E-DOÏN ÑÖÔØNG CHO MOÂN HOÏC TUYEÂN ÑAÏO:
1-KIEÁN THÖÙC VEÀ KINH THAÙNH:
-lòch söû Hoäi Thaùnh, lòch söû khaûo coå, Thaùnh Kinh ñòa lyù,
-Toång quan Kinh Thaùnh,
2-GIAÛI KINH.
4-HUÙT MAÄT
VI-NHÖÕNG TRÔÛ LÖÏC CAÀN GAÏT BOÛ
A-Nhöõng trôû ngaïi cho ngöôøi soaïn baøi giaûng: coù theå toùm laïi goàm 11 ñieåm sau:
1-Chöa tinh töôøng Thaàn Ñaïo Hoïc.
-Thaàn Ñaïo hoïc laø moân hoïc neàn taûng cho vieäc giaûng giaûi Kinh Thaùnh.
-Giaûng Kinh Thaùnh töùc laø giaûng daïy veà moät vò Chaân Thaàn.
-giaûng daïy töùc laø trình baøy,laø chöùng minh,laø thuyeát phuïc ngöôøi nghe haønh ñoäng,laø daãn hoï ñi ñeán muïc ñích naøo ñoù.
-Vì vaäy ngöôøi giaûng phaûi bieát roõ muïc ñích,ñöôøng ñi,phöông höôùng
-Ta khoâng theå giaûng toaøn boä Kinh Thaùnh cuøng luùc ñöôïc, maø chæ giaûng moät phaàn,moät phaân ñoaïn, moät caâu.
-Neáu khoâng coù kieán thöùc toång quaùt veà vò Chaân thaàn seõ deã rôi vaøo loãi laàm: Ñoïan chöông thuû nghóa,maâu thuaãn nhau trong caùc söù ñieäp.
-Thaàn Ñaïo hoïc seõ cho ta kieán thöùc toång quaùt tronghieân cöùu khi ta ñi vaøo chi tieác.
2-Chöa laøu thoâng Kinh Thaùnh.
-Töùc laø chöa ñoïc heátKinh Thaùnh nhieàu laàn,chöa nhôù nhöõng chi tieát caâu chuyeän,söï kieän,nhaân vaät
-Trong söï giaûng daïy caàn minh chöùng,tröng daãn ñeå thuyeát phuïc ngöôøi nghe.
-Chöùng côù coù söùc thuyeát phuïc nhaát laø töø trong Kinh Thaùnh.
- Neáu chöa thoân suoát ,khoâng nhôù Kinh Thaùnh thì khoù maø ñaït muïc ñích naày.
3-Thieáu kieán thöùc toång quan Kinh Thaùnh.
-Ñieån hình veà kieán thöùc toång quan Kinh Thaùnh:Caùc tieân tri C.ÖÙ.; EÂtieân CVSD 7:
-Laø tính toång hôïp moïi söï kieän trong Kinh Thaùnh.
-Laø tính lieân keát moïi söï kieän trong Kinh Thaùnh.
-Ñeå duøng Kinh Thaùnh giaûi nghóa Kinh Thaùnh.
-Ñeå ñoái chieáu,so saùnh tröôùc khi keát luaän veà yù nghóa tìm ra.
-Laø ñieàu kieän caàn ñeå giaûi kinh hôïp lyù
4-Thieáu kieán thöùc veà Cô Ñoác Giaùo-Thieáu ñoïc caùc loaïi tö lieäu vaø saùch baùo Cô ñoác.
Laø kieán thöùc veà moïi vaán ñeà :
-Bieän giaùo,truyeàn giaùo vaø lòch söû truyeàn giaùo,caùc phöông thöùc truyeàn giaùo hieäu quaû hieän nay trong nhöõng quoác gia coù yù thöùc heä khaùc nhau.
-Danh nhaân Cô Ñoác,Hoäi Thaùnh toaøn caàu,caùc giaùo phaùi baïn,
-caùc taø giaùo xöa nay vôùiø nguyeân nhaân &haäu quaû cuûa noù,
-caùc phong traøo phaán höng xöa nay vôùi coâng vieäc cuûa Ñöùc Thaùnh Linh caùch môùi meõ hieän nay.
-Giuùp ta traùnh thieån caän,cöïc ñoan,thuû cöïu,leäch laïc trong tö töôûng khi giaûng giaûi Kinh Thaùnh.
-Giuùp ta ñoái chieáu ñöôïc giöõa ñieàu ta hoïc ñöôïc vôùi nhöõng söï daïy doã môùi meû trong Lôøi Chuùa maø Chuùa ñaõ daïy ngöôøi khaùc.
-Ta caàn ñöôïc boài linh ,hoïc hoûi theâm ngoaøi tröôøng Kinh Thaùnh qua nhöõng taøi lieäu Cô-Ñoác-Giaùo.
5-Thieáu kieán thöùc phoå thoâng veà caùc laõnh vöïc trong ñôøi soáng thöôøng nhaät.
-Giuùp ta hieåu ñöôïc taâm traïng baày chieân ;hoaøn caûnh maø daân söï ñang ñoái dieän ( Haõy raùng bieát caûnh trang baày chieân con)
-giuùp ta öùng duïng caùch thöïc tieãn nhöõng gì Kinh Thaùnh noùi cho thôøi ñaïi hieän nay.
-Trau doài theâm nhöõng baøi hoïc trong tröôøng ñôøi.
Nhöõng khaùm phaù môùi meû veà thieân nhieân con ngöôøi,vuõ truï seõ laø nhöõng daãn chöùng ñaâyø tính thuyeát phuïc cho baøi giaûng.
-Hieåu roõ hôn veà tình traïng toäi loãi,sa ñoïa,baêng hoaïi ñaïo ñöùc,theá giôùi hö maát,söï baát coâng cuûa loaøi ngöôøi,söï voâ voïng cuûa theá gian,söï xaûo traù cuûa caùc chính trò gia,söï baát löïc cuûa giaùo duïc,söï hö khoâng cuûa ñôøi ngöôøi,söï giaû hình vaø khoå haïnh cuûa toân giaoù loaøi ngöôøi.
-Giuùp ta nhaän thöùc raát roõ veà quyeàn naêng Tin Laønh khi ñoái chieáu caùc ñieàu treân vôùi Kinh Thaùnh.
-Hieåu nhieàu hôn veà nhöõng daân toäc,caùc boä toäc,veà nhöõng cô hoäi vaø nhöõng coâng tröôøng truyeàn giaùo maø Chuùa ñang môû ra cho Hoäi Thaùnh.
-Ta caøng hieåu theá giôùi nhieàu hôn thì caøng haûnh dieän hôn veà nieàm tin Cô Ñoác,veà Thaùnh chöùc,veà Hoäi Thaùnh Chuùa..
-Giuùp ta traùnh caùi nhìn thieån caän khi giaûng daïy cho theá gian.
6-Chöa am töôøng khoa giaûi kinh hoaëc khoâng thuoäc lyù thuyeát veà khoa naày.
7-Thieáu thì giôø caàu nguyeän.
8-Thieáu ôn töù Thaùnh Linh.
9-Thieáu khaû naêng quan saùt, lyù luaän:Phaân tích&toång hôïp.
-Phaûi bieát quan saùt nhöõng söï kieän haèng ngaøy xaûy ra chung quanh mình.
-Toån hôïp tö töôûng coù heä thoáng moät caùch maïch laïc.
-Thieáu khaû naêng trình baøy nhöõng yù töôûng cuûa mình.
-h
10-OÙc töôûng töôïng non keùm.
11-Ngheøo naøn voán lieáng veà ngoân ngöõ.
-khoâng ai cung caáp ñöôïc cho baïn söï phong phuù ngoân ngöõ.
-Voán töø raát quan troïng ñeå phoâ dyeãn leõ thaät.
-Caùc tieân tri vaø söù ñieäp ñeàu laø nhöõng ngöôøi coù voán töø phong phuù.
12-Laùnh xa nhöõng ngöôøi beänh hoaïn taâm linh:
-Coù moät trôû ngaïi khoâng nhoû laø laøm baïn vôùi nhöõng ngöôøi coù taùnh tieâu cöïc,lôøi noùi tieâu cöïc, tö töôûng tieâu cöïc.
-Cuøng haõy laùnh xa nhöõng ngöôøi hoaøi nghi chuû nghóa.
-Laùnh xa nhöõng ngöôøi keû caû, doäc toân, theo chính saùch “ngu daân ñeå trò” khoâng muoán daáy leân theá keáá thöøa.
-Hoï khoâng muoán ai hôn mình,hoï luoân luoân muoán moïi ngöôøi toân vinh chæ moät hoï maø thoâi.
-Neân laøm baïn vôùi nhöõng ai thaønh coâng,ñaày ôn,nhieät tình naâng ñôõ baïn baèng tình yeâu,baèng khaûi töôïng,coù muïc ñích roõ raøng.
B-TAÏI SAO THAÁT BAÏI TRONG GIAÛNG DAÏY?
Laøm sao ñeå bieát mình thaát baïi?
-Neáu hoäi chuùng khoâng thích ñoïc Kinh Thaùnh ôû nhaø.
-Neáu hoäi chuùng ñi nhoùm treå naûi, ì aïch vaø muoán veà sôùm.
-Neáu hoäi chuùng chaúng lôùn leân.
-yeâu meán theá gian hôn kính meán Ñöùc-Chuùa-Trôøi.
-hoäi chuùng cöù chaïy theo thôøi trang vaø chuû nghóa duy vaät chaát.
-
-Baïn muoán bieát thaát baïi hay khoâng thì trong khi giaûng haõy ñeå yù ngöôøi nghe ngaùp,thôû daøi ,nhìn ñoàng hoà,ngoài noùi chuyeän rieâng.
-Ñaõ raát nhieàu tieáng phaøn naøn veà toøa giaûng ru nguõ hieän nay.
-Coù nhöõng tín höõu raát khoù nguõ nhöõng laïi deã nguõ khi nghe baøi giaûng cuûa Muïc sö.
Vaø ñaây laø nguyeân do:
1-Thieáu kinh nghieäm soáng vôùi Chuùa :
-Tuoåi ñôøi laãn tuoåi ñaïo ñeàu coù aûnh höôûng lôùn trong söù ñieäp.
-Neáu chæ hoïc xuaát saéc veà thaàn hoïc vaø moïi moân hoïc khaùc maø thoâi thì cuõng khoâng theå hieäu quaû trong giaûng daïy.
-Moät töøng traûi soáng vôùi Chuùa giöõa nhieàu hoaïn naïn vaø neám traûi aân ñieån Ngaøi seõ giuùp ích raát nhieàu cho chöùc vuï giaûng daïy.
-Neáu neù traùnh nhöõng thöû thaùch gian lao,nghòch caûnh cuõng coù nghóa laø choïn laáy söù ñieäp duy lyù.
-Neáu troán chaïy nhöõng khoù khaên treân ñöôøng thaùnh chöùc töùc laø töø boû baøi hoïc & söù ñieäp töø Chuùa.
-Ñöùc-Chuùa-Trôøi luoân luoân ñöa caùc tieân tri vaøo nhöõng nghòch caûnh ñeå thai ngheùn söù ñieäp.(Eli,Elise,Esai,Jeremi,Amoát.. .)
-söù ñieäp hình thaønh,lôùn leân, chín muøi,soáng ñoäng töø nghòch caûnh.
-Hoäi chuùng deã phaùt hieän moái töông quan giöõa söù ñieäp vaø söù giaû.
-Coù nhöõng “söù giaû” buøng coøn ra söõa vì côù ñaõ quaù non daïi, chöa tröôûng thaønh ñuû cho chöùc vuï.
-Coù nhöõng “söù giaû”maø ñôøi soáng thuoäc linh non keùm hôn baày chieân.
-Coù nhöõng “söù giaû” quaù duy lyù,khoân khan, voâ tín vaø xa laï vôùi söù ñieäp.
-Coù nhöõng “söù giaû” khoâng caân baèng vôùi söù ñieäp.
-Nhöõng thuøng roãng keâu to treân toøa giaûng vì “söù giaû” quaù treû con.
-Ta khoâng bao giôø saûn sinh ra moät söù ñieäp cao hôn kinh nghieäm soáng.
-Moät nhaø thieân vaên hoïc coù theå chöa töøng ñeán moät trongo soá nhöõng vì sao nhöng coù theå thuyeát giaûng veà noù raát deã maø khoâng bò phaûn ñoái.
-Nhöng laø ngöôøi cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi,cuûa Lôøi Ngaøi thì khoâng theå nhö theá ñöôïc.
-ngöôøi ñoù phaûi coù kinh nghieäm soáng vôùi Chuùa roõ raøng thì môøi chuyeån taûi Lôøi vaø Söï soáng cuøng ñuû söùc thuyeát phuïc ngöôøi nghe.
