuïc gioáng nhö khung söôøn moät caên nhaø
-Duø laø thieân taøi cuõng phaûi coù moät boá cuïc-daøn baøi tröôùc khi noùi- duø laø trong yù töôûng hoaëc ñöôïc vieát ra.
-Töï baûn thaân Kinh Thaùnh ñaõ coù saün boá cuïc-neân khaùm phaù boá cuïc thay vì ñaët boá cuïc
-Moãi caâu,ñoaïn Kinh Thaùnh ñeàu coù theå coù nhieàu boá cuïc khaùc nhau.
-Boá cuïc nhö moät boä xöông,moät khung söôøn.
-nguyeân taéc moät boá cuïc : nhieàu phaàn nhöng khoâng ñöôïc nhieàu quaù. Caân ñoái. Luõy tieán.
(B) ÑAËT TÍNH BOÁ CUÏC:
“Huøng bieän chaân chính caên cöù vaøo choå: noùi heát ñieàu phaûi noùi vaø chæ noùi ñieàu phaûi noùi maø thoâi” La Rochefoucal
1a-Tính nhaát trí: Xaùc ñònh muïc ñích ,phaûi ñònh höôùng ñeå ñi tôùi.Noù laø tieân khôûi.
-laø khoâng laïc ñeà,khoâng bò yù töôûng nhoû,yù phuï daãn daét rôi vaøo nhöõng tieåu tieát.
-ñeå traùnh truøng ñieäp yù töôûng.
-thieát laäp ñöôïc thöù töï tö töôûng.
-Moïi phaàn cuûa noäi dung chæ laø moät ñeå höôùng daãn caùc haønh vi lôøi noùi ngöôøi nghe sau naày.
-Moïi yù töôûng phaûi thoáng nhaát ñeå ñaåy hoäi chuùng ñeán haønh ñoäng.
-Xeáp ñaët taát caû yù töôûng daøn thaønh moät maët traän chinh phuïc,xoaùy vaøo.
-Taát caû yù phuï phaûi traät töï trong vieäc uûng hoä yù chính.
-Caùc yù chính ñöôïc thoáng nhaát ñeå bieän minh cho chuû ñeà.
-Moät yù chính vôùi nhieàu yù phuï lieân laïc nhau theo heä thoáng nguyeân nhaân & keát quaû.
-Xaùc ñònh ñöôïc muïc ñích ñeå chæ truyeàn ban moät söù ñieäp maø thoâi.
-Khoâng theå ñoàng thôøi ñi ñeán hai muïc ñích ñöôïc.
-haõy chæ coù moät yù chính maø thoâi.
-Ví duï: tröôùc khi caát nhaø phaûi ñònh höôùng & veõ ra .
2a-Thöù töï:
-ñaët ñuùng choå töøng vaán ñeà,töøng tö töôûng.
-ñoù laø moät luoàng tö töôûng lieân tuïc,khoâng bò ngaét ñoaïn.
-Caùc tö töôûng phaûi keá tieáp noái nhau moät caùch traät töï hôïp lyù sao cho deã theo doûi vaø deã nhôù.
-Ngöôøi nghe deã nhôù nhöõng vaán ñeà lieân keát nhay hôn laø ñaët noái nhau caùch rôøi raït.
-Khi ñoc saùch neáu khoâng naêm ñöôïc yù ,ñoäc giaû coù theå ñoïc laïi nhöng hoï khoâng theå laøm nhö vaäy khi nghe giaûng.
-
3a-Caân ñoái:
-Chia caùc phaàn cuûa boá cuïc cho ñeàu ñaën.
-Neáu coù phaàn naøo ngaén quaù thì chaéc phaûi laø söï truïc traëc ñeán töø vieäc chöa hieåu ñuû phaàn aáy trong Kinh Thaùnh.
-Phaûi tìm hieåu,ñaøo saâu ,khai thaùc phaàn naøo quaù,beøn khoâng thì phaûi loaïi boû hoaë xeáp noù vaøo phaàn lôùn.
-Neáu phaàn naøo daøi quaù ta buoät phaûi caét xeùn bôùt.
-Traùnh “ñaàu voi ñuoâi chuoät”.
-
4a-Luõy tieán:
-tính luõy tieán
-Phaûi xaùc ñònh muïc tieâu tröôùc ñeå laøm tieâu ñieåm .
-Töø tieâu ñieåm ñoù,ta xoaùy troïng taâm
-saép ñaët boá cuïc ñeå höôùng veà tieâu ñieåm ñoù.
-nguyeân taéc cuûa luõy tieán: Yeáu tröôùc maïnh;nhoû tröôùc lôùn;ñôn sô tröôùc phöùc taïp; ít ñeán nhieàu; eâm thaém ñeán aøo aït.
5a-Laëp laïi vaán ñeà chính:
-Xoaùy ñi,xoaùy laïi vaán ñeà chính maø ta muoán ñoùng aán,ghi khaéc vaøo loøng ngöôøi nghe.
-Caùc phaàn lieân keát ñeå chöùng minh moät vaán ñeà chính ñoù.
-Laø vaán ñeà chính thì khoâng bao giôø chæ noùi leân moät laàn.
-Phaûi khoân ngoan trong vieäc duøng töø,duøng yù ñeå laëp laïi maø khoâng nhaøm chaùn ngöôøi nghe.
6a-Ñôn giaûn:
-Khoâng neân coù moät boá cuïc raäm ñaày, quaù nhieàu.
-Cuõng khoâng neân coù qua nhieàu yù phuï duø laø ñuùng.
-Vöøa ñuû nhöng roõ raøng hôn laø nhieàu maø lu môø.
-Haõy ñeå cho ngöôøi nghe coù thì giôø suy nghó vaø theo doõi.
-
6-Caùc loaïi baøi giaûng : giaûi kinh Caâu goác,ñeà muïc,caâu chuyeän, nhaân vaät.
7-Nhöõng loãi phaûi traùnh khi laøm daøn baøi: ( NHLeâ 39).
B-THÖÏC HIEÄN BAØI GIAÛNG-TÌM YÙ CHÍNH VAØ YÙ PHUÏ:
Neáu ñôn giaûn ñeå hieåu thì vieát moät baøi giaûng goàm caùc böôùc:
( 1)-Tìm kieám yù töôûng (giaûi kinh)
( 2)-phaân loaïi yù chính & phuï.
( 3)-saép ñaët noù theo thöù töï. (boá cuïc)
(4)-duøng vaên chöông saùng suûa ñeå dieãn taû. (vieát)
(5)-duøng aâm thanh ,gioïng noùi ñeå trình baøy (giaûng)
(6)-phoái hôïp vôùi cöû chæ, ñieäu boä hôïp lyù. (cöû chæ)
Nhöng vì tính phöùc taïp,ña daïng,saâu nhieäm,phong phuù cuûa Kinh Thaùnh vaø cuûa töøng vaán ñeà maø nhöõng böôùc sau ñaây seõ phaûi thöïc hieän môùi hy voïng coù moät baøi giaûng toát hôn. Vaø vì Kinh Thaùnh voán dó ñaõ ñoái laäp vôùi lyù trí,khoâng chòu haøng phuïc cuûa lyù trí, Kinh Thaùnh luoân luoân muoán vò trí ñoäc toân,tuyeät ñoái maø ñang ñoái dieän vôùi nhieàu khoâng theå thuø nghòch xöa nay neân chi vieäc giaûng daïy caàn söï ñaàu tö töøng böôùc caån thaän.
1-Choïn loïc ñoaïn Kinh Thaùnh saéc beùn nhaát giöõa nhöõng ñoaïn Kinh Thaùnh cuøng yù (Caùc vua Iⅈ Söû kyù Iⅈ Xuaát,Daân&Phuïc truyeàn;caùc saùch Tieân tri;4 saùch Phuùc AÂm; Saùch Daniel&Khaûi Thò. Caùc nhaân vaät trong Kinh Thaùnh..
Ví duï: giöõa caùc ñoaïn Kinh Thaùnh thuaät laïi lôøi thaùch thöùc cho keû theo Chuùa,hay laø ñieàu kieän theo Chuùa ñöôïc caùc saùch Phuùc AÂm ghi laïi trong Mathiô 10.38; 16.24; Maùc 10.21; Luca 9.23- 27 thì ta haõy choïn löïa xem tieåu khuùc Kinh Thaùnh naøo coù nhieàu yù töôûng,roõ hôn ñeå khai thaùc yù chính naày.
Vaø ta thaáy giöõa : thì ta haõy choïn khuùc Kinh Thaùnh naøo laø nhieàu yù thì ta duøng laøm neàn taûng cho baøi giaûng.
2-Vieát laïi noäi dung phaàn Kinh Thaùnh saép giaûng.
Tö töôûng saâu saéc phaûi ñöôïc goùi gheùm trong ngoân ngöõ dieãm leä thì môùi hieäu quaû trong vieäc ñoùng aán leõ thaät.
(A)Caùch vieát:
-Taïi sao phaûi vieát?
Neáu ñeå nguyeân trong trang giaáy traéng ñoù seõ khoù maø thaáy vaán ñeà
*“Loâi ra” töøng vaán ñeà,töøng chi tieát naèm trong trang giaáy ñoù.
*gioáng nhö mang moïi vaät trong kho ra ñeå saép ñaët laïi cho thöù töï.
*gioáng nhö ta luïc laïo hoà sô vaø xem töøng chi tieát ñeå khaùm phaù ra nhöõng gì aån daáu trong ñoù.
-vieát haøng doïc/khoâng vieát hang ngang
-vieát theo ngoân ngöõ maø ta coù theå hieåu ñöôïc.
-vieát töøng chi tieát,phaân taùn moûng taát caû tình tieát cuûa maïch vaên, loâi ra aùnh saùng .
3-OÙc töôûng töôïng:
-Tang leã:
-Baïn haõy töôûng töôïng ra caûnh Baradi vui möøng bieát bao ñeå ñoùn tieáp moät thaùnh ñoà vöøa rôøi boû traùi ñaát.
-Baïn haõy töôûng töôïng ra göông maët vui möøng cuûa buoåi tao ngoä giöõa caùc thaùnh ñoà, thieân söù, vaø Chieân Con Ñöùc-Chuùa-Trôøi.
-Haõy töôûng töôïng ra taâm traïng thaûnh thôi cuûa ngöôøi vöøa maát khi ñaõ ruû boû moïi vöôùng baän döông traàn.
Töø söï töôûng töôïng ñoù seõ giuùp cho baïn raát nhieàu trong vieäc vieát leân moät söù ñieäp cho tang leã ñaày aán töôïng.
Ví duï:
*“Ñang khi treân traùi ñaát naày, trong giaùo ñöôøng naày moïi ngöôøi ngaäm nguøi tuoân leä thing tieác ngöôøi thaân yeâu thì coù moät caûnh hoaøn toaøn ngöôïc laïi: Ba ra di- nôi ñoù taát caû thieân söù cuøng moïi thaùnh ñoà qua ñôøi caùc thôøi ñaïi ñang ñoàng hoøa tieáng haùt cuûa nieàm vui ñôøi ñôøi, nieàm vui ñaõ taùi dieãn bao nhieâu laàn trong caùc thôøøi ñaïi moãi khi co moät thaùnh ñoà nhö ngöôøi thaân chuùng ta hieän nay nhaém maét lìa ñôøi. Hoï vui laø phaûi vì ñaây laø nôi maø söï cheát khoâng coøn coù theå ñe doïa, nôi maø söï ñau khoå ñaõ bieán maát, nôi maø tieáng khoùc khoâng coøn , nôi maø Maquûy khoâng coù choå ñeå hoaït ñoäng. ..”