2-Xem thöôøng: chính mình/ thieân chöùc; xem thöôøng nhöõng linh hoàn,xem thöôøng hoäi chuùng
-Xem thöôøng thieân chöùc giaûng daïy thì seõ khoâng theå ñaàu tö heát loøng,khoâng caàu nguyeän doác ñoå, seõ soáng theå tuïc,seõ khoâng theå traû giaù ñuû cho söï xöùc daàu.
-Xem thöôøng nhöõng linh hoàn hö maát thì khoâng theå yeâu thöông, khoâng theå tha thieát,heát loøng cho vieäc cöùu ngöôøi.
-khoâng yeâu thöông thì laøm sao caûm ñoäng vaø khieán ngöôøi khaùc caûm ñoäng?
-Xem thöôøng hoäi chuùng seõ caàu nguyeän qua loa,soaïn baøi sô saøi.
3-Löôøi bieáng: hoïc hoûi,nghieân cöùu,caàu nguyeän.
-Ñaõ ñöôïc Chuùa keâu goïi vaø Thaùnh Linh aán chöùng nhöõng ñaõ khoâng coi troïng vieäc giaûng daïy.
-Ñaàu tö chöùc vuï vaøo nhöõng coâng taùc toân giaùo,tieáp khaùch,thaêm vieáng,tieäc tuøng,leã laïc..hôn laø cho thieân chöùc giaûng daïy.
-Khoâng coøn thích thuù nhöng laïi caûm thaáy chaùn naõn,meät moûi,khoù chòu khi phaûi soaïn baøi giaûng.
-Coù moät ñieàu gì ñoù thu huùt chöùc vuï chaïy theo vaø xa laùnh thieân chöùc giaûng daïy duø ñoù laø vieäc phuïc vuï Hoäi Thaùnh.
-Tieàn baïc daønh cho vieäc saém söûa vaät chaát,aên uoáng, khoâng chuù taâm cho vieäc söu taàm nhöõng saùch vôû cho thieân chöùc.
-Moät taâm hoàn troáng roãng,ñoùi raùch,khoâ haïn;moät taâm trí roång tueách,khoâng coù gì ñeå noùi ra cho Hoäi chuùng ngoaøi nhöõng caâu chuyeän phím.
4-Soaïn baøi khoâng kyõ,nhôùp nhuùa,sô saøi,loâi thoâi.
-Chính baøi giaûng ñaõ khoâng ñuû söùc thuyeát phuïc ngöôøi giaûng thì laøm sao thuyeát phuïc hoäi chuùng?
-Chæ laø vieát baøi giaûng cho coù,chæ la heùt cho to, reân la cho thaûm thieát maø noäi dung khoâng coù gì laø chaát löôïng.
-Raùn raën ra cho hoäi chuùng nhö laø thaät, maø khoâng coù gì ñeå raën ñöôïc.
-Ñoâi khi soaïn baøi,hoaëc chæ laø “giaûng xuaát thaàn”,theo kieåu: “caûm ñoäng thaùnh Linh”.
-Ñoâi khi giaûng laïi nhöõng baøi cuõ.
- Giaûng laïi nhöõng gì nghe ñöôïc töø ngöôøi khaùc,töø baùo chí,töø radio,töø saùch boài linh.
5-Duy lyù:
-Baøi giaûng chæ laø moät baøi bình luaän,moät môù lyù thuyeát,moät ñoáng vaên töï, moät khoái lyù trí.
-Vaên töï thì laøm cho cheát.Chæ coù Thaùnh Linh môùi laøm cho soáng.
-Baøi vieát chæ laø giaûi kinh thì khaùc vôùi baøi giaûng giaûi kinh.
-Hoäi Thaùnh caàn söï soáng –khoâng caàn chæ hieåu bieát .
-Ngöôøi giaûng khoâng coù maät ngoït laøm sao cung öùng maät ngoït cho hoäi chuùng?
-Giaûi kinh chæ ñeå hieåu ñuùng.Hieåu ñuùng chöa haún ñaõ coù söï soáng. Hoïc giaûi kinh chöa ñuû ñeå cung öùng söï soáng.
6-Khoâng taäp luyeän khoa noùi chuyeän tröôùc coâng chuùng.
-AÊn noùi moät caùch nhaùt sôï,ruït reø, tröôùc hoäi chuùng.
-AÙnh maét,göông maët,thaùi ñoä cuûa moät ngöôøi sôï seät quaàn chuùng.
7-Thieáu Lôøi:
-Vì vaäy thieáu söùc maïnh cuûa söï tin quyeát.
-ngöôøi giaûng daïy ñaõ hôi xa laï vôùi Lôøi,thieáu thoán Lôøi.
-Loøng ngöôøi giaûng chæ coù Lôøi taïm ñuû ñeå noùi trong 30 phuùt.
-Ngöôøi giaûng coù theå ñaày daãy Lôøi trong trí nhöng thieáu Lôøi trong loøng.
-Ngöôøi giaûng ñaõ ñaày maâu thuaãn noäi taâm ñoái vôùi Lôøi,chöa nhaát quaùn trong tö duy veà Lôøi vaø taùc giaû cuûa Lôøi.
8-Maát Linh quyeàn :
-ñaày daãy Lôøi chöa haún ñaõ ñaày daãy Linh.
-Chöa traû giaù cho ñieàu Ñöùc-Chuùa-Trôøi ñôøi hoûi.
-Moät toäi loãi hoaëc aån giaáu hoaëc toû töôøng naøo ñoù ñaõ chöa chòu coâng xöngvaø töø boû.
-Hoaëc kieâu ngaïo thuoäc linh,hoaëc theá tuïc,hoaëc duy lyù,
-Ngaøi giaûng voâ tín vôùi Lôøi-laøm sao Thaùnh Linh ñaày daãy.
-Quyeàn naêng chæ tuoân ñoå treân nhöõng ai?Khao khaùt.
-Ngöôøi giaûng khoâng heà khao khaùt Thaùnh Linh.
-Khoâng chòu cheát baûn ngaõ,soáng theo xaùc thòt,theá gian.khoâng chòu traû giaù, soáng nhö keû thuø nghich Thaäp töï giaù.
-Giaûng laø cung öùng söï soáng,nhöng khoâng coù söï soáng vì ñaâu? II Cor 4.7- 11
-Böôùc theo xaùc thòt sanh ra söï cheát ( Roâm 8.5)
9-Voâ tín:
- Haõy chaêm chuù theo doõi toøa giaûng! Ta seõ khoâng khoûi ngaïc nhieân vì coù raát nhieàu ngöôøi khoâng tin ñieàu mình giaûng.
-Loøng tin cuûa ngöôøi giaûng quyeát ñònh soá phaän baøi giaûng.
-Neáu ta khoâng tin ñöôïc ñieàu ta giaûng thì ai seõ tin ?
-Coù nhieàu lyù do khieán hoï khoâng tin?khoâng daùm tin: chöa töøng gaëp Chuùa,khoâng tin Kinh Thaùnh ,thieáu caàu nguyeän,ñoïc saùch vôû loaøi ngöôøi nhieàu,yeâu meán theá gian hôn kính meán Chuùa, thi haønh ngheà nghieäp kieám tieàn qua chöùc vuï, chöa ñöôïc Chuùa keâu g oïi
-
10- TRI HAØNH BAÁT NHAÁT
-keâu goïi truyeàn giaùo chöùng ñaaïo ,caàu nguyeän, yeâu thing tha thöù, thaùnh khieátdaâng 1/, 10 nhöng baïn khoâng tieân phong
11-Söï löøa doái thuoäc linh laâu ñôøi khoù thaáy.
-Neáu baïn laø dieãn giaû moät ñaïi hoäi theå thao, aâm nhaïc, khoa hoïc, vaên hoïc, trieát hoïc, thì baïn seõ thaáy ngay söï thaát baïi bôûi baøi phaùt bieåu cuûa mình . Vaø baïn seõ caøng deã khaùm phaù ñieàu noù neáu thuyeát phuïc cho ngöôøi ta boû laø phieáu baàu baïn vaøo moät chöùc vuï.
-Ngoaøi xaõ hoäi, neáu dieãn giaû noùi teä, noùi khoâng thuyeát phuïc, noùi sai thì khaùn thính giaû seõ töï ñoäng ñöùng daäy ra veà. Ñieàu ta khoâng thaáy nhö vaäy trong giaùo ñöôøng.
-Nhöng vì ñaây laø Hoäi Thaùnh, con chieân kính sôï Chuùa neân duø baïn coù haønh haï, khuûng boá tinh thaàn hoï baïo nhieâu thì töø naêm naày qua thaùng kia, hoï vaàn cöù trung tính “maøi moøn gheá nhaø thôø”.
-Chæ vì hoï sôï Chuùa chöù khoâng phaûi vì baøi giaûng baïn ñaõ thuyeát phuïc vaø giöõ chaân hoï laïi.
-Vaø chính vì “ñöôïc daân söï vaø Chuùa öu ñaõi”! nhö vaäy neân ñaõ khieán nhieàu dieãn giaû töï maõn, töï thò, cöùng loøng khoâng chòu söûa chöõa, khoâng theøm caàu tyeán trong khoa giaûng daïy.
-Vì vaäy khoâng theå ñeám soá ñaàu tín höõu ñeå ño söï thaønh coâng.
-Quaù nhieàu ngöôøi chaên ñaõ keâu gaøo con chieân trung tín ñi nhoùm,vaø traùch cöù daân söï yeâu theá gian neân boû nhoùm.
-Hoï ñaõ khoâng nhìn nhaän söï giaûng daïy cuûa chính mình laø thaát baïi.Vaø ñoù laø söï löøa doái thuoäc linh ngöï trò laâu ñôøi nhaát.
-Khi ta khoâng thaáy mình thaát baïi thì coù lyù do gì ñeå maø caàu tieán, phuïc thieän?
-Thaát baïi maø khoâng thaáy mình thaát baïi, khoâng bieát maø khoâng bieát mình khoâng bieát thì coøn gì nguy hieåm hôn?
-
12-Giaûi kinh:
-Kinh nghieäm laøm neàn taûng, Kinh Thaùnh laøm ñieåm töïa.
-Khoâng bieát giaûi kinh.
-
VII-KHÔÛI ÑIEÅM CHO MOÄT BAØI GIAÛNG:
A-ÑEÀ TAØI ÑÖÔÏC CHO BIEÁT TRÖÔÙC:
1-THEO YEÂU CAÀU CUÛA HOÄI CHUÙNG.
-Neáu ñeà taøi khoâng phuø hôïp vôùi gaùnh naëng thuoäc linh trong loøng thì coù theå neân töø choái toát hôn laø göôïng eùp.
-Nhöng ñaõ laø ngöôøi cuûa Lôøi Ñöùc-Chuùa-Trôøi thì khoâng cho pheùp ta töø choái nhö vaäy.
-Baïn phaûi cung öùng taát caû thöùc aên thuoäc linh cho taát caû moïi thaønh phaàn,moïi löùa tuoåi, moïi traïng huoáng ,moïi yeâu caàu.
-Nhöng khoâng neân nhaän lôøi giaûng daïy.
2-THEO YEÂU CAÀU CUÛA CAÙC NGAØY LEÃ ÑAËT BIEÄT TRONG NAÊM.
B-BÔÛI CHUÙA DAÏY DOÃ QUA :
1-TIEÁP XUÙC,THAÊM VIEÁNG, KHAÛI ÑAÏO,CAÙC BUOÅI HOÏP,NGHE GIAÛNG DAÏY .
2-NGHIEÂN CÖÙU KINH THAÙNH & SÖÏ CAÀU NGUYEÄN.
3-CAÙC PHÖÔNG TIEÄN TRUYEÀN THOÂNG: SAÙCH, BAÙO CHÍ, TIVI . ..
4-QUAN SAÙT ,SUY GAÃM CUOÄC SOÁNG CHUNG QUANH.
5-KINH NGHIEÄM SOÁNG.
-Söù ñieäp phaûn aûnh kinh nghieäm soáng vôùi Chuùa cuûa söù giaû nhö theá naøo.
-Ñöùc-Chuùa-Trôøi thöôøng duøng nghòch caûnh ñeå phaùn daïy ta yù muoán Ngaøi vaø laøm hieän sinh hoùa Lôøi Logos thaønh Lôøi Rheùma.
-Caøng kinh nghieäm soáng vôùi Chuùa baøo nhieâu,söù ñieäp caøng phong phuù,saéc beùn,ña daïng,soáng ñoäng baáy nhieâu.
-Kinh nghieäm soáng,ñaày daãy Lôøi cuøng vôùi söï suy nieäm veà Chuùa haèng ngaøy seõ caáu thaønh nhöõng söù ñieäp giaù trò.
-Baïn haõy naøi xin vaø tìm kieám nhöõng kinh nghieäm soáng vôùi Chuùa moät caùch lieàu mình hôn nöõa ñeå coù theâm söù ñieäp.
-Töø trong nhöõng hoaøn caûnh ñaët bieät maø naåy ra nhöõng söù ñieäp ñaët bieät.
-Nhöõng böôùc ñi phieâu löu vôùi Ñöùc-Chuùa-Trôøi seõ ñöôïc nghe tieáng phaùn daïy daët bieät cuûa Ngaøi.
-
C-BAØI GIAÛNG CUÕ THÌ SAO?
D- QUYEÅN SOÅ TAY:
A. THU THAÄP TAØI LIEÄU
1. 66 QUYEÅN VÔÛ ÑEÅ HUÙT MAÄT “Löu tröõ döõ lieäu”
Baïn phaûi coù 66 quyeån vôû daøy, duøng ghi laïi nhöõng gì Chuùa daïy doã baïn trong suoát thôøi gian thi haønh chöùc vuï. Nhöng neáu baïn khoâng coù caùch löu tröõ thì keå nhö baïn ñaõ maát ñi 50% tö lieäu quyù giaù naøy. Haõy phaân loaïi ngay töø ñaàu trong moät heä thoáng cuûa 66 quyeån vôû cho 66 quyeån saùch cuûa Kinh thaùnh : Moãi quyeån vôû ghi laïi moät saùch, nhö theá moãi khi baïn muoán tìm thì thaät deã cho baïn, ñôõ maát thì giôø. Cuøng luùc ñoù cuõng haõy chuaån bò nhieàu quyeån vôû khaùc ñeå ghi laïi nhöõng baøi hoïc cho nhöõng chuû ñeà ñaõ ñng seõ söu taäp töø töø.
1. Khi phaùt hieän ñöôïc yù, ta haõy ghi laïi ngay vaø ñöa vaøo moät thö muïc caùch ngaên naép trong tuû saùch cuûa mình : Nhöõng yù töôûng, thí duï, ñeà muïc… maø Chuùa daïy caùch baát thình lình trong moïi luùc, duø ñang nguû hay khi ñi ñöôøng. J.Wesley soaïn baøi giaûng ngay treân löng ngöïa, L.Moody coù raát nhieàu bao thö vaø khi baát kyø ôû ñaâu hay laøm gì, khi coù moät tö töôûng hay thí duï laø oâng vieát lieàn vaø boû vaøo bao thö. Raát nhieàu toång thoáng, thuû töôùng ghi laïi taát caû nhöõng gì caàn coù vaø tích luõy voán lieáng cho chöùc vuï duø ñang khi ôû treân maùy bay. Neáu khoâng ghi laïi baïn seõ queân ngay maø khoù tìm laïi yù töôûng ñoù “HAÕY GHI LAÏI, TÍCH LUÕY TÖ TÖÔÛNG NAØY” (Truyeàn 12:10).
5. Löu tröõ thoâng tin (Truyeàn 12:9, Luca 1:1-4 & 3:1-2).
Haõy coù moät quyeån vôû ghi laïi taát caû nhöõng gì mình muoán trình baøy hoaëc nhöõng gì baïn thaáy khoù nhôù vaø caàn nhôù. Trích vaø caát giöõ laïi nhöõng baøi baùo coù giaù trò cho muïc ñích theo heä thoáng. Haõy ñeå thì giôø suy nghó thaät nhieàu vaø thaät saâu cho ñuû chín muøi vaø nuoâi noù lôùn leân, thaép ngoïn eán aáy chaùy aâm æ trong loøng.
Hoaïch ñònh moät chöông trình laøm vieäc, taäp moät thoùi quen ghi cheùp coù heä thoáng.
Chuaån bò moät soá hoäp nhoû ñeå duøng chöùa döõ kieän thoâng tin.
Phaûi coù moät soå tay ghi laïi nhöõng töø ngöõ môùi, nhöõng ñoaïn vaên hay, nhöõng yù töôûng trong saùng.
HAÕY TOÅ CHÖÙC ÑEÅ VÖÔÏT THÔØI GIAN !
- Haõy ghi cheùp vaøo vôû nhaùp taát caû nhöõng gì thu thaäp ñöôïc töø phaàn 1-4 treân ñaây. Vaø neáu thöïc hieän cuøng luùc nhieàu söù ñieäp thì cuõng phaûi laøm nhö vaäy. Neáu khoâng ghi thì khoù maø nhôù heát, vì vaäy duø laø ñang nguû hay ñang noùi chuyeän hoaëc luùc ñi ñöôøng thì haõy döøng chaân laïi maø ghi vaøo moät tôø giaáy,… Khi nghe giaûng daïy töø moät ngöôøi khaùc hoaëc luùc nghe taâm söï cuûa moät tín ñoà, baïn cuõng coù theå naûy sinh ra moät yù töôûng – haõy ghi vaøo ngay keûo queân maát.
1-Luùc naøo cuõng neân coù moät quyeån soá tay theo beân mình nhö hình vôùi boùng duø laø ñi thaêm vieáng hay ñi vui chôi.
2-Thaùnh Linh coù theå daïy doå cho ban moät vaán ñeà naøo ñoù neáu khoâng ghi cheùp laïi thì khoù maø nhôù noãi.
VIII-CAÁT LAÂU ÑAØI CHO MOÄT BAØI GIAÛNG
A-Nhaän thöùc:
1-Kinh Thaùnh laø ñieåm töïa.
-Giaûng theo moät tieàn ñeà, moät yù ñònh trong loøng coù tröôùc.
-Khoâng coù ñoaïn,caâu Kinh Thaùnh naøo laøm neàn taûng.
-Coù nhöng khoâng xoaùy vaøo noäi dung chính cuûa caâu Kinh Thaùnh ñoù.
-Baøi giaûng nhö laø giaûng moät ñeà muïc nhöng khoâng phaûi laø ñeà muïc.
-YÙ töôûng trong baøi giaûng ñeán töø nhöõng kinh nghieäm raûi raùc cuøng vôùi nhöõng tö töôûng löôïm laët töø caùc saùch boài linh.
-Xeùt veà noäi dung thì khoâng sai tín lyù nhöng khoâng ñuùng nguyeân taéc chuyeån taûi Lôøi Ñöùc-Chuùa-Trôøi.
-Toøa giaûng khoâng phaûi ñeå ta trình baøy nhöõng kieán thöùc con ngöôøi maø laø Lôøi Chuùa.
-Chæ coù Lôøi Chuùa môùi muoâi soáng linh hoàn, kieán thöùc,vaên töï laøm cho cheát-Thaàn linh laøm cho soáng vaø ñoù laø Lôøi(Giaêng 6.63).
-Neáu Kinh Thaùnh laø ñieåm töïa thì khoâng theå thuyeát phuïc ñöôïc ai vaø cuõng khoâng ñoùng aán ñöôïc Chaân Lyù.
-Giaûng theo caùch naày toû raèng chöa bieát phöông phaùp giaûi kinh,chöa hieåu Kinh Thaùnh.
2-Giaûng aùp duïng ñoät ngoät
-Loái giaûng naày thöôøng ñöôïc ñoïc moät caâu hoaëc moät ñoaïn Kinh Thaùnh roài sau ñoù aùp duïng ngay.
-Khoâng giaûi thích cho Hoäi Thaùnh hieåu ñöôïc töøng chöû,töøng meänh ñeà,töøng yù nghóa cuûa caùc söï kieän,caùc nhaân vaät.
-Khoâng duøng phöông phaùp giaûi kinh nhöng baét buoät phaûi haønh ñoäng maø khoâng caàn bieát laø taïi sao,khoâng hieåu ñöôïc yù nghóa.
-Theo caùch naày hoaøn toaøn khoâng coù tính thuyeát phuïc,khoâng hieäu quaû, khoù lôùn leân.
-Ñaây laø moät loái aùp ñaët luaät phaùp,gaùnh naëng treân linh hoàn ngöôøi nghe.
-Noù seõ phaûn taùc duïng ;ngöôøi nghe seõ ñoàng hoùa luaät phaùp vaø aân ñieån, keát luaän Cô-Ñoác-Giaùo gioáng nhö ngoaïi giaùo.
-Vaø vì khoâng giaûi kinh maø chæ laø aùp duïng neân baøi giaûng seõ daøi doøng leâ theâ,laëp laïi nhöng ñieàu ñaõ bieát moät caùch göôïng gaïo.
-Duø laø moät lôùp thieáu nhi noù cuõng caàn hieåu tröôùc khi aùp duïng.
3-Kinh Thaùnh laø neàn taûng-Giaûng giaûi kinh.
4-Nhaân vaät chính cho söù ñieäp: Ñaáng Christ.
-Duø laø baïn giaûng theo ñeà muïc, caâu goác, hay baát cöù hình thöùc naøo thì troïng taâm cuõng vaãn laø Ñaáng Christ.
-Jesus ñeán theá gian ñeå cung öùng söï soáng cho moïi ngöôøi. Vaø Ngaøi laø Ñaáng duy nhaát laøm ñieàu ñoù.
-Neáu Ñaáng Christ bò ñaët ra ngoaøi, beân leà söù ñieäp thì noù seõ laø baøi giaûng cheát,moät baøi vaên troáng roãng, voâ nghóa .
-Neáu khoâng coù Ñaáng Christ thì baøi giaûng seõ laø luaät phaùp maø khoâng coøn laø AÂn ñieån.
-Ñaáng Christ phaûi laø muïc ñích vaø laø phöông tieän ñeå ban cho AÂn ñieån ( Giaêng 1. 17).
-
5-Söù ñieäp chính cho toøa giaûng.
6-Coâng taùc tìm hieåu yù nghóa Kinh Thaùnh:
-Tröôùc khi trình baøy laïi cho hoäi chuùng ñieàu gì Kinh Thaùnh noùi thì vieäc tröôùc tieân laø phaûi TÌM HIEÅU YÙ NGHÓA CHÍNH Kinh Thaùnh.
-Tìm hieåu yù nghóa quan troïng hôn nhöõng gì ta muoán noùi ra.
-Vaø vieäc tìm hieåu yù nghóa cuûa Kinh Thaùnh khoâng phaûi ñôn giaûn.
-Nhö ñaõ hoïc trong phaàn giaûi kinh-Taát caû tuøy thuoäc vaøo caùc khaû naêng coù saün cuûa ngöôøi giaûng.
-Khaû naêng: lyù luaän ñeå phaân tích & toång hôïp;khaû naêng nhôù thuoäc Kinh Thaùnh caùch toång quaùt, kieán thöùc toång quaùt,oùc töôûng töôûng.
-Phaûi thuoäc phaàn lyù thuyeát cuûa nguyeân taéc giaûi kinh vaø nguyeân taéc aùp duïng.
-Tuøy thuoäc vaøo thôøi gian ñeå duïng taâm tö suy gaãm, nuoâi döôõng cho chín muøi.
B-Laäp ñeà muïc trong chuû ñeà:
1-Ñaïi ñeà muïc laø toång hôïp cuûa caùc chuû ñeà:
-Moãi moät haønh tinh hoaëc tieåu haønh tinh trong heä thoáng thaùi döông heä ñeàu lieân keát vaø leä thuoäc nhau.
-Nhö heä sinh thaùi trong traùi ñaát naày:röøng ,thuù vaät, möa, khí haäu, taàng Ozone, chaát thaûi v. v.. ñeàu lieân ñôùi nhau.
-Nhö heä tuaàn hoøa cuûa cô theå con ngöôøi.
-Coù moät lieân keát chaët cheõ vaø raát hôïp lyùù moïi chuû ñeà trong Kinh Thaùnh.
-Laø sai laàm vaø thieáu soùt lôùn neáu ta taùch töøng chuû ñeà khoûi ñaïi ñeà muïc trong Kinh Thaùnh.
-Ngöôøi khoân ngoan khaùm phaù vaø phoái hôïp, noái keát, toång hôïp laïi taát caû caùc chuû ñeà ñeå laäp neàn chaéc cho moät chuû ñeà.
-Heä thoáng thaàn hoïc vaø Thaùnh Kinh seõ giuùp ta hieåu vaán ñeà naày.
-Söï phong phuù yù töôûng, söùc maïnh cuûa söï tin quyeát vaø söùc thuyeát phuïc tuøy thuoäc vaøo vieäc xaây döïng söù ñieäp ôû ñaâu?
-Söù ñieäp phaûi ñöôïc xaây döïng treân chuû ñeà, chuû ñeà phaûi ñöôïc xaây döïng treân ñaïi ñeà muïc.
-Nguyeân taéc ñoù ñöôïc aùp duïng cho caùc hình thöùc baøi giaûng.
-
Ví duï:Chuû ñeà : “Ñöùc tin”
Neáu theo nguyeân taéc laäp baøi giaûng theo ñeà muïc thì ta phaûi ñaët caùc caâu hoûi sau:
a-Tin ai? ngöôøi ñoù, Ñaáng ñoù, vò thaàn ñoù, Lôøi noùi ñoù coù ñaùng ñeå ta tin khoâng?Coù baèng chöùng naøo laøm cô sôï cho ñöùc tin ta khoâng?