*“Hoâm nay caû vuõ truï ñaõ chöùng kieán moät con ngöôøi, moät con ngöôøi khoâng baèng xöông baèng thòt ñaõ vöôït qua caùc töøng trôøi, ñeå laïi sau löng caùc tinh töù cuøng söï vinh hieån taïm thôøi cuûa theá gian ñeå böôùc vaøo moät nôi maø Chieân Con chôø ñôïi hoï ñaõ laâu, nôi maø nhöõng ngöôøi chaïy xong cuoäc ñua, giöõa vöõng ñöôïc ñöùc tin ñaõ nhaän maõo trieàu thieân vinh hieån ñôøi ñôøi..”
Löùa tuoåi:
-Khi giaûng cho löùa tuoåi thanh nieân, thieáu nöõ baïn haõy töôûng töôïng taâm traïng cuûa hoï: ñang yeâu, ñang tìm vieäc laøm, ñang baát maõn hieän taïi, ñang mô moäng, ñang khao khaùt moät töông lai toát ñeïp hôn.
4- Duøng oùc quan saùt nhaän xeùt, suy luaän & oùc töôûng töôïng döïng laïi noäi dung ñoù.
(A) Khoâng tieân kieán&ñònh kieán :
-Tieân kieán & ñònh kieán ñeán töø nhöõng gì baïn ñaõ nghe ngöôøi khaùc giaûng daïy veà vaán ñeà naày.
-Noù seõ ngaên trôû Chaân lyù haønh ñoäng,taâm trí khoâng ñöôïc soi saùng.
-Khoâng raùp noái nhöõng gì ñaõ hoïc tröôùc ñaây vôùi nhöõng gì ñang hoïc.
-Moät taám loøng troáng khoâng môû toang nhö moät tôø giaáy traéng.
-Gaït boû taát caû nhöõng gì ñaõ bieát veà vaán ñeà naày roài chôø ñôïi Lôøi Rheùma.
-
(B)Quan saùt: theá giôùi chung quanh vaø quan saùt chính mình:
-Haõy quan saùt haøng ngaøy nhöõng söï kieän,caâu chuyeän xaûy ra chung quanh mình nhö: keû aên maøy, noâng daân,coâng nhaân,thing gia,luaät sö,nhaø giaùo…..
-nhöõng ñaùm cuôùi lôùn, gia ñình ñoå vôõ vaø haïnh phuùc.Tìm hieåu nguyeân nhaân vaø haäu quaû.
-quan saùt nhöõng söï baát coâng,luaät maïnh ñöôïc yeáu thua, nhöõng keû leân voi xuoáng choù,nhöõng keû baát löông,ñaïo ñöùc giaû trong xaõ hoäi,haøng xoùm ngaãm suy luaät nhaân quaû maø ngöôøi dôøi ñaõ hoâ : “OÂng trôøi coù maét, löôùi trôøi loàng loäng”
-quan saùt nhöõng dieãn bieán kinh teá,chính trò,vaên hoùa,xaõ hoäi,caùc toân giaùo ,nhöng phong traøovaên hoùa môùi, nhöõng keû chaïy theo thôøi trang..
-Haõy quan saùt chính mình: xem ta phaûn öùng gì? coù ñoàng caûm ñöôïc vôùi caâu Kinh Thaùnh,vôùi tröôùc giaû,vôùi lôøi phaùn cuûa Chuùa khoâng?
-ta nghó gì? ta muoán gì? ta kinh nghieäm gì? ta chòu aûnh höôûng nhö theá naøo? töø ñaâu? ta ñang gioáng ai? ta laø ai ñaây?
-nhöõng söù ñieäp trong Kinh Thaùnh naày coù yù nghóa gì cho chính ta?
-Söï quan saùt ñoù seõ khieán ta nhaän ñöôïc söï daïy doå caùch töôi môùi,soáng ñoäng.
-Ví duï: Roâm 7.14- 23. Ta töï nghieäm laïi xem ta moïi ngöôøi chung quanh coù bò baùn cho toäi loãi khoâng? Haäu quaû laø gì? nhö theá naøo?
-II Coâr 3.4- 6. Ta quan saùt chính ta xem ta coù ñöôïc nhö theá chaêng? ta coù ñoàng caûm nhö Phaoloâ? keát quaû nhö theá naøo?
Bao nhieâu ñaày tôù Chuùa xöa vaø nay coù töøng traûi ñoù( quan saùt qua lòch söû vaø caùc baïn ñoàng lao).
-Laøm soáng laïi laøm töôi môùi moät ñoaïn,moät caâu chuyeän,moät tö duy.
-Thöï chuùng teá hoùa vaán ñeà tröøu töôïng.
(C) Suy Luaän:
-luoân luoân duøng caâu hoûi vaø phoái hôïp vôùi suy luaän .
-Duøng phöông phaùp Suy luaän qua ñoaïn Roâm 7.14- 23 naày ñeå xaùc ñònh raèng khoâng moät ngöôøi naøo laø khoâng bò baùn cho toäi loãi duø ñoù laø tri thöùc,noâng daân,voâ hay höõu thaàn,luaät sö,coângtoá vieân hay bò caùo.
-haõy quan saùt laïi moät laàn nöõa ñeå nhaän dieän ra söï noâ leä hoùa toäi loãi ñaõ hieän höõu ,phaùt trieån döôùi hình thöùc naøo,döôùi daïng naøo.
-Haõy quan saùt moät laàn nöõa ñeå nhaän thaáy haäu quaû cuûa noù ñaõ daãn nhaân loaïi nhaân loaïi ñi veà ñaâu.
-Laïi haõy moät laàn nöõa quan saùt nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc cöùu trong Hoäi Thaùnh keát quaû nhö theá naøo ñeå nhaän ra quyeàn naêng cuûaTin Laønh.
-Baïn haõy phaân tích taâm traïng,yù nghó,duïc voïng,vieäc laøm v.v.. cuûa nhöõng keû ñaõ bò baùn cho toäi loãi roài toång hôïp moïi thaønh phaàn laïi ñeå coù moät böùc tranh toaøn caûnh veà noù.
-Laïi cuõng haõy laøm nhö vaäy ñoái vôùi nhöõng Cô ñoác Nhaân ñang trong cuoäc chieán noäi taâm nhö Phaoloâ.
-Hayõ töï quan saùt chính mình vaø nhöõng Cô ñoác Nhaân , suy luaän phaân tích,toång hôïp ñeå coù nhaän bieát veà cuoäc chieán noäi taâm maø chuùng ta vaø hoï ñang ñoái dieän .
-Cuõng haõy quan saùt nhöõng Cô ñoác Nhaân ñaõ ñaéc thaéng trong cuoäc chieác naày ñeå xaùc tín ñöôïc kinh nghieäm cuûa Phaoloâ laø thaät vaø ñöa ra caâu giaûi ñaùp hôïp lyù cuûa Kinh Thaùnh.
Giaûng daïy:
Giaù trò cuûa nhöõng ñieåm tích cöïc:
Khích leä.
d0où laø muïc tieâu Kinh-Thaùnh
laø ñeìu Kinh-Thaùnh muoán noùi tôùi
gaây aán tuoäng toát.
coù söùc thuyeát phuïc maïnh.
Luoân luoân Xoaùy vaøo nhöõng ñieåm mang tính tích cöïc sai khi neâu ra nhöõng ñieåm tieâu cöïc.
Tìm ra
Neâu ra
nhaán maïnh
laäp laïi
coå xuùy nhöõng ñieåm tích cöïc
Trong moät baøi gæang coù 4 phaàn:
1-Giaûi thích.
2-minh chöùng.
3-soi saùng.
4-öùng duïng.:Lieân heä cuoäc soáng hieän taïi cuûa ngöôøi nghe:thöïc tieãn hoùa vaán ñeà quaù khöù.
Giaûng daïy:
A-HIEÅU
1-Haõy hieåu nhöõng vaán ñeà aån chöùa trong cuûa baûn vaên maø ngoân ngöõ khoâng vieát ra-maø ta phaûi ngaàm hieåu.
2-Chuùa seõ daïy ta hieåu nhöõng ñieàu treân vôùi 2 ñieàu kieän baét buoäc:
a/ta phaûi ñoïc,huùt maät vaø thuoäc nhieàu Kinh-Thaùnh.
b/ Taám loøng ta phaûi troáng khoâng,vaø hanh thoâng vôùi Chuùa.
ñeå qua ñoù Chuùa daïy doå.Maø Ngaøi laáy Kinh-Thaùnh daïy doå vaø gaûii thích Kinh-Thaùnh cho chuùng ta.
B-GIAÛNG DAÏYK T:
Sau giai ñoïan ñoù roài thì ta seõ giaûng .Maø giaûng daïy thì ta phaûiduøng ngoân ngöõ khaùc nhau ñeå chuyeån taûi tö tôûng cuûa Kinh-Thaùnh cho daân söï hieåu .Ñieàu naày ñoøi hoûi ta phaûigiauø coù ngoân ngöõ, phong phuù ngoân ngöõ. Ta [haûi ñoïc saùch nhieàu hôn.
5-Môû roäng yù nghóa noäi dung qua vieäc khaûo cöùu ñoái chieáu, so saùnh vôùi nhöõng ñoan Kinh Thaùnh khaùc.
-Ví duï: Baïn ñang nghieân cöùu 11.1- 13 vaø choïn caâu goác laø caâu 13 nhaán maïnh veà Ñöùc Thaùnh Linh. Thì baïn khoâng phaûi chæ döøng ôû phaân ñoaïn naày thoâi maø baïn haõy môõ Kinh tieát saùch daãn ra ,luïc tìm muïc: Thaùnh Linh,baïn nghieân cöùu veà Ñaáng naày moät caùch kyõ löôõng vôùi moïi khía caïnh ngay caû khi baïn ñaõ bieát ,ñaõ hoïc veà Ngaøi roài thì baïn vaãn phaõi nghieân cöùu oân laïi ñeå hieåu roõ hôn,nhôù laïi Leõ Thaät naày kyõ hôn vaø taïo moät söï xaùc tín nhieàu hôn.
-Neáu töø phaân ñoaïn naày- baïn muoán bieát roõ hôn veà söï “caàu nguyeän” thì baïn haõy môû Kinh tieát saùch daãn ra trong muïc caàu nguyeän,roài nghieân cöùu theâm veà ñeà taøi naày – nhö theá baïn seõ côù nhieàu hôn nöõa söùc maïnh cuûa söï tin quyeát vaø baïn seõ ñaày luaän cöù cho söù ñieäp neáu nhön baïn muoán giaûng veà ñeà muïc naày qua phaân ñoaïn naày.
Ví duï( 2):
Giaû nhö baïn giaûng phaân ñoaïn:Giaêng 1.1- 5 vôùi muïc ñích toân cao Chuùa Jesus.
Thì khoâng phaûi baïn nghieân cöùu chæ trong phaân ñoaïn ñoù hoaëc laø theâm phaàn haï vaên cuûa pnhöng ñoaïn maø baïn coøn phaûi neân oân laïi toaøn boä cuoäc ñôøi Chuùa Jesus. Nhöõng phaàn naøo cheùp veà söï giaùng sinh, cuoäc ñôøi, chöùc vuï, lôøi giaûng, thaàn tính, nhaân tính, söï cheát, söï phuïc sanh, söï thaêng thieân, söï taùi laâm cuûa Ngaøi. Baïn cuõng neân ñoïc caùc phaàn Kinh Thaùnh giaûi luaän veà leõ Ñaïo Thaäp Töï Giaù trong caùc thö tín thaàn hoïc ôû Taân Öôùc, Baïn cuõng haõy hoïc theâm saùch Heâbôrô. Baïn phaûi naêm vöõng moïi chi tieát veà Ñaáng maø baïn saép giôùi thieäu naày duø chæ laø 30- 45 phuùt ñeå noùi.
Bn seõ hoûi toâi : taïi sao phaûi ñoïc nhieàu ñeán theá? Nguyeân taéc giaûi kinh daïy chuùng ta chæ ñoïc phaàn thöôïng haï vaên thoâi maø!
Ñuùng vaäy! nguyeân taéc ñoù giuùp ta khoâng giaûi kinh sai . Nhöng chuùng ta laø ngöôøi cuûa Lôøi, laø chöùng nhaân cho Chaân Lyù, laø ñaïi dieän cho moät Ñaáng thieâng lieâng neân ñeà nghò cuûa toâi trong vieäc naày seõ giuùp theâm cho chuùng ta hai ñieàu quan troïng: Thöù nhaát laø giuùp cho ta coù moät caùi NHÌN TOÅNG QUAÙT nhìn toång quaùt veà vaán ñeà, nhaân vaät maø ta giôùi thieäu haàu ta bieát seõ phaûi choïn ñeå noùi nhöõng gì giaù trò , thuyeát phuïc nhaát, thöù hai laø noù seõ giuùp cho ta coù moät SÖÙC MAÏNH CUÛA SÖÏ TIN QUYEÁT khi trình baøy söù ñieäp.Söï ñaày daãy Lôøi Chuùa nhö theá noù taïo moät söùc baät raát lôùn treân caû hoäi chuùng, taïo moät aùp löïc maïnh trong taâm linh ta, noù seõ laø ngoïn löûa buøng chaùy vaø lan toûa ra khi ta rao giaûng. Söï ñaày daãy Lôøi söï soáng seõ beõ gaõy moïi lyù luaän noåi leân nghòch cuøng yù muoán Ñöùc-Chuùa-Trôøi. caùc ích lôïi treân raát caàn khi coâng boá baát cöù Leõ Thaät naøo. Vaø laïi vieäc laøm ñoù khoâng heà ñem laïi toån haïi naøo cho baïn. Noù coøn taïo moät tích luõy laâu daøi cho söù maïng.
Coù laõ baïn seõ than phieàn laø: OÂi! ñoïc nhieàu quaù , khoâng coøn thì giôø .
Vaâng! nhöng haõy nhôù:, ñeå bieän hoä tröôùc toøa cho moät toäi nhaân vaø ñeå thaéng kieän, moät luaät sö phaûi ñoïc, ñoïc raát nhieàu, ñoïc veà moïi ñieàu luaät vaø hieán phaùp lieân heä, tìm ñoïc nhöõng keát luaän cuûa toøa veà nhöõng vuï giaûi quyeát tröôùc ñaây, ñoïc veà taäp quaùn, phong tuïc cuûa daân toäc, ñoïc veà töøng chi tieát cuûa söï kieän lieân heä vôùi phaïm nhaân.v.v..
Baïn coù muoán thaéng kieän treân toøa giaûng vaø daønh phaàn thaéng cuûa Chaân Lyù khoâng?
Baïn coù muoán hoäi chuùng ñi theo yù Chuùa moät caùch tuyeät ñoái khoâng?
baïn coù muoán taát caû moïi ngöôøi nghe ñeàu laøm theo Lôøi Chuùa khoâng?
Toâi thaáy coù moät soá ngöôøi chaên ñoå loãi laø taïi Chuùa chöa thay ñoåi loøng ngöôøi, taïi Chuùa Thaùnh Linh chöa taùc ñoäng ñeán ngöôøi nghe neân chi daân söï cöùng loøng. Toâi chöa tin lyù luaän ñoù cho ñeán khi naøo ngöôøi giaûng Kinh Thaùnh laøm heát traùch nhieäm mình tröôùc daân söï veà vieäc giaûng daïy.
Baïn maát thí giôø ö? Baïn seõ ñöôïc ñeàn buø caùch xöùng ñaùng vaø phaàn thöôûng cho baïn khoâng phaûi laø nhoû ñaâu.
-Vôùi oùc töôûng töôïng,ta loâi ra nhöõng söï kieän ñöôïc hieåu ngaàm trong baûn vaên
-Töôûng töôïng moät caùch chi tieát nhöõng dieãn bieán, nhöõng tình tieát trong caâu chuyeän.
Ví duï:Giaêng 5: 1- 9 thì chaéc chaén laø nhöõng ngöôøi bònh khaùc raát ngaïc nhieân vaø khao khaùt cuõng ñöôïc chöûa laønh nhö ngöôøi bònh 38 naêm naày.
-Coù nhöõng vaán ñeà ta coù theå öôùc chöøng maø thoâi nhöng phaûi caån thaän tính höõu lyù cuûa noù.
Ví duï:Giaêng 6, chaéc phaûi coù nhöõng em nhoû khaùc cuõng coù nhöõng caùi baùnh nhöng noù khoâng ñöa ra
hoaëc.
-döïng laïi boái caûnh moät caùch chi tieát cuûa caùc söï kieän ñaõ vieát laãn nhöõng söï kieän ngaàm hieåu trong baûn vaên.
-Tham khaûo caâu chuyeän hoùa baùnh naøy trong caû 4 saùch Phuùc AÂm ñeå bieát theâm chi tieát.
-Vôùi saùch Caùc Vua thì ta phaûi tham khaûo theâm saùch Söû kyù.
-Vôùi saùch tieân tri thì ta phaûi tham khaûo theâm saùch Caùc vua & Söû kyù ñeå bieát boái caûnh söù ñieäp.
Ví duïï:Esai 22:
Esai 30: 31:
-Möùc ñoä ban ra Lôøi tuøy thuoäc möùc ñoä tích luõy,löu tröõ Lôøi trong loøng-luoân luoân tæ leä thuaän.
-Nhö moät nhaø söû hoïc,hoaëc khaûo coå, moät ngöôøi ñieàu tra hình söï coá tìm nhöõng chöùng tích,baèng côù,ñeå hieåu söï thaät.
6-Giaûi kinh & Huùt maät töøng chi tieát cuûa noäi dung.
-Ñaây laø luùc lyù trí vaø taám loøng phoái hôïp nhau döôùi quyeàn ñieàu khieån cuûa Ñöùc Thaùnh Linh
-Lyù trí giaûi kinh , taám loøng huùt laáy söï soáng.
-Phaûi ñeå lyù trí vaø taám loøng hoaït ñoäng ñan quyeän vaøo nhau.
-Ñaây laø luùc Chuùa phaùn daïy ta söù ñieäp cuûa Ngaøi.
-Ñöông khi suy gaãm thì löûa chaùy leân.Thi thieân.
-Möùc ñoä cung öùng söï soáng cho hoäi chuùng tæ leä thuaän vôùi söï soáng trong loøng ta.
-söù ñieäp ngoït hay ñaéng tuøy thuoäc nôi ngöôøi giaûng chöù khoâng tuøy thuoäc nôi Kinh Thaùnh.
-Hoäi chuùng ñöôïc no hay suy dinh döôõng thuoäc linh tuøy nôi ngöôøi giaûng khoâng tuøy nôi Chuùa Ba Ngoâi vaø Kinh Thaùnh.
-Coù hai loaïi huùt maät: huùt maät ñeå nuoâi linh hoàn mình vaø huùt maät cho söù ñieäp.
-Caùi thöù nhaát laäp neàn,hieäu quaû cho caùi thöù hai.
7-Phaân loaïi nhöõng noäi dung cuûa noäi dung phaàn Kinh Thaùnh ñoù thaønh töøng nhoùm.
8- Laäp caùc boá cuïc cuûa phaàn Kinh Thaùnh treân.
Boá cuïc töø ñaâu maø coù?
-Ñöùc Chuùa Trôøi vieát Kinh Thaùnh vôùi boá cuïc roõ raøng cho töøng caâu, töøng ñoaïn, töøng saùch.
-Baát cöù phaàn naøo cuûa Kinh Thaùnh cuõng ñeàu coù saün boá cuïc.
-Vieäc cuûa ngöôøi giaûng giaûi Kinh Thaùnh khoâng phaûi laø ñaët boá cuïc cho Kinh Thaùnh maø laø tìm boá cuïc trong Kinh Thaùnh.
-Neáu ta naém baét ñöôïc boá cuïc cuûa caû moät saùch thì ta deã khaùm phaù ra nhöõng boá cuïc nhoû trong caùc phaàn cuûa saùch ñoù.
-Neáu ta naém vöõng Leõ-Thaät chính ñöôïc goùi trong caû saùch thì ta deã khaùm phaù boá cuïc cuûa töøng phaân ñoaïn.
Vaäy ñeå thieát laäp ñöôïc boá cuïc cuûa töøng phaân ñoaïn thì ta phaûi ñaït ñöôïc hai ñieàu: naém ñöôïc ñieåm chính, troïng taâm cuûa caû saùch vaø khaùm phaù ra boá cuïc chung cuûa saùch ñoù
Ví duï: Saùch Epheâsoâ ( MS Ngheâ Thaùc Thanh trong taùc phaåm:“ Ngoài-Ñi –Ñöùng” )
Toaøn saùch naày trình baøy cho ta moät neàn taûng ñöùc tin thieát laäp treân chính Cöùu Chuùa Jesus vôùi tieán trình theo nhöõng böôùc luõy tieán sau:
a/NGOÀI VÔÙI CHUÙA: tröôùc nhaát Chuùa ñaët ta ngoài trong Ñaáng Christ, ñöôïc ôû trong Ngaøi ( 1:)
b/ÑI VÔÙI CHUÙA: töø choå neàn taûng cuûa Ñaáng Christ ñoù, ta ñoàng ñi, ñoàng soáng vôùi Chuùa trong theá gian naày.
c/ÑÖÙNG VÔÙI CHUÙA: Vaø taát nhieân,ta ñöùng vôùi Chuùa trong traän chieán thuoäc linh treân theá gian naày.
Khi ñaõ bieát ñöôïc Leõ-Thaät naày thì vieäc giaûng baát cöù tieåu ñoaïn naøo trong saùch naày cuõng ñeàu chieáu theo ñoù maø trieån khai vaø dó nhieân ta cuõng deã thaáy boá cuïc cuûa töøng phaàn. Cuõng nhôø ñoù ta xoaùy ñuùng troïng taâm cuûa moãi phaàn.
Thöïc taäp:
a/*Neáu ñeå yù töø ñoaïn 1: ñeán 3: thì “TRONG ÑAÁNG CHRIST” laø meänh ñeà ñöôïc laäp laïi nhieàu nhaát, laø ñieåm troïng taâm maø caùc ñoaïn naày muoán xoaùy vaøo. Coù ngöôøi ñaõ taùch 3 ñoaïn naày rieâng leû vaø ñoâi khi chæ giaûng trong 1: 3- 14 vôùi ñieåm troïng taâm treân ñaây nhöng nhö vaäy laø ta töï giôùi haïn yù töôûng cuûa Leõ-Thaät maø leõ ra neáu duøng caû 3 ñoaïn thì Kinh Thaùnh seõ cung caáp cho ta nhöõng yù töôûng maàu nhieäm, saâu nhieäm hôn. Ñeå yù ta seõ thaáy nhöõng phaàn sau töø 1:15- 3:21 laø trieån khai moät caùch chi tieát nhöõng ñieàu raát coâ ñoïng trong 1: 3- 14 .
b/* Vaø cuõng nhôø naém vöõng noäi dung chính cuûa caû 6 ñoaïn maø ta seõ thaáy noäi dung ñoaïn 4:- 6: 9 coù quan heä chaët cheõ vôùi nhöõng phaàn tröôùc vaø sau ñoù.