*Ñieàu naày lieân heä ñeán chuû ñeà : Ñöùc-Chuùa-Trôøi laø ai? Ngaøi ñaõ laøm gì? Ngaøi thöïc höõu nhöng coù haèng höõu khoâng? Ngaøi coù can döï vaøo töøng chi tieát trong cuoäc ñôøi töøng ngöôøi khoâng?Ngaøi hieän coù khaû naêng laøm vieäc lôùn hay vieäc nhoû?Chuùa Jesus laøm ñöôïc gì cho ta ñeå ta tin? Cöùu Chuùa Jesus chæ cöùu linh hoàn hay cöùu luoân caû thaân theå? Söï cöùu roãi chæ daønh cho ñôøi sau hay laø cho caû ñôøi naày?
b-Tin caùi gì?Neáu khoâng tin thì ta seõ laøm gì?Ñaâu laø laõnh vöïc ta coù theå tin, khoâng theå tin vaø ñaâu laø laõnh vöïc khoâng caàn phaûi tin ?Caùi ñieàu ñoù
c- Ñöùc tin coù ñem laïi cho con ngöôøi ích lôïi gì?
* Ñieàu naày laïi lieân heä ñeán ñôøi soáng cuûa nhöõng danh nhaân trong Kinh Thaùnh. Noù lieän heä ñeán lòch söû nhöõng vó nhaân trong Thaùnh Kinh.
d- Ngöôøi ta coù hay aùp duïng ñöùc tin, hay nieàm tin trong cuoäc soáng ñôøi thöôøng khoâng?
*Roõ raøng trong ñôøi thöôøng ngöôøi ñaõ luoân luoân duøng noù. Chæ coù söï khaùc bieät laø nieàm tin ñoù hoï döïa vaøo ñaâu,vaøo caøi gì,vaøo ñieàu gì?
e- Lyù trí vaø ñöùc tin coù maâu thuaãn khoâng?
* Theá naøo laø lyù trí? Lyù trí coù laø chaân lyù khoâng? lyù trí coù hoaøn haûo khoâng? nhöõng saûn phaåm cuûa lyù trí laø gì? noù ñaõ coù haäu quaû gì?Toâi coù ñöôïc quyeàn tin vaøo lyù trí khoâng?
f -Toâi tin toâi coù ñöôïc khoâng?Toâi coù cô sôû naøo ñeå toâi coù theå tin ñöôïc toâi? taïi sao toâi khoâng theå tin vaøo toâi?Toâi kinh nghieäm theá naøo trong quaù khöù khi toâi ñaõ tin vaøo chính con ngöôøi toâi?
* Ñieàu naày lieân heä ñeán chuû ñeà veà : Con ngöôøi, caùi nguoàn goác cuûa noù, caùi thaân phaän baáp beânh cuûa con ngöôøi, caùi hö khoâng cuûa ñôøi ngöôøi( saùch Truyeàn Ñaïo, Thi 90: ) .Noù cuõng lieân heä ñeán quyeàn löïc toái taêm maø con ngöôøi laø noâ leä cho Maquûy ( Epheâ 2.1- 3).
g-Ñöùc tin coù khieán con ngöôøi tieâu cöïc, yeám theá, phoù thaùc ñònh meänh mình?Coù theå ñöôïc xem laø meâ tín dò ñoan khoâng? Coù neân phaán ñaáu ñeå thay ñoåi soá phaän khoâng ?Khi tin thì ta phaûi coù thaùi ñoä naøo? coù neân laøm gì ? ra tay haønh ñoäng hay chôø ñôïi Chuùa traû lôøi?
h-Trong vaán ñeà naày khi toâi ñaët ñöùc tin vaøo Chuùa thì Ngaøi coù phaùn baûo toâi phaûi traû giaù theá naøo haàu ñöôïc hieäu quaû khoâng?
*Nhö vaäy caâu hoûi naày coù lieân quan ñeán: ñôøi soáng taâm linh vaø ñieàu kieän ñeå ñöôïc Chuùa chuùc phöôùc cho ñöùc tin. Noù laïi dính daùng ñeán ñôøi soáng neân thaùnh cuûa Cô ñoác Nhaân. Vaø nhö theá naøo laø söï neân thaùnh?
i- Vì khi ñeà caäp ñeán ñöùc tin töùc laø tin nhöõng gì Kinh Thaùnh noùi?
*Ñieàu naày lieân heä ñeán: Thaåm quyeàn Kinh Thaùnh, söï haø hôi, söï maëc khaûi, tính voâ ngoä cuûa Kinh Thaùnh.
Kinh Thaùnh coù ñaùng tin khoâng?Coù baèng chöùng naøo thuyeát phuïc ñöôïc toâi tin Kinh Thaùnh laø Lôøi voâ ngoä cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi voâ ngoä?
j-Khi neâu vaán ñeà cuûa ñöùc tin töùc laø noù lieân heä ñeán pheùp laï.
*Coù pheùp laï khoâng: vaäy ngaøy nay Ñöùc-Chuùa-Trôøi coù coøn laøm pheùp laï khoâng?Ngaøi coù thay ñoåi baûn chaát,Lôøi höùa, quyeàn naêng cuûa Ngaøi khoâng? Ñöùc-Chuùa-Trôøi laø voâ haïn hay giôùi haïn? Coù bao nhieâu pheùp laï trong Kinh Thaùnh ñaùng tin? coù baèng chöùng khaûo coå naøo chöùng thöïc pheùp laï laø coù thaät?Thieân söù coù can döï vaøo pheùp laï khoâng?Thaät coù thieân söù khoâng?
*neáu coù Ñöùc-Chuùa-Trôøi thì Ngaøi coù thaät can döï vaøo lòch söû loaøi ngöôøi vaø lòch söû cuûa moãi caù nhaân?
*Neáu Ñöùc-Chuùa-Trôøi laøm pheùp laï thì giôùi haïn cuûa Ngaøi laø ñaâu?
*Ngaøi chæ chöûa laønh beänh con ngöôøi hay cho caû loaøi vaät vaø caây coû?
*ngaøi coù thi haønh pheùp laï mình treân coûi thieân nhieân,moâi tröôøng sinh thaùi?
Nhö vaäy khi ta giaûng veà ñöùc tin cho hoäi chuùng thì khoâng phaûi ta chæ ra lònh; cuõng khoâng phaûi ta aùp ñaët,eùp buoät. Vì chính Ñöùc-Chuùa-Trôøi khoâng laøm ñieàu ñoù bôûi noù laø quyeàn töï do moãi ngöôøi.
Ngaøi ñaõ laøm gì vôùi chuû ñeà naày?
Baèng nhieàu hình thöùc khaùc nhau,Ngaøi daïy doã,thuyeát phuïc,chöùng minh, keâu goïi, khuyeân lôn, khích leä vaø thöïc hieän. Vì KK cheùp: “ñöùc tin ñeán bôûi söï ngöôøi ta nghe, maø ngöôøi ta nghe laø khi naøo Lôøi Ñöùc-Chuùa-Trôøi ñöôïc rao giaûng”.
Chuùng ta khoâng theå hay hôn Ngaøi ñöôïc!
Chuùng ta muoán nuoâi hoäi chuùng thì cuõng phaûi baét chöôùt Ngaøi töùc laø ta phaûi giaûng yeân tuïc vaø noái keát moi vaán ñeà töø:Khaûo coå hoïc, nhöõng pheùp laï trong Kinh Thaùnh, nhöõng phong traøo phuïc höng trong lòch söû Hoäi Thaùnh;veà baûn theå,quyeàn naêng cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi; veà coâng taùc cuûa thieân söù vaø cuûa Ñöùc Thaùnh Linh, veà nhöõng ngöôøi ñaõ soáng bôûi ñöùc tin nhö theá naøo maø Kinh Thaùnh ghi laïi, veà quyeàn löïc cuûa Maquûy vaø thaân phaän cuûa con ngöôøi .v..v..
Ñeå ñoùng aán chæ moät Leõ Thaät thoâi ,baïn cuõng caàn phaûi ñaët Leõ Thaät ñoù treân moät neàn vöõng chaéc cuûa caû Kinh Thaùnh,cuûa ñaïi chuû ñeà toaøn phaàn.
Laøm ñieàu ñoù baïn seõ coù :-söùc maïnh cuûa söï tin quyeát-coù moät neàn taûng Kinh Thaùnh roäng vaø chaéc ñuû cho moät söù ñieäp- keát caáu laïi moät loaït caùc baøi giaûng lieân heä chaëc cheõ vôùi nhau thaønh moät laâu ñaøi Leõ Thaät. Söï nghieân cöùu kyõ löôõng nhö theá seõ giuùp ta coù nhieàu yù töôûng chuaån xaùc, phong phuù, ña daïng. Vaø ngöôøi nghe seõ thaáy moïi ñieàu baïn trình baøy laø moät ñaïi boá cuïc raát hôïp lyù,traät töï,luõy lieán thuyeát phuïc.Hoäi chuùng seõ raát bieát ôn baïn ,toân troïng baïn,tin töôûng baïn vaø daùm phoù thaùc vaän maïng dôøi soáng thuoäc linh hoï cho baïn chaêm soùc. Coøn chính baïn seõ khoâng bao giôø thieáu söù ñieäp .
Ví duï 2: “Ngöôi yeâu ta chaêng?” Giaêng 21. 15- 19
“Yeâu Chuùa” ñaây chính laø muïc ñích maø baïn muoán thaáy nôi baày chieân Chuùa.
Theá nhöng baïn coù tin raèng: chæ moät baøi giaûng ñoù thoâi thì daân söï seõ yeâu Chuùa heát loøng?
Baïn ñaõ töøng yeâu Chuùa! vaø haõy nghieäm laïi xem bao nhieâu yeáu toá khieán baïn yeâu meán Ngaøi nhö hieän nay?Coù phaûi chæ moãi moät baøi giaûng khoâng? Khoâng! Tình yeâu aáy laø söï keát tinh cuûa haøng nhieàu baøi giaûng; cuûa bao nhieâu pheùp laï xaûy trong ñôøi soáng caù nhaân; cuûa bao laàn aên naên vaø kinh nghieäm söï tha thöù cuûa Ngaøi sau nhöõng traän ñoøn thuoäc linh; cuûa nhöõng laàn Chuùa ñaùp lôøi caàu nguyeän baïn vaø ñaõ che phuû cuoäc ñôøi baïn giöõa caùc cuoäc baõo taùp xaûy ñeán; cuûa bao nhieâu phöôùc laønh Ngaøi tuoân ñoå xuoáng baïn trong luùc raát nhieàu keø thuø ruûa saû vaø muoán baïn ngaõ guïc,thaát baïi, boû cuoäc vaø cheát….. .Baïn ñaõ yeâu Chuùa khoâng bôûi eùp buoät, khoâng bôûi lyù trí, nhöng bôûi tình nguyeän, bôûi taám loøng ñöôïc thuyeát phuïc,caûm ñoäng tröôùc tình yeâu cuûa Ngaøi vì khoâng phaûi chuùng ta yeâu Chuùa tröôùc beøn laø Chuùa ñaõ yeâu chuùng ta vaø phoù chính mình Ngaøi laøm cuûa leã chuoäc toäi chuùng ta.
Vaäy thì duø moät baøi giaûng ñaày daãy quyeàn naêng Ñöùc Thaùnh Linh chöa haún coù theå khieán daân söï yeâu Chuùa.
Theá neân ñeå ñoùng aán Leõ Thaät naày thì bieát bao nhieâu ñieàu lieân heä caàn phaûi giaûng rao.
Noù lieân heä ñieàu gì?Tình yeâu cuûa Ngaøi chaêm soùc,laøm pheùp laï, daïy doã,baûo boïc che chôû khuyeân lôn, veà söï nhôn töø & tha thöù cuûa Ngaøi,söï thaønh tín Ngaøi,veà baûn theå cuûa Ngaøi v.v.. . Vaø chæ coù nhö theá môùi hy voïng keùo daân söï ñeán moät taám loøng saéc son vôùi Ngaøi. Nghóa laø baïn phaûi xaây döïng söù ñieäp naày trong heä thoáng toaøn phaàn cuûa chuû ñeà “yeâu Chuùa”:
-Chuùa coù yeâu chuùng ta khoâng?
-Ngaøi ñaõ yeâu daân söï Ngaøi nhö theá naøo qua lòch söû Israeân?
-Ngaøi coù thöïc höõu khoâng? hay chæ laø moät nhaân vaät loaøi ngöôøi döïng neân?
-Ngaøi ñaõ laøm pheùp laï naøo ñeå baøy toû tình yeâu Ngaøi?
-Ngaøi ñaõ tha thöù daân söï nhö theá naøo?
-Ngaøi ñaõ noùi gì veà taám loøng Ngaøi ñoái vôùi chuùng ta?
-Ngaøi coù thay ñoåi,taây vò khoâng?
Vaø moãi caâu hoûi ñoù phaûi ñöôïc traû lôøi bôûi ít nhaát hai hoaëc ba baøi giaûng thì môùi hy voïng Leõ Thaät ñöôïc ñoùng aán saâu. Ñeán nhö theá cuõng chöa chaéc laø hieäu quaû nöõa maø sau ñoù ta coøn phaûi tieáp tuïc giaûng daïy veà côn thaïnh noä cuûa Ngaøi ñeå caûnh caùo daân söï neáu hoï khoâng aên naên, taám loøng coøn baát trung ,yeâu meán theá gian hôn kính meán Ñöùc-Chuùa-Trôøi.Veà loøng ghen töông cuûa Ngaøi khi ta san seû tình yeâu mình cho moät caùi gì khaùc ngoaøi Chuùa..Hoï khoâng yeâu Chuùa thì hoï yeâu ai? yeâu caùi gì?
Vaø vaán ñeà ñeán ñoù chöa heát! Ta coøn phaûi cho daân söï thaáy söï hö khoâng cuûa ñôøi ngöôøi vaø phaân bieät caùi gì laø tröôøng toàn vónh cöõu, veà cuûa caûi ñôøi naày seõ chung soá phaän cuûa traùi ñaát ngaøy taän theá, veà giaù trò cuûa linh hoàn maø caû theá gian mua khoâng ñöôïc, veà caùi gì xaûy ra sau khi cheát.. .
Baïn thaáy khoâng?Cöù nhö theá maø ta thieát laäp moät “heä thoáng söù ñieäp” chöù khoâng phaûi laø moät söù ñieäp. Phaûi xaây döïng moät söù ñieäp trong toaøn phaàn cuûa moät chuû ñeà.
Xaây döïng chuû ñeà ñoù trong heä thoáng toaøn phaàn cuûa Ñaïi chuû ñeà. Taát caû phaûi lieân ñôùi, caáu keát nhau caùch chaëc cheõ nhö nhöõng coät beâtoâng trong moät toøa cao oác.
Chæ nhö theá thì baïn môùi thaät laø ngöôøi cuûa Lôøi Ñöùc-Chuùa-Trôøi, laø ngöôøi bieát heä thoáng hoùa vieäc giaûng daïy cho hoäi chuùng.
Vi duï 3: “Daâng hieán”
2-Chuû ñeà laø toång hôïp cuûa nhieàu ñeà muïc:
-Ñeà muïc coù theå laø teân moät baøi giaûng maø cuõng coù theå laø yù chính maø söù ñieäp xoùay vaøo.
-Vaäy phaûi ñaët ñeà muïc ñoù trong heä thoáng toaøn phaàn cuûa chuû ñeà.
-Khoâng theå vaø khoâng neân taùch rôøi ñeà muïc ñoù ra khoûi heä thoáng cuûa chuû ñeà .
-Khi giaûng moät ñeà muïc,baïn phaûi caáu keát noù vôùi moät heä thoáng toaøn phaàn cuûa moät chuû ñeà.
-Baïn phaûi thieát laäp ñeà muïc ñoù döôùi chuû ñeà vaø trong moät loaït caùc ñeà muïc thuoäc veà chuû ñeà ñoù.
-Phaûi laäp ñöôïc moái töông quan giöõa caùc ñeà muïc ñoù trong chuû ñeà.
-Noái keát caùc ñeà muïc ñoù moät caùch hôïp lyù,traät töï , luõy tieán thì noù seõ taïo moät heä thoáng tö töôûng oån ñònh cho söù ñieäp.
-Nhö theá seõ khoâng theå maâu thuaãn trong söï trình baøy caùc söù ñieäp.Beøn khoâng thì chaéc seõ gaây neân söï maâu thuaãn.
-3-Haõy laäp chuû ñeà lôùn tröôùc khi choïn ñeà muïc:
-Nhö moät kieán truùc sö phaùc hoïa ñoà aùn cuûa moät laâu ñaøi.
-Vieäc tröôùc tieân cuûa oâng laø xaùc ñònh muïc ñích cho khu ñaát naày laøm gì, sau ñoù môùi veõ leân hoïa ñoà.
-Thieát keá maãu caên nhaø ñoù tröôùc khi ñi vaøo chi tieát töøng phoøng oác.Coù theå töø muïc ñích ñích caên phoøng maø thieát keá.
-Haõy laäp moät chuû ñeà tröôùc khi leân moät ñeà muïc haàu cho toaøn chuû ñeà haäu thuaãn cho ñeà muïc.
-Hoaëc coù theå töø ñeà muïc, ta truy tìm ,laàn ra moät chuû ñeà.
-Vôùi phöông thöùc naày ta seõ xoaùy saâu hôn,kyõ hôn,phong phuù hôn vaø thuyeát phuïc hôn.
4-Taát caû ñeà muïc laøm saùng toû chuû ñeà:
-Neáu giaûng moät ñeà muïc thì phaûi doïn ñöôøng cho vieäc xoaùy quanh chuû ñeà cuûa noù.
-Moät ñeà muïc caàn laøm saùng toû cho chính noù nhöng cuõng cho chuû ñeà cuûa noù nöõa.
-Nhö ñoùng ñinh vaøo töôøng ñeå treo ñoà,ñoùng aán moät Leõ Thaät khoâng phaûi chæ moät laàn laø ñuû.
-Seõ laø moät sai laàm neáu ta leân chöông trình moãi tuaàn moät ñeà muïc khaùc nhau.
-Hoäi chuùng caàn bieát roõ raøng veà moïi Leõ Thaät.
-Hoäi chuùng caàn bieát caùch töôøng taän nhöõng chuû ñeà cuûa taát caû Leõ Thaät.
3. Nuoâi ñeà muïc lôùn leân (Luca 3:49).
Haõy ñeå : Muïc ñích, chuû ñeà, ñeà muïc, ñoaïn Kinh thaùnh aáy lôùn leân aâm ó chaùy luoân trong loøng, thai ngheùn tröôûng döôõng noù nhö moät baøo thai. Ngoä laém baïn aø ! Coù khi trong loøng nuoâi nhöõng chuïc “baøo thai” nhö vaäy, roài coù nhöõng thai lôùn nhanh, coù caùi lôùn chaäm ñeán vaøi naêm môùi hình thaønh ñöôïc. Haõy ñaët caùc caâu hoûi theo phöông phaùp phaân tích phaûn tónh, thuaàn, lyù, suy dieãn töông ñoàng, töông phaûn, tam ñoaïn luaän, loaïi suy, quy naïp, phaân tích, toång hôïp, tìm caùch chöùng minh theo nhieàu caùch khaùc nhau. Söû duïng oùc töôûng töôïng boái caûnh caâu chuyeän hay hình dung ra cho ñöôïc nhöõng gì maø ngöôøi nghe seõ phaûn ñoái vaø tìm caùch cuõng coá leõ thaät aáy, phaûi giaûi toaû nan ñeà aáy tröôùc khi baïn böôùc leân toaø giaûng.
“KHOÂNG NUOÂI THÌ KHOÂNG THEÅ LÔÙN
KHOÂNG ÑOÁT THÌ KHOÂNG THEÅ CHAÙY
KHOÂNG THAI NGHEÙN THÌ KHOÂNG ÑEÛ RA
KHOÂNG CÖU MANG THÌ KHOÂNG HÌNH THAØNH
BAÁT CÖÙ ÑIEÀU GÌ CAÛ”
Thí duï : Khi nuoâi ñeà taøi veà “Vuoäc chieán thuoäc linh”, baïn phaûi tra xem ñoái töôïng cuûa cuoäc chieán laø ai ? Chuùng ta ñaùnh ai ? Ta ñaùnh hay Chuùa ñaùnh ? Ñaùnh traän caùch naøo ? Caùc phöông phaùp ñaùnh traän maø Kinh thaùnh coù moâ taû ? Taïi sao thaát baïi, nhôø ñaâu chieán thaéng ? Hoäi thaùnh hieän nay treân khaép theá giôùi ñang ñoái dieän nhöõng maët traän naøo ? Chieán thuaät vaø chieán löôïc cuûa Satan laø gì ? Baïn coù ñang chieán traän khoâng ? Satan ñang buoâng tha baïn hay ñang daøn traän nghòch cuøng baïn ?…
C-Yeâu caàu caàn coù cuûa moät söù ñieäp:
1-Nhöõng luaän cöù 2-Ñuùng leõ thaät.3-Ñaày ñuû leõ thaät.4-Hay,caûm ñoäng.5-Ñaày daãy Ñöùc Thaùnh Linh.
Tröôùc khi baét tay vaøo vieäc, ta phaûi nhaän thöùc muïc ñích & yeâu caàu cuûa baøi giaûng phaûi ñaït ñeán. Vì neáu khoâng nhö theá thì ta seõ khoâng hieåu ñöôïc taïi sao ta phaûi hoaøn taát nhöõng ñoøi hoûi cuûa loaït baøi huaán luyeän naày.
Moät baøi giaûng ñöôïc goïi laø “baøi giaûng hieäu quaû”, ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa Hoäi Thaùnh ,ñaùp öùng ñöôïc muïc ñích cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi coù theå goàm 5 yeáu toá sau:
1-Nhöõng luaän cöù cho muïc ñích:
-Moät traïng sö bieän minh cho toäi nhaân tröôùc vaønh moùng ngöïa ñeå thoaùt khoûi aùn töû hình; nhö moät ngöôøi tieáp thò thuyeát phuïc khaùc haøng ñaët mua haøng mình, nhö moät öùng cöû vieân thuyeát phuïc ngöôøi ta doàn phieáu cho mình.
-Laø ngöôøi cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi laø keû trình baøy Tin Laønh cöùu roãi cho toäi nhaân, laø ngöôøi chaên trình baøy söï soáng ñôøi ñôøi cho tín höõu, laø nhaø bieän giaùo binh vöïc Tin Laønh.
-Caû hai ñeàu coù cuøng muïc ñích laø laøm sao ngöôøi nghe phaûi haønh ñoäng theo ñieàu mình muoán ñaït ñeán.
-Taát caû tuøy thuoäc nôi noäi dung söù ñieäp, taøi dieãn thuyeát, nhöõng luaän cöù ñöa ra treân toøa giaûng.
-Vieäc choïn loïc, saép ñaët, trình baøy nhöõng baèng chöùng haàu thuyeát phuïc hoäi chuùng raát quan troïng.
-Lyù trí luoân luoân ñoøi hoûi nhöõng baèng côù hôïp lyù.
-Ñöùc tin khoâng bao giôø maâu thuaãn vôùi lyù trí nhöng laø thaày cuûa lyù trí,vöôït leân treân lyù trí neân haõy chöùng minh.
-Vì vaäyphaûi bieát xeáp daët nhöõng luaän cöù coù traät töï töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp, töø nhoû ñeán lôùn töø deã ñeán koh hôn,tröøu töôïng hôn.
-Thaät laø ñieân roà neáu phuû nhaän söï ñoøi hoûi cuûa lyù trí .
-Chuùa Jesus thöôøng chöùng minh,lyù luaän( ngaøy Sa bat coù cöùu con löøa teù xuoáng hoá? Neáu ta noùi phaûi thì taïi sao ñaùnh ta?
-Nhöõng luaän cöù toát, hôïp lyù coù giaù trò raát cao trong vieäc thuyeát phuïc ngöôøi nghe.
-Nhöng nhöõng luaän cöù ñoù phaûi ñöôïc trình baøy döôùi nhöõng ngoân ngöõ ñaày hình aûnh ñeå ñaùnh maïnh vaøo lyù trí vaø ghi khaéc vaøo trí nhôù.
-Phaûi moâ taû nhöõng vaán ñeà tröøu töôïng qua vieäc moâ taû nhöõng caûnh töôïng cuûa noù
2-Ñuùng leõ thaät:
-giaûng daïy laø trình baøy leõ thaät vaø thuyeát phuïc ngöôøi nghe laøm theo.
-Vì vaäy khoâng theå noùi sai leõ thaät, khoâng theå noùi khaùc leõ thaät ñöôïc.
-Ñieàu ñoù coù nghóa laø ngöôøi giaûng phaûi hieåu ñuùng leõ thaät.
-Hieåu ñuùng leõ thaät trong toaøn phaàn vaø trong töøng phaàn.
-Hieåu ñuùng thì môùi giaûng ñuùng.
-khoâng theå nhaän ñöôïc söï xöùc daàu neáu khoâng trình baøy ñuùng leõ thaät.
-Ñöùc Thaùnh Linh khoâng theå ñoàng cong vôùi ngöôøi giaûng sai leõ thaät.
-Phaûi ñaët leõ thaät naày lieân keát ,chòu luïy,leä thuoäc vôùi leõ thaät khaùc nhö moät maëc xích.
-khoâng theå taùch rôøi, ñoäc laäp hoùa töøng leõ thaät moät.Nhö vaäy noù seõ gaây neân söï maâu thuaãn khoù chaáp nhaän.