Giôø thì ta ñaõ thaáy roõ boá cuïc töøng phaàn roài.
9- Xaùc ñònh muïc ñích ngöôøi giaûng muoán gì tröôùc khi phaûi choïn baøi naøo.
-Phaûi bieát roõ vaø vieát roõ muïc tieâu baøi giaûng tröôùc khi vieát baøi giaûng.
-Phaûi bieát roõ vaø vieát roõ loaïi baøi giaûng tröôùc khi vieát baøi giaûng.
-Phaûi bieát roõ,vieát roõ hình thöùc baøi giaûng.
- 2. Xaùc ñònh muïc ñích phöông höôùng.
Khoâng ít tröôøng hôïp maø sau khi nghe baøi giaûng xong hoäi chuùng khoâng bieát dieãn giaû muoán noùi gì, muoán ñi ñaâu. Ña soá dieãn giaû thaát baïi ôû ñieåm naøy ! “HAÕY CHÆ XOAÙY VAØO MOÄT HOÀNG TAÂM VAØ CHÆ COÙ MOÄT HOÀNG TAÂM MAØ THOÂI”. Thaø ñoùng aán thaät saâu ñaäm moät leõ thaät hôn laø taûn maïn nhieàu leõ thaät caùch trôn trôït. Neáu muoán ngöôøi nghe taêng tröôûng ÑÖÙC TIN thì ñöøng neân baøn daøi doøng chuyeän truyeàn giaùo treân theá giôùi. Neáu khích leä ñi truyeàn giaùo thì traùnh ñi quaù saâu vaøo söï xöû lyù boån ngaõ. Ñöøng moùc, ñöøng kheøo giaây mô reå maù vaøo moät troïng taâm cuûa söù ñieäp. Chính vì coù muïc ñích ñoù ñaõ trôø thaønh nam chaâm huùt taát caû : Thí duï, vaên theå, daãn chöùng, suy luaän vaø caû caùch thöùc coâng boá söù ñieäp. Nhôø muïc ñích ñoù giuùp ta bieát loïc saøng laïi nhöõng yù thöøa, ghi chuù trong khi huùt maät. Caùch choïn moät khuùc Kinh thaùnh hoaëc moät caâu Kinh thaùnh chính, caùch nhaäp ñeà, caùch keát luaän. MUÏC ÑÍCH CHI PHOÁI TOAØN THEÅ BAØI GIAÛNG. Noù giuùp ta söu taàm taøi lieäu, noù nhö caùi truïc cuûa baùnh xe maø moãi caây caêm phaûi dính chaët vaøo ñoù. Treân ñöôøng ñi coù nhieàu ngaõ reõ, nhöng muïc ñích giuùp ta bieát chæ reõ nhöõng ngaõ naøo vaø khoâng neân reõ ngaõ naøo.
Noùi caùch khaùc : XAÙC ÑÒNH ÑÖÔÏC MUÏC ÑÍCH LAØ VIEÁT ÑÖÔÏC PHAÀN KEÁT LUAÄN. Taát caû giaûi luaän ôû caùc phaàn treân ñeàu höôùng vaøo keát luaän naøy. Khi saép boá cuïc, khi vieát baøi giaûng, cho thí duï baïn neân döøng laïi moät chuùt xem ñieàu naøy coù phuø hôïp vôùi muïc tieâu ta muoán noùi khoâng. Coù aên khôùp vôùi keát luaän khoâng ? Ñöøng giaûng daïy caùch loän xoän, ñöøng bieán baøi giaûng thaønh haøng chaïp phoâ hay moät taïp chí laù caûi.
Theâm vaøo ñoù baïn cuõng phaûi xaùc ñònh muïc ñích vaø chuû ñeà giaûng daïy trong töøng tam caù nguyeät cuûa naêm. Baïn neân töï hoûi : Trong 52 tuaàn leã cuûa moät naêm, baïn muoán höôùng hoäi chuùng ñi veà ñaâu … Vì vieäc naøy khoâng khoù neáu baïn thaám nhuaàn söï huùt maät 66 saùch cuûa Lôøi Söï Soáng caùch ngoït ngaøo, lieân tuïc. Neáu baïn ñaõ ñang söu taäp nhieàu taøi lieäu vaø thieát ñònh ñöôïc course baøi. Nhöng neáu ngöôïc laïi thì baïn seõ cho hoäi chuùng aên nhöõng moùn thaäp caåm suoát naêm vôùi nhieàu höôùng khaùc nhau vaø cuoái cuøng thì hoäi chuùng cuõng chaúng coù moät quyeát ñònh naøo döùt khoaùt. Ñoâi khi baïn giaûng moät baøi veà truyeàn giaùo thaät xuaát saéc, tuaàn sau baïn laïi nhaán maïnh ñeán söï xöû lyù baûn ngaõ, tuaàn keá ñeán baïn laïi giaûng moät baøi veà thieáu nhi. Nhö theá chaû coù ai ñi truyeàn giaùo, maø vieäc haï mình aên naên veà baûn chaát xaáu xa cuûa hoäi chuùng cuõng chaúng saâu xa. Veà ñieåm naøy, do ngöôøi giaûng ñaõ ôû trong tình traïng sau ñaây : Thöù nhaát laø ngöôøi ñoù ñaõ thieáu thoán Lôøi Chuùa, thöù hai laø ngöôøi naøy ñeå quaù ít thôøi giôø thoâng coâng vôùi Chuùa ñeå xin söï daãn daét cuûa Ngaøi, thöù ba laø ngöôøi naøy thieáu oùc toång hôïp, thöù tö laø ngöôøi naøy khoâng hieåu roõ caûnh traïng baày chieân. Vaø chính ngöôøi naøy cuõng khoâng coù muïc ñích roõ raøng trong ñôøi soáng vaø coù theå cuoái cuøng laø ngöôøi naøy chöa xaùc ñònh ñöôïc xem mình coù ñöôïc Chuùa keâu goïi hay khoâng.
10--Phaân loaïi: ñieåm thöù yeáu vaø ñieåm chính yeáu:
Haõy phaân tích, tìm hieåu xem ñaâu laø ñieåm tích cöïc vaø ñieàu tieâu cöïc
-Haõy nhaán maïnh ñeán nhöõng dieàu tích cöïc vaø noùi ít hôn nhöõng ñieåm tieâu cöïc.
Ví duï 1:Phi líp 3.4- 15.: a-Nhöõng ñieàu maø Phao-loâ xem loã c.4- 7
b-nguyeân nhaân: c.7-
c-Giaù traû c
d-Hieäu quaû c.
Thì phaàn (a) chæ laø thöù yeáu, khoâng caàn phaûi nhaán maïnh, khoâng neân maát nhieàu thì giôø ñeå phaân tích. Haõy höôùng ngöôøi nghe ñeán choã nhöõng gì caàn laøm, nhöõng ñieåm tích cöïc hôn laø nhöõng ñieåm tieâu cöïc.
Ví duï 2: Thi 1.
Phaàn tieâu cöïc Phöôùc cho nhöõng ngöôøi KHOÂNG :…..( a)
Phaàn tích cöïc: laøm vui veû veà Kinh Thaùnh, suy gaãm Lôøi Chuùa.
Hieäu quaû: ñöôïc phöôùc.
Vì chính nhöõng ñieåm tích cöïc thu huùt ngöôøi nghe töø boû nhöõng ñieàu tieâu cöïc.
11-Giaûng laø ñoái thoaïi trong ñoäc thoaïi:
-söù ñieäp chæ coù moät ngöôøi giaûng vaø taát caû ñeàu nghe.
-Nhöng khoâng phaûi taát caû ñeàu ñoàng yù,ñoàng tình,ñoàng quan ñieåm.
-Haõy hình dung tröôùc nhöõng gì thính giaû thaéc maét vaø phaûi ñöa cho kyø ñöôïc caâu giaûi ñaùp hôïp lyù.
-Haõy chöùng minh vaán ñeà neâu ra baèng nhöõng lyù côù chính xaùc & laäp luaän chaéc chaén.
-Haõy tranh luaän vaán ñeà caùch kheùo leùo ñaày ngheä thuaät (bieän chöùng phaùp) vaø traùnh söï baøn caûi.
Ví duï: Toâi cho raèng, toâi tin raèng: “theá giôùi naày töï nhieân maø coù”-toâi ñaõ tin töôûng nôi taâm trí cuûa toâi.Toâi laáy taâm trí toâi ñaët neàn moùng cho moïi quan nieäm.Vaø vì theá –taâm trí toâi laø Chaân lyù, vaäy toâi laø Chaân lyù-
-Baøi giaûng vaø ngöôøi giaûng phaûi chinh phuïc caû traùi tim laãn lyù trí.
-Ñöøng ñeå ngöôøi nghe bò khuûng boá,khoù chòu bôûi loái lyù luaän chöa ñuû thuyeát phuïc.
-Haõy doàn taát caû vaøo chaân töôøng,ñaët moïi ngöôøi vaøo theá nhaän qua lyù luaän cuûa baïn.
-Haõy kheùo hoûi vaø ñaùp nhöõng vaán ñeà ñöa ra.
-Haõy laøm cho baøi giaûng sinh ñoäng qua nhöõng caâu hoûi vaø ñaùp.
-Ñaây laø moät ngheä thuaät ñaøm thoaïi.
12. Tieáp tuïc thoâng coâng vôùi Ñöùc Thaùnh linh veà 3 ñieàu (Eph 1:1-3, Coâloâse 1:1-20, I Giaêng 1:1-4).
a-Caàu thay cho ñoái töôïng, töøng ngöôøi : Ta xin Chuùa Thaùnh Linh maëc khaûi cho ta veà nhu caàu, nan ñeà saâu kín cuûa töøng ngöôøi (I coâr 2:10-12).
Söï caàu thay naøy khieán tình yeâu ta trong hoï noàng naøn vaø ta seõ vieát baøi giaûng trong moät tình yeâu thöông noàng chaùy, vaø ñoù laø söù ñieäp töø loøng ñeán loøng. Ñieàu naøy giuùp söï soaïn baøi raát nhieàu.
b-Caàu nguyeän veà muïc ñích seõ rao truyeàn, nung naáu muïc ñích naøy ñeán noãi löûa chaùy leân. Ñöùc Thaùnh linh seõ daïy cho baïn bieát phaûi noùi nhöõng gì vaø khoâng neân noùi gì. Ngaøi ñem giaûi ñaùp cho vaán naïn cuûa hoäi chuùng chöù khoâng phaûi ta. (Thi 39:3, Gieâreâmi 20:9, Amoát 3:8, Luca 24:32).
Nuoâi söù ñieäp trong söï caàu nguyeän, ñoù laø caùch suy gaãm toát nhaát. Caàu nguyeän cho vaán ñeà maø ta seõ trình baøy vôùi öôùc mong ñoùng aán leõ thaät caùch thaønh coâng. Haõy hoûi Chuùa xem nhöõng ñieàu baïn trình baøy ñoù coù ñeïp loøng Chuùa khoâng ? Coù loãi naøo khoâng ? Coù yù naøo cuûa xaùc thòt, coù giaùo lyù naøo sai traät Kinh thaùnh ? Coù ñoäng cô naøo quy vinh hieån cho mình ? Coù choã naøo thieáu, xin Chuùa boå tuùc. Coù laäp luaän naøo khoâng vöõng chaéc ?… Ñoù chính laø baøi giaûng ñöôïc nuoâi trong söï caàu nguyeän, laø söù ñieäp ñöôïc daïy doã bôûi Ñöùc Thaùnh linh vaø laø ñieàu kieän ñeå ñöôïc xöùc daàu vaø cuõng laø nguoàn söùc maïnh cuûa söï tin quyeát trong khi rao truyeàn leõ thaät (Thi 63:6 & 77:12).