-Giaûng ñuùng leõ thaät trong nhöõng leõ thaät Kinh Thaùnh vôùi giôùi haïn cuûa thôøi gian laø moät ngheä thuaät.
-Ñoù laø söï phoái hôïp giöõa giaûi kinh,kieán thöùc Thaàn hoïc vaø ngheä thuaät noùi chuyeän.
-leõ thaät coù quyeàn naêng buoâng tha toäi nhaân.
-khoâng leõ thaät-khoâng quyeàn naêng; sai leõ thaät –maát quyeàn naêng.
3-Ñaày ñuû leõ thaät:
-YÙ töôûng phaûi saâu nhieäm.
-Satan cuõng giaûng daïy leõ thaät nhöng noù boùp meùo,beû cong leõ thaät.
-Satan luoân luoân caét xeùn leõ thaät,giaûng moät nöõa leõ thaät.
-Satan cuõng giuùp cho baïn bieát beû cong leõ thaät,noùi leäch leõ thaät,giaûng thieáu leõ thaät.
-Coù nhöõng ngöôøi cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi nhöng laïi giaûng theo yù muoán Satan.
-Ngöôøi giaûng phaûi hieåu ñaày ñuû leõ thaät
4-Hay,caûm ñoäng:
-Caùch trình baøy phaûi roõ reät.
-Ngoân töø phong phuù & dieãm leä
5-Ñaày daãy Ñöùc Thaùnh Linh :
söï soáng Ñaáng Christ(ñaày daãy Thaùnh Linh,söï xöùc daàu cuûa Thaùnh Linh) + Lôøi=moät söù ñieäp soáng.
Nhöõng gì trong linh hoàn ngöôøi giaûng Kinh Thaùnh seõ caáu thaønh neân söù ñieäp.
Khoâng theå coù moät söù ñieäp hôn möùc hieän coù trong taâm linh ngöôøi giaûng.
Kinh nghieäm soáng vôùi Chuùa, töøng traûi böôùc ñi vôùi Ngaøi, neám traûi Lôøi Rheùma cuõng laø moät yeáu toá lôùn trong söù ñieäp.
IX-SOAÏN BAØI GIAÛNG.
“Chaân lyù phaûi saùng toû,Chaân lyù haøi loøng,Chaân lyù laøm caû ñoäng” Thaùnh Augustain
“Ngheä thuaät trình baøy Chaân lyù saùng toû maø ích lôïi,gaây loøng cöông quyeát vaø caûm phuïc caùch ñaët bieät: Hugues Blair
Nhöõng ñieåm caàn löu yù:
-Tìm ra thaät nhieàu thoâng tin caàn thieát cho baøi giaûng nhöng khoâng neân mang leân heát treân toøa giaûng.
-Ñöøng ñeà caäp nhöõng vaán ñeà vöôït taàm hieåu bieát cuûa ngöôøi nghe nhö lkaø ñeå khoe voán kieán thöùc mình:Noùi veà khoa hoïc cho giôùi noâng daân.
-Ñöøng ñeà caäp nhöõng vaán ñeà vöôït quaù söùc hieåu bieát cuûa mình.
-Baïn phaûi quan taâm ñeán :NGHEÄ THUAÄT TAÏO NEÂN HÖÙNG THUÙ.
-Khi vieát vaø giaûng baøi,baïn phaûi tìm caùch taïo neân SÖÏ THÍCH THUÙ khi giaûi baøy vaán ñeà
-Caùch taïo söï thuù vò laø neâu leân nhöõng thoâng tin bí maät naøo ñoù lieân heä vôùi vaán ñeà chuùng ta baøn tôùi.
-Thoâng tin ñoù phaûi khoâng ñöôïc aûnh höôûng xaáu ñeán ngöôøi nghe, vaø khoâng noùi xaáu moät ai ñoù, cuõng khoâng phaûi laø tin vòt.
-Tröng baøy moâ hình: cuõng laø moät trong nhöõng caùch gaây söï chuù yù taïo theâm thuù vò .
-Haõy phaân bieät taïo höùng thuù khaùc vôùi vieäc choïc cöôøi thieân haï. Haõy caån thaän khi duøng ñieàu naày coù theå phaûn taùc duïng.
A-CAÙC PHAÀN CUÛA BOÁ CUÏC BAØI GIAÛNG:
1-Ñeà muïc:
ví duï: “Treân hoøn nuùi thaùnh”
Mathiô 17 vaø II Phierô 1.17- 19
duøng chính nhöõng ngoân ngöõ coù trong nhöõng phaân khaùc trong Kinh Thaùnh.
duøng...........................cuûa rieâng baïn
duøng..........................chính trong ñoaïn Kinh Thaùnh mình ñang giaûng: II Phierô 1. 3- 11 “Söï keâu goïi thaùnh”
CHÖÔNG V : NHAÄP ÑEÀ.
A. NGUYEÂN TAÉC NHAÄP ÑEÀ
1. Gaây haøo höùng nhöng khoâng söõng soát
2. Ngaén nhöng khoâng ñoät ngoät
3. Thích hôïp noäi dung nhöng ñöøng quaù taàm thöôøng
4. Thaân thieän nhöng ñöøng loá bòch
5. Roõ raøng nhöng khoâng noùi tröôùc quaù nhieàu
6. Haøi höôùc nhö dao hai löôõi
7. Luoân thay ñoåi lôøi môû ñaàu
B. PHÖÔNG PHAÙP NHAÄP ÑEÀ
2. Tröïc khôûi
3. Lung khôûi
a. Quy naïp
b. Suy dieãn
c. Töông ñoàng
d. Töông phaûn
B. 13 HÌNH THÖÙC NHAÄP ÑEÀ
NHAÄP ÑEÀ
Daãn nhaäp : Nhaäp ñeà nhö moät caùi cöûa lôùn ra vaøo cuûa moät caên nhaø. Caên nhaø caøng giaù trò thì caùi cöûa caøng vöõng chaéc vaø ñaày ngheä thuaät. Caùi cöûa vaø caên nhaø luoân luoân caân ñoái nhau. Neáu khoâng theå xem thöôøng cöûa ra vaøo theå naøo thì cuõng khoâng theå xem thöôøng loái nhaäp ñeà nhö vaäy.
Ai ñaõ töøng mai dong laøm moái ? Baïn coù thaáy khoù maø nhaäp ñeà khoâng ? Ai ñaõ töøng ñi möôïn tieàn ? Baïn coù thaáy khoù maø môû lôøi khoâng ? Baïn ñaõ töøng ñi xin loãi ngöôøi khaùc phaûi khoâng ? OÂ ! Khoù maø noùi neân lôøi ñaàu tieân ! Theá thì ta coù haøng traêm nhöõng daãn chöùng veà lôøi noùi thöôøng nhaät gaëp khoù khaên khi phaûi noùi lôøi môû ñaàu. Vaäy thì laøm sao ta coi thöôøng lôøi môû ñaàu cuûa baøi giaûng ñöôïc haû baïn ?
Tröôùc maét baïn laø haøng traêm, haøng ngaøn thính giaû. Hoï hoaøn toaøn xa laï vôùi nhöõng vaán ñeà ta ñaët ra vaø ñoâi khi cuõng xa laï vôùi ngöôøi noùi ! Vaäy hoï toø moø ñieàu baïn saép noùi cho neân môùi ñeán ñaây maø nghe baïn chöù ? Hoï khoâng coi thöôøng baïn ñoù maø ! Hoï quyù troïng baïn ñoù chöù ! Neáu hoï khinh thì hoï ôû nhaø, ñaâu caàn ñeán nôi nhoùm hoïp naøy phaûi khoâng ? Theá thì lôøi noùi ñaàu tieân laøm sao ñeå khoûi phaûi maát loøng thính giaû neáu baïn muoán hoï nghe tieáp. Neáu nhaäp ñeà quaù teä thì khaùc naøo baïn ñoùng bít loå tai ngöôøi nghe roài ! Coøn neáu nhaäp ñeà haáp daãn thì baïn ñaõ chieám laáy moät phaàn taâm hoàn ngöôøi nghe roài ñoù ! Hoï seõ tieáp tuïc nhìn baïn, nghe baïn noùi maõi. Haõy löu yù lôøi nhaäp ñeà cuûa Chuùa Jeâsus trong baøi giaûng treân nuùi : Baïn coù thaáy tuyeät dieäu khoâng ? Toâi töôûng caû keû thuø Ngaøi cuõng ngoài nghe, vöøa haáp daãn, vöøa yeân uûi, vöøa coâ ñoïng ñöôïc phaàn naøo chaânlyù. Noù toaùt leân moät höông vò ngoït ngaøo cuûa tình yeâu Thieân Chuùa, keû böïc mình nhaát – tuyeät voïng nhaát – chaùn ñôøi nhaát cuõng vui tai maø thích ngoài nghe tieáp. Baïn coù thích loái nhaäp ñeà nhö vaäy chaêng ? Roài hoïc troø cuûa Chuùa cuõng khoâng keùm ñaâu nheù ! Haõy xem caùch nhaäp ñeà cuûa Phierô trong Coâng 2:14-21 & 10:34 hay khoâng baïn ? Khoâng ñi loøng voøng, khoâng noùi lung tung, trao ban cho ngöôøi nghe lôøi höùa kyø dieäu, söùc maïnh cuûa ñöùc tin vaø doïn ñöôøng cho thaân baøi caùch chính xaùc. Baïn muoán hoïc caùch nhaäp ñeà chaêng ? Khoâng caàn ñaâu xa, baïn haõy söu taàm trích ra taát caû nhöõng loaïi baøi giaûng trong Taân Cöïu öôùc, coù voâ soá nhöõng lôøi nhaäp ñeà khaùc nhau laøm maãu cho mình trong lónh vöïc naøy, vaø cuõng ñeå cho thaáy NHAÄP ÑEÀ LAØ RAÁT QUAN TROÏNG. Aristote noùi :“Môû ñaàu quan heä hôn phaân nöõa cuûa toaøn theå baøi giaûng”. Victor Murdock noùi : “Nhaäp ñeà hay, keát ñeà kheùo coøn laïi baïn nheùt caùi gì vaøo ñoù cuõng ñöôïc”. Taïi sao noù quan troïng nhö vaäy ?
1. Phaûi bieát raèng ngöôøi ta XA LAÏ ñieàu baïn saép noùi. Baïn ñöøng cho raèng ñeà taøi baïn saép noùi laø quaù quen thuoäc. Khoâng ! Coù theå quen thuoäc caùi teân, caùi ñeà muïc nhöng khoâng queân nhôù ñöôïc noäi dung cuûa vaán ñeà, nhaát laø Lôøi Söï Soáng. Vaø daãu vaán ñeà coù queân ñi nöõa thì baïn cuõng phaûi laøm theá naøo cho hoäi chuùng thaáy söï töôi môùi nhôø lôøi giaûng daïy cuûa mình. Vì vaäy cho neân baïn phaûi thaän troïng trong phaàn nhaäp ñeà cuõng nhö moïi phaàn khaùc. Ñöøng ñaùnh giaù thaáp noù !
2. Neáu nhaäp ñeà cuûa baïn chu ñaùo, noù chöùng toû raèng baïn ñaõ soaïn baøi chu ñaùo, vaán ñeà saép trình baøy ñaõ ñöôïc baïn suy nghó kyõ löôõng. Baïn bieát traät töï trong trình baøy thì cuõng chöùng toû phaàn naøo khaû naêng dieãn ñaït tö töôûng cuûa baïn. Noùi caùch khaùc : Lôøi môû ñaàu coù tính thuyeát phuïc raát cao ñoái vôùi ngöôøi nghe. Vaäy khaù caån thaän vaø chu ñaùo hôn nöõa LÔØI NHAÄP ÑEÀ.
3. Nhö NHÒP CAÀU ñöa ngöôøi ta qua soâng, nhö CÖÛA NGOÕ DAÃN VAØO VUØNG ÑAÁT HÖÙA. Neáu ñieàu naøy khoâng thaønh coâng thì baïn ñaõ chòu söï thaát baïi roài ñaáy. Neáu cöûa vaøo ñaõ bò truïc traëc thì thính giaû ñaõ bò ñaët ôû ngoaøi roài vaø cuoái cuøng coù theå laø chaân lyù ñaõ khoâng vaøo ñöôïc loøng ngöôøi.
Vì vaäy Lôøi môû ñaàu phaûi :
+ Coù tính quyeát ñònh, thích thuù, gaây thieän caûm, doïn ñöôøng vaøo baøi moâ taû phaàn naøo con ñöôøng mình muoán. Noù nhö röôïu khai vò, moùn aên khai vò
+ Traùnh daøi doøng, nhaït nheõo, buoàn teû, thoâ loã, vuõ baõo. Caån thaän lôøi noùi keûo bò coi thöôøng, voâ nghóa, voâ duyeân.
A. NGUYEÂN TAÉC NHAÄP ÑEÀ HAÁP DAÃN.
Muïc ñích cuûa nhaäp ñeà laø giôùi thieäu ñaàu ñeà caùch naøo maø thính giaû thích thuù, caûm tình, toø moø muoán nghe theâm vaø chôø ñôïi chuùng ta noùi ñieàu gì vôùi moät taám loøng saün saøng.
Caùc nhaø tu töø hoïc thôøi xöa ñeà ra caùc ñaëc ñieåm sau : SAÙNG SUÛA, LÖÔNG THIEÄN, TAÄN TAÂM, TÖØ TOÁN. Ngoaøi ra phaûi KHÍCH ÑOÄNG taâm hoàn khaùn giaû ñeå hoï chuaån bò hoan nghinh hay choáng ñoái moät ñieàu gì ma ta muoán.
Dieãn giaû hay gaây SOÂI ÑOÄNG TRONG LOØNG thính giaû maø ta thì TRAÀM TÓNH.
1. GAÂY HAØO HÖÙNG MAØ KHOÂNG SÖÕNG SOÁT.
Coâng vieäc tröôùc tieân cuûa nhaø Truyeàn ñaïo laø phaûi böôùc vaøo cho ñöôïc : ”THAØNH TRÌ LINH HOÀN” cuûa ngöôøi ta, haún nhieân ta môùi daán vaøo coâng vieäc khaùc. Moät caùch mau leï, baïn phaûi ñi töø caùnh coång naøy ñeán caùnh coång khaùc, neáu khoâng baïn khoâng ñi ñaâu ñöôïc caû.
Trong khi vieát baøi giaûng taïi vaên phoøng, baïn phaûi töï hoûi : Laøm theá naøo ñeå böôùc qua caùc böùc töôøng kieân coá cuûa thaønh kieán, xa laï, aùc caûm cuûa meät moõi, voâ taâm, voâ tín cuûa linh hoàn ? Töø ñoù baïn seõ thaáy khoâng coù caùch naøo khaùc hôn laø : GAÂY THIEÄN CAÛM VAØ HAØO HÖÙNG.
Chöõ “haøo höùng” ñaày töôïng tröng cho vieäc dieãn giaû vaø thính giaû cuøng moät caûm nhaän. Cuøng gaëp nhau ôû moät ñieåm. Vaø noù cuõng coù nghóa taïo moät söï kích thích cho tính toø moø nôi ngöôøi nghe.
Haøo höùng khaùc vôùi giaät mình, giaät gaân, söûng soát, hoaûng hoát. Ñieàu ñoù coù nghóa moät loái dieãn taû tö töôûng raát thích thuù nhöng oân hoaø cuûa vaên phong.
William Magee phaân bieät ba haïng Truyeàn ñaïo : Ngöôøi thöù nhaát anh em khoâng theå nghe ñöôïc, ngöôøi thöù hai anh em coù theå nghe vaø ngöôøi thöù ba anh em BUOÄC PHAÛI NGHE. Haõy coá gaéng ñeå trôû neân haïng ngöôøi thöù ba.
2. NGAÃU HÖÙNG NHÖNG KHOÂNG ÑÖÔØNG ÑOÄT (ÑOÄT NGOÄT).
Toát nhaát laø töø 2 ñeán 5 phuùt maø thoâi. Trình ñoä cuûa thính giaû ngaøy nay khaù cao hôn xöa veà moïi maët nhaát laø veà suy nghó, tö töôûng, suy luaän, phaân tích, toång hôïp. Vì vaäy ñöøng neân quaù daøi doøng trong phaàn môû ñaàu.
Daàu vaäy ngöôøi khoân ngoan neân daønh chuùt ít thôøi giôø ñaàu laøm quen vôùi thính giaû neáu ñoù laø moät hoäi chuùng chöa quen thuoäc vôùi ta, haàu taïo ñöôïc phaàn naøo moái thoâng caûm cuûa caû hai. Nhöng neáu ñoù laø hoäi chuùng quaù quen thuoäc cuûa mình thì ñöøng neân taùi laäp laïi hoaøi ñieàu naøy.
3. THÍCH HÔÏP NOÄI DUNG NHÖNG ÑÖØNG QUAÙ TAÀM THÖÔØNG.
Neáu ban Tieäc thaùnh, Leã thöông khoù vaø caùc giaùo leã khaùc thì lôøi nhaäp ñeà phaûi thích hôïp vôùi töøng tröôøng hôïp ñoù. Haõy coá tìm hieåu caûm töôûng cuûa hoäi chuùng veà cô hoäi naøy, veà leã hoäi naøy vaø soaïn lôøi nhaäp ñeà sao cho thích hôïp.
Nhöng trong nhieàu tröôøng hôïp. Ngöôøi Truyeàn ñaïo ñaõ laøm cho vaán ñeà aáy trôû neân taàm thöôøng vì côù lôøi nhaäp ñeà quaù teû nhaït, khoâng coøn mang tính gaây höùng thuù nöõa.
Haõy tìm ñuû moïi caùch töôi môùi hoaù vaán ñeà ñaõ quen thuoäc, vaø gaây ngaïc nhieân nhöõng ñieàu döôøng nhö ñaõ taàm thöôøng baèng caùch thaän troïng, lao nhoïc caùch thöïc hieän lôøi nhaäp ñeà toát hôn
4. TIEÁP XUÙC THAÂN THIEÄN NHÖNG ÑÖØNG QUA LOÄ LLIEÃU.
Thính giaû thích söï thaân thieän cuûa dieãn giaû, hoï caûm thaáy yeân uûi, vui thuù khi hoï ñöôïc côûi môû vaø gaàn guõi vôùi dieãn giaû. Dieãn giaû bieát ñöôïc lôïi ñieåm naøy thì taän duïng noù caùch trieät ñeå, duøng baøi giaûng nhö moät cuoäc ñaøm thoaïi, aên noùi töï nhieân vôùi hoï thay vì reân sieát. Vì vaäy cöû chæ vaø gioïng noùi phaûi thuaän hoøa, meàm maïi, hoaø nhaõ ñaày tình ngöôøi.
HAÕY NGOÕ LÔØI VÔÙI HOÄI CHUÙNG NHÖ MOÄT NGÖÔØI THAÂN THIEÄN NHAÁT CUÛA HOÏ DUØ LAØ TREÂN TOAØ GIAÛNG. Tuy nhieân ñöøng vì theá maø qua soã saøng hoaëc taàm thöôøng trong lôøi noùi nhaát laø luùc ñaàu hoaëc ñoâi khi nhaït nheõo, taàm thöôøng, voâ vò, voâ duyeân laøm sao ñaâu. Coù nhöõng ngöôøi thaáy vì côù thaân thieän quaù neân ñaõ khoâng coøn caån troïng trong lôøi nhaäp ñeà nöõa vaø nhö vaäy laø thaát baïi.
4. ROÕ RAØNG NHÖNG KHOÂNG NOÙI TRÖÔÙC NHIEÀU QUAÙ.
Haõy duøng lôøi môû ñaàu nhö moät maøng the cuûa trinh nöõ cho baøi giaûng. Chæ COÙ THEÅ MÔÛ PHAÀN NAØO nhöõng gì saép noùi. Neáu baïn muoán giôùi thieäu roõ hôn boá cuïc baøi giaûng (vì muoán thay ñoåi phöông thöùc giaûng daïy) thì baïn haõy duøng ngoân ngöõ coâ ñoïng, suùc tích, toång quaùt ñeå chæ taïo moät yù nieäm trong taâm hoàn ngöôøi nghe. Vaäy lôøi môû ñaàu phaûi roõ raøng.
Nhöng khoâng neân quaù roõ vì nhö theá seõ maát ñi tính haøo höùng luùc baét ñaàu vaø ngöôøi ta khoâng coøn muoán theo doõi nöõa. Noùi roõ nhöng haõy taïo moät caûm giaùc phaân vaân, thaéc maéc, suy tö trong taâm hoàn thính giaû. Beecher ñaõ nhaän ñònh veà Spurgeon nhö sau : “Khi oâng ñöùng daäy baùo caùo caâu goác thì khoâng moät ai hieän dieän coù theå ñoaùn tröôùc lôøi naøo seõ theo sau. Nhöng khi oâng ñaõ giaûng döùt thì moïi ngöôøi hieåu roõ.
HAÕY NOÙI TRÖÔÙC MUÏC ÑÍCH NHÖNG ÑÖØNG ÑEÅ AI THAÁY TRÖÔÙC CON ÑÖÔØNG PHAÛI ÑI.
6. NHAÄP ÑEÀ HAØI HÖÔÙC LAØ CON DAO HAI LÖÔÕI
Ta cöôøi thì deã maø laøm cho ngöôøi khaùc cöôøi caùch coù duyeân thì khoù hôn.
Phaûi coù naêng khieáu môùi choïc cöôøi ñöôïc thính giaû ngay trong nhöõng giaây phuùt ñaàu tieân naøy baèng khoâng thì baïn ñöøng neân lieàu lónh. Daân toäc baùn khai khoâng coù caùi cöôøi nhö daân toäc vaên minh maø ngöôïc laïi coøn ngô ngaùc nöõa. Coù nhöõng caùi choïc cöôøi thaät voâ duyeân laøm sao, moät söï pha troø thieáu teá nhò, loá bòch. Vaäy neáu khoâng coù taøi traøo phuùng thì ñöøng neân thöû. Daàu vaäy, baïn coù theå taäp laøm ñieàu naøy xem, vì ñoù laø moät trong nhöõng caùch coù theå deã thay ñoåi phöông thöùc nhaäp ñeà.
Nhöng neáu khoâng haøi höôùc ñöôïc thì baïn cuõng coù theå luoân vui töôi trong taâm hoàn vaø göông maët vôùi thaùi ñoä caùm ôn hoï ngoài nghe mình noùi thì ñoù laø caùch gaây thieän caûm tröôùc khi nhaäp ñeø. Saéc maët baïn töôi vui coù theå phaù ñi khoâng khí naëng neà vaø moái aùc caûm xa laï cuûa quaàn chuùng. “VUI TÖÔI LAØ KHOÂNG KHÍ LAØM CHO SÖÙ ÑIEÄP CHUI VAØO LOØNG NGÖÔØI NGHE DEÃ DAØNG HÔN”.
7. LUOÂN THAY ÑOÅI LÔØI MÔÛ ÑAÀU.
Nhö theá môùi taïo söï haøo höùng lieân tuïc cho hoäi chuùng, nhaát laø giaûng cho cuøng moät hoäi chuùng suoát nhieàu naêm. Hoäi chuùng seõ chaùn neáu baïn khoâng thay ñoåi lôøi môû ñaàu. Haõy tìm kieám nhöõng loái nhaäp ñeà môùi hôn. Ñöøng neân chæ xaây caùc toaø laâu ñaøi gioáng nhau. Ñöøng neân chæ coù loái ra vaøo nhö nhau trong kieán truùc cuûa baøi giaûng. Neáu khoâng seõ nhaøm chaùn.
B. PHÖÔNG PHAÙP NHAÄP ÑEÀ.
A. TRÖÏC KHÔÛI
B. LUNG KHÔÛI :
+ Quy naïp
+ Suy dieãn
+ Töông ñoàng
+ Töông phaûn.
A. TRÖÏC KHÔÛI :
Ñaây laø lôøi môû tröïc tieáp vaán ñeà chöù khoâng noùi loøng voøng, khoâng möôïn moät tröôøng hôïp khaùc ñeå noùi tröôøng hôïp naøy, khoâng noùi xa, noùi gaàn, khoâng nhôø trung gian.
a. Khai vaán ñeà
b. Chuyeån vaán ñeà.
Khai ñeà : Laø doïn ñöôøng cho vaán ñeà ñöôïc ñaët ra baèng caùch trình baøy moät vaøi yù töôûng toång quaùt coù lieân heä vaán ñeà ñoù.
Chuyeån ñeà : Laø baùo caùo cho thính giaû bieát ta seõ trình baøy maáy phaàn trong thaân baøi.
Ví duï : Ñöùc Chuùa Jeâsus luoân tieân baùo tröôùc veà nhöõng daáu hieäu xaûy ra tröôùc ngaøy taän theá. Maø moät trong nhöõng daáu hieäu ñoù laø : “Tin laønh naøy veà nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi seõ ñöôïc giaûng ra khaép ñaát cho muoân daân. Baáy giôø söï cuoái cuøng seõ ñeán” (Khai ñeà). Vaäy ta haõy thöû tìm hieåu xem bao laâu vaø laøm theá naøo lôøi naøy ñöôïc hoaøn taát (Chuû ñeà).