12-Vieát ra baøi giaûng theo boá cuïc ñaõ choïn.
C-Vieát baøi giaûng:
1/Haõy vieát ra baøi giaûng nhieàu laàn.
Coù khi laø 8 laàn trong thôøi gian taäp söï soaïn baøi. Phaûi ñeõo goït laïi caùch caån thaän veà loái haønh vaên, caùch duïng ngöõ, laøm sao ñeå cho yù hay maø lôøi cuõng ñeïp, vieát vaên sao cho gôïi hình, ñöøng cheát cöùng (Esai 1, Phileâmoân, Nhaõ ca, Thi 102:6-7,11 & Thi 90…)
Coù moät soá ngöôøi cho raèng khoâng neân hoaëc khoâng caàn vieát baøi giaûng treân giaáy, laøm nhö theá seõ khieán ta leä thuoäc vaøo baøi vieát maø khoâng coøn gaây söï caûm ñoäng cho ngöôøi nghe, heát haøo höùng, maát töï nhieân. Ñieàu naøy seõ ñöôïc baøn kyõ hôn trong phaànphöông phaùp giaûng daïy. Nhöng neáu baïn caûm thaáy raèng mình chöa phaûi laø ngöôøi aên noùi troâi chaûy vaø hoaøn thieän trong söï trình baøy Chaân ly thì toâi khuyeân neân vieát vaø vieát thaät nhieàu. Coøn neáu baïn laø ngöôøi noùi laãn vieát ñeàu hay thì cuõng haõy neân vieát ra ñeå cho nhöõng ngöôøi thuoäc theá heä sau cuõng hoïc ñöôïc ñieàu gì ñoù töø baøi vieát cuûa baïn. Baïn haù chaúng phaûi ñang hoïc nhieàu ñieàu töø nhöõng gì ngöôøi khaùc ñaõ vieát trong caùc trang saùch sao ? Tröø phi “thaàn löôøi bieáng” ñang haønh ñoäng trong mình thì moät laàn nöõa toâi khuyeân neân vieát baøi giaûng ra.
Ngoaøi söï tìm kieám quyeàn naêng cuûa söï xöùc daàu thì baïn phaûi söûa soaïn söù ñieäp mình cho vaên chaát, vaên khí, vaên vò, vaên phong. Neáu khoâng thì coù theå rôi vaøo tình traïng yù hay maø lôøi thì thoâ tuïc, voâ tình ta töï ñaøo moà choân uy tín giaûng daïy cuûa ta. Vieát ra cuõng luyeän taäp hình thöùc vaên chöông coù neùt kieàu dieãm, ñaày quyeán ruõ. Cuõng haõy vieát ra nhieàu caùch nhaäp ñeà, nhieàu caùch keát luaän ñeå baïn coù theå töï do trình baøy khi leân toaø giaûng.
7. Thöû laïi
Ñoïc laïi cho moät vaøi ngöôøi nghe baøi giaûng ñeå nhôø hoï goùp yù xem ngoân ngöõ, noäi dung, caùch dieãn ñaït, thí duï, yù töôûng coù deã hieåu khoâng.
“Toâi caûm thaáy chaéc chaén khoâng coù gì deïp ñeõ baèng duøng lôøi noùi ñeå coù theå ñöa ngöôøi ta hoäi hieäp laïi nghe ,aø daãn duï trí tueä hoï,loâi cuoán yù chí hoï theo yù mình trong moïi phöông dieän” Crassus.
Tröôùc khi haï buùt vieát thì treân heát vaø tröôùc nhaát haõy thöïc hieän caùc böôùc sau ñaây:
2-Choïn loïc yù :
-Chæ choïn laáy nhöõng yù naøo phuø hôïp vôùi muïc ñích vaø boá cuïc baøi giaûng.Coøn taát caû phaûi loaïi tröø khoûi baøi giaûng duø laø yù raát toát.
-Söï choïn loïc yù cuõng tuøy thuoäc moät phaàn vaøo ñoái töôïng nghe; löùa tuoåi, trình ñoä,vaên hoùa, ngheà nghieäp v.v ..
-Khoâng neân ñöa ra taát caû nhöõng ñieàu mình hieåu bieát, hoïc ñöôïc vaøo moät baøi giaûng 45 phuùt.
-
-
3-Ngheä thuaät laøm vui loøng ngöôøi nghe
-Roùt nöôùc vaøo mieäng chai khoâng deã chuùt naøo .
-Haõy laøm cho ngöôøi nghe vui loøng chaáp nhaän yù kieán ta, thay vì baét hoï phaûi nghe theo ta.
-Haõy toân troïng ngöôøi nghe qua ngoân töø,thaùi ñoä,cöû chæ..
-“Traùi tim coù nhöõng lyù leõ rieâng cuûa noù” Pascal.
-“Ngheä thuaät thuyeát phuïc caàn ñeán ngheä thuaät laøm cho ngöôøi nghe vui loøng chaáp nhaän”
-“Traùi tim coù traät töï cuûa noù,trí tueä cuõng coù traät töï cuûa noù”.
-Haõy thöôøng söû duïng ngoân ngöõ cuûa con tim ñeå ñi vaøo con tim.Ngheä thuaät laáy loøng ngöôøi.
Laù thö Phaoloâ vieát cho Phileâmoân laø moät ñieån hình. Esai 30.18- 33/Jeâr 2.1- 3 Gal 4.15
-Ngheä thuaät noùi nhöõng söï vieäc theá naøo cho ngöôøi nghe coù theå haøi loøng vaø deã daøng tieáp nhaän.
-Khoâng theå nhöôïng boä hoaëc beû cong Chaân lyù nhöng laøm sao ñeå Chaân lyù ñi vaøo loøng ngöôøi –ñoù laø moät ngheä thuaät.
-Muïc ñích laøm vöøa loøng thính giaû laø chæ ñeå hoï coù theå tieáp thu vaø haønh ñoäng theo nhöõng gì Chuùa muoán.
-Neáu baïn ñöa hai quaû ñaám noùi chuyeän thì ngöôøi ta seõ ñoái thoaïi vôùi baïn baèng hai quaû ñaám cuûa hoï.
-“Ruoài öa maät”
4- NGOÂN NGÖÕ BAØI GIAÛNG:
Ngoân ngöõ baøi giaûng:
-Bieán ngoân ngöõ Kinh Thaùnh thaønh ngoân ngöõ baøi giaûng.
-Haõy hoc thuoäc loøng nhieàu caâu Kinh Thaùnh.-Haõy thuoäc loøng nhöõng ñoaïn Kinh Thaùnh hay veà maët vaên chöông laãn yù töôûng: Gioùp 12: Chaâm 8:
-Caøng thuoäc vaên chöông Kinh Thaùnh ,caøng hieäu quaû trong vieäc chuyeån taûi leõ thaät.
-Ngoân ngöõ baøi giaûng bình daân hay thanh tao tuøy vaøo loaïi saùch baïn ñoïc vaø ñoái töôïng baïn giao tieáp haøng ngaøy.
-Nghe vaên chöông cuûa baøi giaûng,ngöôøi ta coù theå ñoaùn baïn thuoäc veà loaïi dieãn giaû naøo.
-baèng caáp khoâng aán ñònh ñöôïc ngoân ngöõ giaûng daïy maø laø voán hoïc cuûa rieâng caù nhaân ñoù.
-Haõy traùnh ñi nhöõng ngoân ngöõ caàu kyø,phöùt taïp maø tìm nhöõng töø giaûn dò deã hieåu nhöng saâu nhieäm.
-Neáu boá cuïc laø boä xöông thì lôøi vaên nhö thòt laép vaø boä xöông ñoù- haõy khoaùt leân boä xöông ñoù moät beà ngoaøi ñeïp ñeõ ,phuû leân ñoù moät neùt kieàu dieãm bôûi vaên chöông dieãm leä,deã nghe vôùi nhöõng ngoân ngöõ tao nhaõ,boùng baãy veà caâu,chöû,nghóa,yù töôûng
-Haõy duøng lôøi leõ ngoït ngaøo vôùi taám loøng nhaân haäu yeâu meán ñeå vieát baøi giaûng.
-Chæ coù thieân taøi môùi coù theå saép ñaët tö töôûng trong trí moät caùch traät töï,caân ñoái vaø nhaát laø xoaùy ñuùng troïng taâm,khoâng laïc ñeà.
-Coøn bình thöôøng thì baát cöù ai cuõng coù theå vaáp vaùp moät caùch ñaùng tieác neáu khoâng vieát ra thaønh lôøi treân giaáy.
-vieát baøi ra giuùp ta :
-Trau doài ngoân ngöõ,vaên chöông ñöôïc phong phuù hôn
-Ta khaùm phaù ra nhöõng choå sai soùt trong caùch haønh vaên.
-kieåm tra ñöôïc tö töôûng, kieåm soaùt ñöôïc nguyeân taéc cuûa boá cuïc.
-löu laïi baøi giaûng ñeå duøng sau naày.
*chuù yù: loãi laàm caàn traùnh trong vieäc duøng chöû:
-nhöõng chöû quaù bình daân, ngoân ngöõ khieám nhaõ nhö: maày tao,tíu noù,oång,baû,chuùng noù, tuïi bay,maáy ñöùa bay, tuïi noù,tuïi mình,caùi ñaùm ñoù,baày ñoù,ñoà tuïi noù,thaèng cha, thaèng chaû,con meï con muï,muï ñaøn baø, caø chôùn quaù, con vôï cuûa tui noù , y ta,haén ta, anh ta.. te tua, taù laû aâm binh, soá daùch, taû nò xò,
khoâng duøng tieáng loùng:.
-duøng nhöõng töø dao to buùa lôùn: Vó moâ& vi moâ,haøm löôïng, toång theå, aên voâ tö..
-traùnh duøng ñieån tích,haùn ngöõ quaù nhieàu.
-Ñoïc tieáng ngoaïi quoác sai khi trích daãn danh ngoân nöôùc ngoaøi.
-Noùi tieáng meï ñeû sai .
-Gheïo choïc baèng caùch nhaùi laïi tieáng ñòa phöông .
-Khoâng neân duøng töø ngöõ quaù khoù hieåu, caàu kyø, phöùc taïp , coå ñieån,
-phaùt aâm sai: coù moät soá vuøng ñoïc aâm “ l ” thaønh: “ n” nhö: “ Haø loäi” “queïo vaøo ngoû laày”
-Ngoân ngöõ laø Vuõ khí,laø thanh göôm ñeå thöïc hieän muïc ñích cuûa ngöôøi duøng noù. Neáu kheùo duøng noù thì seõ ñaït hieäu quaû toái öu. Vaäy haõy khoân kheùo vaø thaän troïng vaän duïng noù; khoâng neân xem thöôøng,leø pheø, bieáng nhaùc vieäc duïng ngöõ trong söï truyeàn ñaït tö töôûng.
-ngoân ngöõ laø taám göông phaûn chieáu tö töôûng cuûa ta.
-Ngoân ngöõ hoaëc laø buoàn chaùn hoaëc noù seõ taïo caûm giaùc maïnh ñaäp vaøo trí naõo.
-khoâng theå thieáu vaéng noù trong ñôøi soáng,noù laøm töôi môùi hay khoâ heùo,caûm ñoäng hay laõnh ñaïm,traán an hay gieo kinh hoaøng,thuùc ñaåy hay caàm buoäc.
-Ngoân ngöõ phaûi saùng suûa,caâu ngaén roõ raøng,deã hieåu thay vì nhöõng töø toái môø,khoù hieåu. Rivarol-nhaø vaên Phaùp theá kyû thöù 18 noùi: “vaên khoâng saùng suûa thì khoâng phaûi laø vaên phaùp”.vaên saùng suûa laø neùt toâ ñieåm cuûa tö töôûng saâu xa” ( Vauvenagues)
-YÙ caâu phaûi saâu saéc,lôøi dieãm leä.
-Öu tieân cho nhöõng chöû coù maøu saéc maïnh meõ,cuï theå,röïc saùng,höùa heïn,ñeïp ñeõ,töôi môùi.
-Traùnh nhöõng chöû tieâu cöïc,beänh hoaïn.
-Xaùc ñònh vaán ñeà döôùi hình thöùc “laäp ñi laäp laïi”. “Haõy nhôø caäy Döùc Jeâhoâva ñôøi ñôøi,vì Döùc Jeâhoâva,chính Ñöùc Jeâhoâva laø vaàng ñaù cuûa caùc thôøi ñaïi” Esai 26.2- 2. / 64.3- 4
-Laäp laïi meänh ñeà seõ taïo neân söùc maïnh: Thaäp töï giaù!Phaûi,Thaäp töï giaù laø quyeàn naêng cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi,ñöøng ngaõ loøng! Vì Chuùa muoán cöùu baïn; ñöøng ngaõ loøng!vì khoâng coù söï gì khoù quaù cho Ngaøi; ñöøng ngaõ loøng! vì côn möa seõ taïnh;ñöøng ngaõ loøng vì sau aùng maây ñen ñoù maët trôøi vaãn chieáu saùng.
-Laäp laïi nhöõng caâu quan troïng,caàn nhaán maïnh,caàn löu yù,caàn ghi nhôù,nhöõng leõ thaät phaûi ñoùng aán,caàn “ ñoùng ñinh” cho chaéc.
-Taïo neân nhöõng ngoân ngöõ ñaày hình aûnh laø vaên gôïi hình : “nhöõng hoaïn naïn ta gaëp trong ñôøi gioáng nhö nhöõng oå gaø treân ñöôøng ñi,nhö nhöõng côn möa treân ñöôøng phoá”. Phaoloâ laïi duøng: “ Con ñoû trong Ñaáng Christ,anh em la ruoäng Ñöùc-Chuùa-Trôøi caøy,nhaø Ñöùc-Chuùa-Trôøi xaây,; thai sanh non..
Giöôøng ngaén quaù khoâng theå duoãi mình,meàn heïp qua khoâng theå quaán mình Esai 28.20
-Vaên thì phaûi coù vaên chaát-töùc laø ngoân ngöõ phaûi noùi leân giaù trò .
-Vaên saéc laø ngoân ngöõ noùi leân hình aûnh.
-Vaên chaát vaø vaên saéc naèm trong vaên vieát. Vaên vieát khoâng coù vaên khí.
-Vaên khí xuaát hieän trong vaên noùi-
-Laø duøng lôøi noùi,laø aâm thanh ,gioïng noùi ñeå dieãn ñaït vaên chaát theå naøo nhö suoái reo,thaùc ñoå roài than thôû,van xin, hoan hoâ.. nhö moät baûn nhaïc.
-Vaên saéc cuøng vaên khí giuùp cho vaên chaát coù vaên vò
-Boùng baåy veà chöû:muïc ñích laø loâi cuoán söï chuù yù ngöôøi nghe, thöôøng coù hai veá. Duøng nhöõng lôøi ñieäp vaän,ñieäp chöû, nhòp nhaøng,aâm vang mang tính haøi huôùt. Ñoøi hoûi phaûi luyeän taäp kyû naêng.
Hoaëc phuïc höng hoaëc cheát, khoâng coù tröôøng hôïp thöù ba.
con ñöôøng heïp daãn ñeán söï soáng,ñöôøng roäng daãn ñeán söï hö maát.
Toâi thöôøng mang söï cheát cuûa Christ haàu söï soáng Chuùa tuoân traøn qua toâi.
toâi ñoùng ñinh ñeå toâi soáng.
khoâng coù Chuùa, töï do ö? khoâng heà coù.
Löôït giaûn chöû :ñieàu kieän ñeå böôùc vaøo thieân ñaøng? Tin Jesus
ai saàu thì maëc, rieâng em thì khoâng
Kieán taïo cho Ñöùc-Chuùa-Trôøi moät theá heä môùi! Theá heä thaùnh khieát.
Con döôøng ñi ñeán phuïc höng: aên naên!
Ñaûo loän traät töï:
Haõy tænh thöùc!Haõy tình thöùc! doøng lòch söû nhaân loaïi saép keát thuùc.
Thaát baïi, chaùn naûn, buoàn phieàn, ñau khoå, tuyeät voïng beân ngoaøi Ñaáng Christ.
khoâng coù söï sôï haõi trong töï ñieån ñöùc tin.
Laäp laïi:
*Gieàng moái theâm gieàng moái,gieàng moái theâm gieàng moái,haønh theâm haøng,moät chuùt choå naày,moät chuùt choå kia..
haõy yeân uûi! haõy yeân uûi daân ta.Esai 40
*Haõy ñi,! Haõy ñi! ñi ra khoûi ñoù.Ñöøng ñaù ñoäng ñeán doà oâ ueá,haõy ra khoûi giöõa noù Esai 52.11
*Chæ coù moät Ñöùc-Chuùa-Trôøi vaø moät Cha cuûa moïi ngöôøi,Ngaøi ôû treân caû moïi ngöôøi,giöõa moïi ngöôøi,vaø ôû trong moïi ngöôøi.
*AÁy laø trong Ñaáng Christ..AÁy laø trong Ñaáng Christ.. Epheâ 1.3- 13
*Theá giôùi cheát maát, theá giôùi nguõ meâ, theá giôùi bònh hoaïn, moät theá giôùi khoâng loái thoaùt, theá giôùi tìm phöông thöùc huûy dieät mình maø cöù töôûng laø cöùu mình, theá giôùi laàm laïc, theá giôùi boû queân Ñaáng taïo neân mình, Theá giôùi chìm ñaém trong bieån toäi.
Boùng baåy veà nghóa (Myõ töø phaùp) “coá taïo neân hình aûnh”-Taän duïng öu theá cuûa nguõ quan ngöôøi nghe
-Haõy taïo cho vaên phong mình ñeïp ñeõ qua nhöõng hình aûnh teá nhò, ña daïng, phong phuù .
-Nhöõng hình aûnh coù maøu saéc maïnh meõ ,nhöõng caûnh taû sinh ñoäng seõ chieáu saùng cho lôøi noùi vaø loâi cuoán thính giaû.
-Neáu thieáu ngoân ngöõ hình aûnh thì söùc maïnh lôøi noùi seõ giaûm vaø yeáu haún.
-Phaûi nhieàu söï so saùnh
-Ñoù laø caùch duøng moät hình aûnh naøo ñoù raát roõ ñeå bieåu töôïng cho moät ai ñoù,ñieàu gì ñoù maø mình muoán nhaán maïnh; -chuyeån moät vaät höõu hình naày sang moät vaät höõu hình khaùc, moät haønh ñoäng tinh thaàn ra moät vaät höõu hình; moät vaät cuï theå ra moät vaät tröøu töôïng hoaëc ngöôïc laïi.
-Thi 7.14 “Keû döõ döông ñeû söï gian aùc;..noù ñaõ hoaøi thai söï khuaáy khoûa vaø sanh ra ñieàu doái traù”
-Jeâr 9.3,8 “chuùng noù giöông löôõi mình nhö caùi cung ..
-Jeâr 3.10 “em gaùi noù laø Juda
“Traùi ñaát ñang haáp hoái”
“Tieáng noùi sau cuøng cuûa haønh tinh naày.”
( CHOÂ CHÍNH MÌNH CHUÙA : ñaõ ñöôïc laäp laïi quaù nhieàu laàn. tai dai khoâng thay ñoåi: duy chæ moät mình Ngaøi thoâi,ôû nôi Ngaøi, thuoäc veà Ngaøi, do nôi Ngaøi.
-Ruùt ngaén, giaûn löôït: “ keû aùc bò xoâ xuoáng Am phuû, caùc daân queân Ñöùc-Chuùa-Trôøi cuõng vaäy” Thi 9.17
-Khi trong ngoân ngöõ khoâng coù chöõ hoaëc ñuû söùc dieãn taû thì ngöôøi ta duøng moät vaät khaùc,hình aûnh khaùc ñeå thay theá maø noùi :“Chieác aùo khoâng laøm neân nhaø tu” “Töï veõ buøa ñeo cho mình”.. coù raát nhieàu trong ca dao,tuïc ngöõ.
-Caùch duïng ngöõ nhö vaäy taïo moät söùc maïnh thuyeát phuïc nhöng laïi ngaén goïn,deã hieåu: “Sö töû cuûa chi phaùi Juda” ñeå chæ veà Chuùa Jesus; Trinh nöõ ñeïp nhö maët traêng ,tinh sach nhö maët trôøi,ñaùng sôï khaùc naøo ñaïo quaân döông côø xí” Nhaõ ca. “ Anh em la ruoïng cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi caøy,nhaø cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi xaây,toâi nhö moät tay thôï kheùo” I Coâr. “Hoï laø con ñoû trong Ñaáng Christ”.. “nhö veát daàu loan, Hoäi Thaùnh phaùt trieån khaép theá giôùi” “ hoï nhö chuøm bao aên lan”.. hay khi Chuùa Jesus noùi veà Heroât: “Haõy noùi vôùi con choàn caùo ñoù raèng..” Ngaøi nhö nôi nuùp gioù,choå che baõo taùp,nhö suoái nöôùc trong nôi ñaát khoâ,nhö boøng vaàng ñaù lôùn trong xöù moøn moûi” Esai 32. “Hôõi doøng doûi raén luïc kia! .. Nhö caây saäy... xem tieáp: Thi 32.9.
-Ta laøm cho traùn ngöôi cöùng nhö kim cöông, cöùn gôn ñaù löûa Eâxeâchieân 4.9
Boùng baåy veà yù töôûng:
-Chaân Lyù Lyù hay neân ñöôïc goùi trong moät ngoân ngöõ deïp hoa myõ nhôø hình aûnh, , giaáy goùi quaø ñoù phaûi coù maøu saéc hình aûnh.
-Thaàn kinh seõ caêng thaúng meät moûi neáu baøi giaûng ñaày nhöõng lyù luaän, vsn chöông khoâ khan,tröøu töôïng.
-traùnh hình aûnh thoâ tuïc , haï caápk khaùch saùo,
-Caùc ngöôi nhö vöôøn naêng töôùi, nhö suoái nöôùc chaúng heà khoâ vaäy.
-Nhö nhaùnh caây thuùi nhö aùo ngöôøi bò gieát.
-Sao Ngaøi ñoái vôùi toâi nhö khe giaû doái nhö suoái taét maïch? Jeâr 15.18a
-Gaùi ñoàng trinh haù queân aùo deïp mình, naøng daâu haù queân ñoà trang söùc mình sinh sao? Nhöng daân ta ñaõ queân ta töø nhöõng ngaøy khoâng tính ra ñöôïc” Jeâr.32
-kích oùc töôûng töôïng
-Hoûi:Quyù vò coù bieát con ngöôøi töø ñaâu ñeán ,soáng ñeå laøm gì vaø cheát seõ ñi veà ñaâu khoâng? Coù bao giôø chuùng ta nghó ñeán caùi ngaøy mình giaû töø vónh vieãn moïi ngöôøi ,moïi söï khoâng? Giaùc quan thöù saùu ö? noù seõ giuùp ich gì cho keû ñaõ cheát? Tieàn baïc,quyeàn löïc,tình yeâu, danh voïng,vinh hieån coù theå theo ta ñi vaøo moà maû khoâng?
-Trao ñoåi:thaêm doø yù thính giaû kheùo leùo: “ Chuùng ta coù neân tieáp tuïc khoâng? Coù leõ chuùng ta neân ñeå nhieàu thì giôø tìm hieåu veà ñieàu naày.
-Nhaân caùch hoùa moät vaät,moät ngöôøi quaù coá,keû vaéng maët: “ Hôõi söï cheát,söï thaéng cuûa maày ôû ñaâu?Hôõi söï cheát,caùi noïc cuûa maày ôû ñaâu?.. Icor 15.55 Math 23: Icor 1.17- 30 “ngöôøi khoân ngoan ôû ñaâu?Thaày thoâng giaùo ôû ñaâu?keû bieän luaän ñôøi naày ôû ñaâu?
-Ñoái chieáu: Vuõ truï thì bao la, maø con ngöôøi thì giôùi haïn.Ñaøn oâng thì quaù lyù trí,phuï nöõ thì quaù tình caûm.
-Quan troïng hoùa: Gal 3.1- 7 Roâm 7.14- 23
-Höùa heïn : I Cor 15.58
-Cuï theå hoùa nhöõng ñieàu tröøu töôïng: Ñöøng noùi: chieàu daøi chieác thuyeàn laø 20meùt chieàu ngang laø 5meùt maø neân noùi: chieác thuyeàn roäng baèng caùi nhaø naày; ñöøng noùi vaät ñoù naëng 50 kg maø laø noù naëng baèng moät bao gaïo; hoaëc maïnh nhö Sö töû,nhaùt nhö thoû ñeá, oám tong teo nhö chieác ñuûa,chaäm nhö ruøa, nghi ngôø nhö Thoâma. khoâng noùi kieâu ngaïo maø thoâi ma noùi: nhìn ngöôøi baèng nöûa con maét.
Esai 58:5- 7” cuùi ñaàu nhö caây saäy” Esai 1: 5- 8: Töø baøn chôn cho ñeán ñænh ñaàu.. nhö leàu vöôøn nho, nhö choøi ruoäng döa,thaønh bò vaây”..
“ Toäi noù nhö töôøng neû saép vôõ”, “chuùng noù giöông löôõi mình nhö caùi cung ñeå phaùt lôøi doái traù”, Jeâr 9.3
-“Hoï ñaõ boû nguoàn nöôùc soáng töùc laø Ñöùc Jeâhoâva” Jeâr 17.13
-Esai 9.1; 59.1- 8; Jeâr.1 ; 2.13,18 ,
-So saùnh:
-Phaûi tìm caùch so saùnh nhöõng vaán ñeà ñöôïc ñaët ra.
-Neáu muoán laøm maø traéng noåi baät phaûi ñöa hình aûnh ñen ra ñeå ñoái chieáu.
-Neáu muoán loaïi boû ñieåm tieâu cöïc thì haõy ñöa ra ñieåm tích cöïc.
-Neáu muoán ngöôøi ta yeâu Chuùa thì haõy ñöa ra hình aûnh nhöõng ai khoâng yeâu Chuùa noù teä haïi, toài baïi, laøm sao.
-Jeâr 8.7, 15.18; 17.17,18
-Esai 5.24
-“ngöôøi ta tha Bara ba thì Bara ba vaãn laø keû cöôùp- Maø ngöôøi ta ñoùng ñinh Chuùa Jesus thì Chuùa Jesus vaãn laø Cöùu Chuùa”
Neâu leân nhöõng yù tích cöïc nhieàu hôn yù tieâu cöïc; löïa lôøi noùi cho deã nghe; traùnh noùi nhöõng lôøi taïo neân aùp löïc vaø khoâng khí naëng neà cho ngöôøi nghe.
“Thay vì noùi: Toâi thaáy, toâi cho ñoù laø söï sai laàm lôùn” thì haõy noùi: Phaûi chaêng ñoù laø söï sai laàm. Coù thaät laø ñuùng khoâng khi maø ngöôøi ta ñaõ suy nghó nhö vaäy... hoaëc: coù moät söï sai laàm khi maø ngöôøi ta cöù tieáp tuïc ñi theo loái moøn ñoù.
Thay vì noùi: “ coù quaù nhieàu ngöôøi boäi nghòch Lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi” thì haõy noùi: “ ñaõ coù moät söï boäi nghòch phoå bieán trong daân söï, hoaëc “coù ñoâi ngöôøi boäi nghòch, coù ñoâi tröôøng hôïp boäi nghòch ..”
“Taâm taùnh Ngaøi thay theá taâm taùnh con, taâm taùnh con ñöôïc thay bôûi taâm taùnh Ngaøi”
Ñaûo ngöõ:
“Taøi trí khoâng baèng ai – nhu mì khoâng ai baèng”
5-Caùch vieát baøi giaûng: “Caâu vaên saùng suûa-boá cuïc roõ raøng”
-“Haõy vieát leân treân baèng buùt cuûa loaøi ngöôøi” Esai 8.1
-Jeâreâmi vieát ra baøi giaûng
-“khaù cheùp söï laáy hieän thaáy vaø roõreät noù ra treân baûng haàu cho ngöôøi döông haàu vieäc Chaïy ñoïc ñöôïc” Ha ba cuùc 2.2
-Caùc söù ñoà ñeàu cheùp laïi .
-Giaêng cheùp laïi baøi giaûng cuûa Chuùa Jesus
*Coù neân vieát baøi giaûng ra giaáy khoâng?vaán ñeà naày seõ ñöôïc baøn kyõ trong chöông X: “Baøn veà khoa giaûng daïy”
(a)-Quan ñieåm: ÖÙng khaåu: Nguy hieåm caøng ngaøy caøng xa ñeà,khoâng bieát ñieåm keát thuùc
(b) -Quan ñieåm: Chæ vieát boá cuïc vaø yù chính:
Öu:
-töï do trong Ñöùc Thaùnh Linh ñeå giaûng .
-
khuyeát:
-Deã queân;khoâng kieåm soaùt ñöôïc ngoân ngöõ ,vaên chöông vaø yù;
-khoâng kieåm soaùt ñöôïc thì giôø
Neân vieát baøi giaûng
khuyeát:
Maát thì giôø;bò leä thuoäc treân trang giaáy,maét khoâng töï nhieân.
Ñöùc Thaùnh Linh khoâng laøm vieäc !?
-keá hoaïch söu taäp,löu laïi ñöôïc baøi giaûng Chuùa xöùc daàu.
-neùt chöû vieát: thöôøng ngöôøi ta qua chöû vieát ñeå ñöôïc ñaùnh giaù trình ñoä,khaû naêng.Vieäc taïo neân neùt chöû ñeïp khoâng khoù tröø phi ta bieáng nhaùc vaø xem thöôøng noù.Neùt chöû toài,xaáu xí,khoâng ngay thaúng khieán ta maát ñi phaàn naøo söï kính troïng .Neùt chöû ñeïp hoaëc lòch söï bieåu loä loøng töï troïng .
-loãi chính taû:
-caùch chuyeån yù: Esai 1.8- 10.
-caùch ñaët vaán ñeà :Jer 7.4- 7/ 13.13
-caùch hoûi vaø traû lôøi: Jeâr 2.11, 18,32/ 6.10/ 8.32 /
6-Caùch trích duøng caùc caâu Kinh Thaùnh chöùng minh, soi saùng theâm.
7-Caùch duøng thí duï.
Ñöùc Chuùa Trôøi vaø Chuùa Jesus duøng nhöõng hình aûnh thieân nhieân laøm aån duï & thí duï ñeå minh hoïa Leõ-Thaät : Mathiô 13: goác nho thaät; ngöôøi chaên chieân toát.
Phao-loâ: II Tim 2.3- 7: “ Lính, löïc só , noâng daân.
(A)SÖU TAÀM CAÂU CHUYEÄN :
-Neân coù moät quyeån vôû söu taäp caùc thí duï.
-Tìm thí duï qua söï quan saùt,nhaän xeùt theá giôùi chung quanh.
-Qua vieäc ñoïc saùch, baùo chí, nghe keåå laïi vaø ta phaûi ghi chuù neáu khoâng coù theå queân.
-Caùch nhôù thí duï: tìm cô hoäi keå laïi cho nhöõng ngöôøi thaân quen giöõa buoåi côm hoaëc töï keå lôùn tieáng moät mình.
-Muïc ñích: duøng thí duï laø ñeå soi saùng,minh hoïa cho moät vaán ñeà coù tính tröøu töôïng,khoù hieåu.
- Duøng thí duï ñeå chöùng minh moät leõ thaät,moät nguyeân taéc,moät vaán ñeà naøo ñoù.
-Neân choïn thí duï nghieâm tuùc saâu saéc, coù yù nghóa chieàu saâu, thaâm thuùy.
-Traùnh duøng nhöõng thí duï quaù thoâ keät,voâ duyeân,choïc cöôøi.
-Ñöøng neân bieán thí duï thaønh trung taâm cuûa söù ñieäp.
-Haõy giuùp cho hoäi chuùng nhôù Lôøi sau khi nghe giaûng thay vì chæ nhôù thí duï?
-haõy coù muïc ñích ñoùng aán chaân lyù thay vì ñoùng aán ví duï.
-Neáu hoäi chuùng nhôù ví duï maø queân Lôøi töùc laø ngöôøi giaûng ñaõ duøng Kinh Thaùnh laøm ñieåm töïa maø khoâng laø neàn taûng.
-Traùnh duøng caâu chuyeän coù maøu saéc ñaû kích, tieâu cöïc, gaây phaân hoùa, phaân bieät chuûng toäc, kyø thò toân giaùo
Coù bao nhieâu thí duï trong moät baøi giaûng?
-Moät caên nhaø coù nhieàu cöûa soå khoâng phaûi laø ñieàu toát.
8-Tröng daãn nhöõng caâu danh ngoân,ca dao, thaønh ngöõ, tuïc ngöõ.
Löu yù: Nhöõng ñieàu caàn traùnh.
-Nhöõng baøi giaûng coù quaù nhieàu ví duï vaø nhöõng caâu danh ngoân thay vì laøm saùng toû Chaân Lyù thì noù ñaõ laøm lu môø phaàn Chaân Lyù Kinh Thaùnh.
-Coù nhöõng nhaø truyeàn Ñaïo ñaõ khoâng truyeàn Ñaïo maø laïi truyeàn thoâng tin töùc baùo chí, hoaëc trôû neân ngöôøi keå chuyeän khoâi haøi, phoâ tröông taøi ñoïc thô ca, tuïc ngöõ hay laø moät nhaø tö töôûng, moät trieát gia, moät vaên gia hôn laø moät nhaø truyeàn Ñaïo.
-Lôøi Kinh Thaùnh ñem laïi söï soáng, khoâng ñem laïi söï giaûi trí; ngöôïc laïi lôøi loaøi ngöôøi duø hay ñeán ñaâu cuõng chæ ñem laïi söï giaûi trí hay kieàn thöùc thay vì mang ñeán söï soáng thuoäc linh nhö nhu caàu cuûa linh hoàn moãi ngöôøi.
-Khi loøng ta tích chöùa nhieàu veà ñieàu gì thì noù seõ tuoân ra ñieàu ñoù. “ Bôûi söï ñaày daãy trong loøng maø mieäng môùi noùi ra”.
-Nghe noäi dung söù ñieäp ngöôøi ta deã nhaän roõ ra taám loøng cuûa dieãn giaû ñoái vôùi Kinh Thaùnh.
-Toøa giaûng khoâng phaûi laø nôi phoâ tröông tri thöùc maø laø truyeàn ban söï soáng cho hoäi chuùng.
-Neáu thieáu Lôøi Chuùa thì haõy ñoïc, hoïc thuoäc Kinh Thaùnh hôn laø laáy vaên chöông con ngöôøi laáp theá vaøo.
-
9-Thuaät duøng nhöõng meänh ñeà coâ ñoïng.
-“Ñoäng cô xaùc thòt nhöng ngoân töø thieâng lieâng”
“Toâi chaïy troán hoà löûa baèng caùch choái töø toäi loãi”
“Lôøi khen cuûa keû cheát thì coù nghóa gì cho ngöôøi soáng?”
“Thieân chöùc khoâng bao giôø aên maøy theá gian duø ñoù laø tieáng khen , tieàn baïc, vinh quang”
“vinh hieån, quyeàn löïc, tieàn baïc cuûa keû cheát coù nghóa gì cho keû soáng”
“Vinh hieån cuûa keû cheát laø: quan taøi, traøng hoa, ñoäi tang nhaïc, ñoaøn ngöôøi tieãn chaân”
“Ñöùc-Chuùa-Trôøi chæ gaëp moät nan ñeà duy nhaát xöa nay: Taâm taùnh cuûa caáp laõnh ñaïo Hoäi Thaùnh”.
“Chæ coù hai theá giôùi :Saùng & toái vaø cuõng chæ coù hai neàn vaên hoùa, hai söù ñieäp , hai loaïi ñaày tôù maø thoâi”
“Ngöôøi ta deã thanh lieâm treân ñoáng caùt nhöng thaät khoù maø thanh lieâm treân ñoáng vaøng”.
“Nhìn xem neàn giaùo duïc bieát tröôùc ñöôïc töông lai”.
“Hoäi-Thaùnh ñang soáng giöõa theá gian hay theá gian ñang soáng giöõa Hoäi-Thaùnh?”
“Coû luøng luoân tìm caùch moïc nôi coû luøng ñang ñöôïc gieo ra.
“Nôi naøo coû luøng moïc, nôi ñoù coû luøng cuõng phaùt trieån”
“Ñieàu maø xaùc cheát caàn thì loaøi ngöôøi khoâng laøm ñöôïc gì caû, nhöng hoï laïi laøm nhöõng gì maø keû cheát khoâng caàn”
“ Ta coù theå löøa gaït ngöôøi khaùc nhieàu laàn nhöng khoâng theå löøa maõi maõi”
“
10-Laäp laïi nhöõng vaán ñeà quan troïng:
-Phaûi nhaéc laïi nhöõng vaán ñeà quan troïng ñeå thaám saâu vaøo trí,vaøo loøng ngöôøi nghe
-Cuøng moät yù laïi ñöôïc loùt trong moät lôùp aùo môùi.
-Phaûi nhaéc ñi nhaùc laïi moät caâu ngaén nhö moät ñieäp khuùc.
-Phaûi phoâ dieãn laïi vaán ñeà quan troïng vôùi nhöõng meänh ñeà suùc tích ,vôùi nhöõng moâ taû khaùc hôn meänh ñeà tröôùc ñoù.
11-Phaân bieät ngoân ngöõ noùi & vieát khaùc nhau.
-“Chaân lyù nhö neàn nhaø,baøi giaûng vieát ra nhö caên nhaø vaø thaùi ñoä giaûng daïy nhö aùnh saùng ,caùi coång daãn vaøo nhaø vaø nhö söï trang trí noäi thaát” Trimana.
-Trong moät taùc phaåm ngöôøi ñoïc seõ coù thôøi giôø ñeå suy nghó,ñoïc laïi hoaëc ngöøng ñoïc.
-Nhöng trong luùc nghe giaûng,ngöôøi ta nghe khoâng ngöøng,khoâng ñöôïc thö giaûn neân vaên noùi phaûi khaùc hôn.
-Vaên vieát coù theå caâu vaên ñaày yù töôûng aån kín nhöng vaên noùi phaûi sinh ñoä ng,deã nghe.
-Vaên vieát khoâng caàn phaûi laäp laïi vì ngöôøi ñoïc coøn coù thì giôø ñeå ñoïc laïi vaø gaãm suy.
-Nhöng vaên noùi thì ngöôøi nghe chæ moät laàn neân nhöõng vaán ñeà quan troïng caàn phaûi laäp laïi vôùi nhöõng töø khaùc ñeå thaám vaøo.
-Moät kieät taùc veà vaên chöông chöa haún thaønh coâng trong vaên noùi treân toøa giaûng.
-
-Phaûi laäp laïi nhöõng vaán ñeà quan troïng baèng nhöõng ngoân ngöõ môùi hôn.
-Phaûi phong phuù ngoân ngöõ ñeå söï laäp laïi vaán ñeà cuõ khoâng bò nhaøm chaùn.( Ví duï:xem trong Esai 1. 1- 19)
-
12-Nhöõng ñieàu neân traùnh trong noäi dung:
(1)-Ñaû kích toân giaùo khaùc.
(2)-Chaâm bieám moät ai ñoù,moät toå chöùc ,moät toân giaùo.
(3)-Khoâng neân ñem ñôøi tö moät tín höõu naøo ra toøa giaûng neáu ñoù khoâng laø göông tích cöïc.
(4)-Neân khen taëng moät ai ñoù trong Hoäi Thaùnh nhöng khoâng neân taêng boác quaù ñaùng-löïa lôøi noùi vöøa phaûi thoâi.
(5)-Khoâng neân ñeà cao ,khoe khoang veà gia ñình,vôï con, gia theá mìnhtrong baøi giaûng nhö laø ñeà neâu göông toát.
(6)-Moïi thoâng tin phaûi chính xaùc.
(7)-Traùnh toái ña töø : “TOÂI” thay vaøo ñoù laø: “chuùng ta”,”quyù vò”
(8)-Traùnh noùng giaän ,noåi suøng,ñem böïc töùc,cay ñaéng,thaønh kieán vaøo baøi giaûng.
(9)-Tieâu dieät söï töï maõn,voâ tín khoâng baèng cöôûng cheá hay thoâ baïo maø baèng caùch vaän duïng khoâng ngöøng nhöõng caâu hoûi
13-Ngheä thuaät ñaët caâu hoûi: “Pheùp khích bieän” laø kheùo ñaët nhöõng caâu hoûi khieán cho ngöôøi ta khaùm phaù ra söï thaät veà moãi söï vaät.
“Ñoái vôùi ñieàu thoâng thöôøng,ngöôøi ta tin töôûng nhôø nhöõng lyù leõ do töï hoï khaùm phaù hôn laø do trí tueä cuûa ngöôøi khaùc mang ñeán” Pascal.
-Baøi giaûng cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi cho Gioùp(38- 42) laø nhöõng caâu hoûi.
-Raát nhieàu baøi giaûng trong CÖÙ chöùa ñöïng ngheä thuaät hoûi ( Esai 40) .
-Chuùa Jeâsus & Caùc Söù ñoà cuõng thöôøng hay hoûi ñeå traû lôøi.
-Socrate thöôøng laøm saùng toû vaán ñeà doàn keû ñoái thoaïi vaøo chaân töôøng &huaán luyeän moân ñeä baèng nhöõng caâu hoûi.
-ngheä thuaät hoûi: khoâng ñoái ñòch hai quan ñieåm maø laø keát hôïp hai quan ñieåm ñeå ñaït ñeán “muïc ñích thieän”.
-Thay vì noùi: “ñoù laø chuyeän cuûa anh nhöng cuûa toâi laø” thì haõy noùi:Ñieàu quyù vò nghó ñoù noù coù caùi hôïp lyù cuûa noù.
-Phaûi laø caâu hoûi gôïi söï chuù yù vaø khieán ngöôøi ta suy nghó.
-Hoûi ñeå khai thoâng moät tình huoáng beá taéc.
-Hoûi ñeå thaêm doø vaø laøm cho caùc yù kieán ñöôïc ñöa ra.
-Hoûi ñeå bòt mieäng nhöõng lôøi laùo khoeùt,lôøi nguïy bieän, loái ngang böôùng,vaø töôùt vuõ khí keû ngang taøng.
-Hoûi ñeå kích thích tranh luaän maø khoâng caàn caâu traû lôøi.
Ngöôøi ta soáng ñeå laøm gì vaø roài seõ ñi veà ñaâu sau khi cheát?
-Caâu hoûi ñeå tieáp tuïc vaán ñeà vöøa neâu ra ôû phaàn treân.
-Hoûi ñeå coù moät lôøi xaùc ñònh. “Xin vui loøng cho pheùp toâi ñöôïc hoûi:..”
-Haõy hoûi theå naøo maø hoäi chuùng coù theå theå traû lôøi: “coù”
16-nhöõng caâu hoûi sau khi soaïn xong baøi giaûng:
(1)-Toâi seõ truyeàn ñaït ñöôïc ñieàu gì cho hoäi chuùng?
(2)-Nhöõng ñieàu naày coù thaät ích lôïi cho hoï khoâng?
(3)-Ñöùc-Chuùa-Trôøi coù thaät vinh hieån qua söù ñieäp naày?Toâi coù töï toân vinh mình khoâng?
(4)-Baøi giaûng naày coù thaät ñöôïc Chuùa daïy doã khoâng?
(5)-Noäi dung coù thuoäc veà leõ thaät troïn veïn khoâng?
(6)-Coù töø ngöõ naøo caàn phaûi söûa laïi?
(7)-Hoäi chuùng seõ laøm gì sau khi nghe giaûng? Taâm lyù hoï theá naøo khi nghe baøi naày?buoàn, vui?
(8)-Vaán ñeà caàn chính coù ñöôïc nhaán maïnh ñuû chöa?
(9)-Coù yù töôûng naøo chöa ñöôïc trong saùng?
(10)-Toaøn baøi giaûng coù ñuû thuyeát phuïc khoâng?
(11)- Hoäi chuùng coù hieåu ñöôïc nhö toâi hieåu khoâng?Hoäi chuùng coù thaéc maéc gì trong töøng chi tieát treân?
(12)-Toâi ñaõ duøng lyù luaän nhö theá naøo vaø coù caâu giaûi ñaùp ñuû vaø ñuùng cho hoï chöa?
(13)-Nhöõng döï kieän tröng daãn coù chính xaùc khoâng hay chæ laø ñoaùn chöøng, phoûng chöøng.?
(14)-Tö töôûng,boá cuïc, lyù luaän coù ñöôïc saép ñaët hôïp lyù vaø caân ñoái khoâng.?
(15)-Ngoaøi Kinh Thaùnh ra, coøn coù ai trong lòch söû Hoäi Thaùnh uûng hoä noäi dung baøi naày khoâng?
(16)-Thí duï, daãn chöùng, ngoân töø..coù ñieàu gì caàn thay ñoåi, söûa chöõa vì khoâng hôïp lyù khoâng?