Vì duï 2: Trong moät theá giôùi luoân luoân chuyeån bieán, con ngöôøi khoâng tìm ñöôïc moät ñieåm töïa, ñaõ ñaùnh maát nieàm tin – huït haãng trong ñôøi, thì tieáng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi doõng daïc keâu leân raèng : “Ngöôøi naøo ñeå trí mình ngöông döïa nôi Ngaøi thì Ngaøi seõ gìn giöõ ngöôøi trong söï bình an troïn veïn, vì ngöôøi nhôø caäy Ngaøi. Haõy nhôø caäy Ñöùc Gieâhoâva ñôøi ñôøi vì Ñöùc Gieâhoâva, chính Ñöùc Gieâhoâva laø vaàng ñaù cuûa moïi thôøi ñaïi” (Esai 26:3-4) (Khai ñeà).
Vaäy Ngaøi laø ai maø chuùng ta troâng caäy ?
Chuùng ta ñöôïc gì khi trong ñôïi Ngaøi ?
Lôøi môøi goïi naøy coù coøn giaù trò cho chuùng ta vaø con chaùu chuùng ta hoâm nay khoâng ? Trong giaây phuùt keá tieáp ñaây chuùng ta haõy tìm cho mình moät laäp tröôøng cuûa ñöùc tin giöõa söï phaù saûn nieàm tin cuûa theá giôùi loaøi ngöôøi hieän nay (Chuyeån ñeà).
Vì duï 3: Giöõa moät theá giôùi coù quaù nhieàu tö töôûng, nhieàu caùm doã, nhieàu aùp löïc ñeø leân cuoäc ñôøi thì thaùi ñoä soáng cuûa moät Cô ñoác nhaân nhö theá naøo ñeïp loøng Chuùa nhaát vaø cuõng töø ñoù maø con daân Ngaøi nhaän ñöôïc nhieàu phöôùc haïnh töø Chuùa (Thi 1) (Khai ñeà).
Döôøng nhö ta ñaõ khoâng tìm döôïc caâu traû lôøi naøo thích hôïp hôn laø lôøi Kinh thaùnh maø Thi 1 seõ giaûi ñaùp phaàn naøo vaán naïn treân (Chuyeån ñeà).
Coù nhöõng dieãn giaû xuaát saéc, hoï ñaõ khoâng noùi ñeán phaàn chuyeån ñeà maø cho noù ñöôïc hieåu ngaàm maø thoâi. Nhöng phaûi laø nhöõng ngöôøi taøi ba. Baïn thöû laøm ngöôøi aáy xem ?
Ví duï : Xachri 4:6
Chuùng ta ñaõ lao khoå quaù nhieàu, vaät loän quaù nhieàu, coá gaéng khoâng ngöøng, toán hao raát nhieàu taøi löïc. Theá nhöng keát quaû cho vieäc truyeàn giaùo quaù ö nhoû beù, neáu khoâng muoán noùi laø aên baùnh lao khoå vaø ñöïng tieàn coâng trong tuùi luûng ! Taïi sao vaäy ? Coù gì sai traät nôi chuùng ta ? Hay laø Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ thay ñoåi ? (Khai ñeà).
Phaàn chuyeån ñeà ñöôïc hieåu ngaàm ñeå chuùng ta ñi vaøo thaân baøi vôùi ñieåm soá 1 “Khoâng phaûi bôûi quyeàn theá…”.
Ví duï khaùc : EÂxeâchieân 22:30
Trong tình caûnh sa baïi cuûa ngöôøi chaên baày, ñöùc tin ñaõ bò phaù saûn, tinh thaàn xuoáng doác, giaùo duïc ñaõ muïc naùt thì Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ laøm moät ñieàu : “Tìm kieám cho Ngaøi moät ngöôøi ñöùng giöõa choã söùt meû ñeå xaây laïi söï ñoå naùt ñoù”.
Baïn haõy thöû thöïc taäp caùc baøi sau ñaây :
Thi 139, Esai 53, Mathiô 16:24, Giaêng 12:26.
B. LUNG KHÔÛI
Laø caùch nhaäp ñeà giaùn tieáp. Döïa vaøo chuû ñeà, ñeà muïc, muïc ñích ñeå tìm moät ñieåm lieân heä vôùi noù roài chuyeån noù ñeán choã baøn luaän roäng hôn. Coù theå caùch naøy ñöôïc thöïc hieän trong ba giai ñoaïn :
Khai vaán ñeà
Ñaët vaán ñeà
Chuyeån vaán ñeà.
Khai ñeà : Ta noùi bao quaùt veà vaán ñeà, noùi sô qua vaøi ñieåm quan heä ñeán vaán ñeà.
Ñaët vaán ñeà : Döïa vaøo caùc ñieåm lieân heä treân maø giôùi thieäu ngay vaán ñeà
Chuyeån ñeà : Phaân ñoaïn ra caùc ñieàu baïn seõ trình baøy.
Vaø trong moät phaàn lung khôûi cô baûn phöông phaùp : QUY NAÏP, DIEÃN DÒCH, TÖÔNG ÑOÀNG, TÖÔNG PHAÛN.
Phöông phaùp Quy naïp : Töø rieâng ñeán chung
Ví duï : I Coâr 13
Khai ñeà : Trong ñôøi ai cuõng caàn ñöôïc yeâu thöông, neân ngöôøi ta duøng nhieàu buùt möïc ñeå ca tuïng, dieãn taû noù vaø trong moïi thôøi ñaïi vaán ñeà naøy cuõng khoân heà loãi thôøi.
Ñaët vaán ñeà : Ñaây cuõng laø chuû ñeà cuûa Kinh thaùnh, ñeán noåi Cöùu Chuùa Jeâsus toùm taét raèng : Caû luaät phaùp vaø lôøi tieân tri ñeàu bôûi vaán ñeà ñoù maø ñöôïc vieát ra.
Chuyeån ñeà : Vaäy thì ñaùng ñeå cho chuùng ta daønh thì giôø suy gaãm chuû ñeà quan troïng naøy, ñöôïc dieãn taû nhö moät taáu khuùc baát taän trong I Coâr 13 naøy.
Phöông phaùp Suy dieãn : Ñi töø chung ñeán rieâng
Ví duï : Thi 115
Khai ñeà : Baát keå laø daân toäc naøo, thôøi ñaïi naøo thì con ngöôøi luoân caàn coù moät nieàm tin. Noù nhö moät ñieåm töïa cho linh hoàn, cho tinh thaàn. Vì theá ñaâu ñaâu cuõng coù toân giaùo, hình töôïng vaø giôùi tu haønh, töû teá. Taát caû ñieàu ñoù bieåu hieän moät loøng khao khaùt cuûa moät linh hoàn ñang troáng vaéng.
Ñaët vaán ñeà : Nhöng ñaâu laø nieàm tin ñích thöïc, lôõ gaëp phaûi nieàm tin giaû taïo thì sao ? Taïi sao coù bieát bao nieàm tin roài maø con ngöôøi vaãn baát an, lo sôï, ñau khoå ?
Chuyeån ñeà : Toâi kính môøi heát thaûy chuùng ta haõy ñeå chuùt ít thôøi giôø hoâm nay ñeå xeùt laïi nieàm tin cuûa mình baáy laâu nay. Vaø laøm theá naøo ñeå ñaët nieàm tin ñuùng cho chaéc chaén vaø thaät kinh nghieäm ñöôïc Chaân Thaàn !
Phöông phaùp Töông ñoàng : Möôïn moät yù khaùc ñoàng nghóa ñeå môû ñaàu cho mình, doïn ñöôøng cho ñieàu mình seõ ñeà caäp ñeán.
Ví duï : Chaâm 16:18
Khai ñeà : Ñeå raên daïy ngöôøi, nhaát laø caûnh caùo nhöõng ngöôøi kieâu ngaïo. Vua Louis ñaõ noùi : “Khi kieâu caêng vaø phaùch loái ñi tröôùc thì tuûi nhuïc vaø tai naïn theo sau saùt goùt”.
Ñaët vaán ñeà : Töø ngaøn xöa, Lôøi Chuùa cuõng ñaõ raên baûo cho con daân Ngaøi raèng : “Söï kieâu ngaïo ñi tröôùc, söï baïi hoaïi theo sau, vaø tính töï cao ñi tröôùc söï sa ngaõ” (Chaâm 16:18).
Chuyeån ñeà : Ñeå aùp duïng vaøo ñôøi soáng chuùng ta nhö theá naøo veà lôøi daïy naøy, ta haõy suy gaãm caùch nghieâm tuùc töøng phaàn moät cuûa caâu Chaâm ngoân treân ñaây.
Phöông phaùp Töông phaûn : Möôïn moät tö töôûng nghòch laïi vôùi ñieàu ta saép noùi ñeå nhaäp ñeà. Dó nhieân ñieàu maâu thuaãn, traùi nghòch vôùi ñieàu ta ñaët ra phaûi laø ñieàu khoâng ai chaáp nhaän noù.
Ví duï : Mathiô 5:43
Khai ñeà : Theo nhö söï ñoàng tình cuûa nhieàu ngöôøi veà luaät coâng bình laø “Maét ñeàn maét, raêng ñeàn raêng”.
Ñaët vaán ñeà : Nhöng theo luaät phaùp cuûa Ñaáng Christ, hay goïi laø luaät aân ñieån thì Ngaøi daïy baûo : “Haõy yeâu keû laân caän vaø caàu nguyeän cho keû baét bôù mình”.
Chuyeån ñeà : Vaäy ta haõy thöû suy nghieäm laïi xem lôøi raên daïy cuûa Chuùa Cöùu Theá coù phuø hôïp cho chuùng ta ngaøy nay khoâng ?
Giaù trò cuûa hai caùch nhaäp ñeà :
Tröïc khôûi khieán thính giaû nhaän thöùc vaán ñeà ngay, lung khôûi thì doïn ñöôøng kheùo leùo ñeå hoï chaáp nhaän. Moïi caùch ñeàu coù hieäu quaû neáu baïnbieát caùch khai thaùc. Nhöng haõy löu yù :
1. Vôùi tröïc khôûi : Ñöøng ñoät ngoät quaù sinh ra hoaûng hoát cho ngöôøi nghe, ñoâi khi coäc loác. Ñöøng vaén taét quaù khieán ngöôøi nghe khoâng laõnh hoäi kòp. Ñöøng nhanh choùng nhaäp ñeà khi coù tang cheá maø phaûi ít lôøi chia buoàn, vaø chia vui vaøi lôøi vôùi hoân leã.
2. Vôùi lung khôûi : Ñöøng daøi doøng vaên töï, khoâng kheùo ñi laïc ñeà hoaëc meânh moâng qua khieán ngöôøi nghe phaùt meät vaø cuoái cuøng khoâng hieåu oâng aáy muoán noùi gì maø nhieàu chuyeän trong lôøi nhaäp ñeà.
3. Tuøy tröôøng hôïp maø choïn loái nhaäp ñeà. Tuyø phaân ñoaïn Kinh thaùnh maø ta söû duïng Phöông phaùp
4. Nhöng ñöøng vì noùi vaøi lôøi thaân thieän maø toû ra quaù nhu nhöôïc, moät söï thaønh thaät khoâng ñuùng, söï khieâm toán khoâng phaûi leõ, viù duï nhö : “Toâi thaät thaáp heøn, yeáu ñuoái, khoâng daùm ñöùng leân ñaây vaø khoâng ñuû tö caùch ñeå giaûng daïy cho ai caû. Mong quyù vò boû qua nhöõng thieáu soùt neáu coù”. Moät ngöôøi maø ngoïn löûa phuïc höng ñang buøng chaùy, tình yeâu ñang röïc saùng trong loøng thì khoâng khi naøo phaùt bieåu nhö vaäy. Khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc Chaân lyù vaø muoán chia seû cho ngöôøi khaùc hieåu bieát thì khoâng bao giôø coù tö töôûng ñoù.
C. HÌNH THÖÙC NHAÄP ÑEÀ
1. Baèng caâu hoûi duyeân daùng
2. Baèng thí duï
3. Baèng dieãn kòch
4. Baèng tuyeân boá caâu goác
5. Baèng tuyeânboá ñeà muïc
6. Baèng tuyeân boá muïc ñích
7. Baèng moät meänh ñeà coâ ñoäng
8. Baèng thöøa tieáp vaên töï
9. Theo cô hoäi
10. Döïa vaøo taâm lyù
11. Döïa vaøo tình trang sinh hoaït
12. Döïa vaøo noäi dung
13. Baèng caùch ñoïc moät ñoaïn saùch baùo, tin töùc haøng ngaøy
14. Keå chuyeän.
1. ÑAËT CAÂU HOÛI DUYEÂN DAÙNG
Phaûi khoân ngoan ñaët caâu hoûi thaät teá nhò, coù duyeân, deã nghe maø cuõng kích thích trí toø moø cuûa thính giaû. Vaø phaûi khen thính giaû laø thoâng minh neáu hoï traû lôøi ñuùng, roài töø ñoù ta chæ laø ngöôøi giaûng nghóa theâm cho saùng toû thoâi. Nhöng neáu hoï khoâng traû lôøi thích hôïp, thì haõy kheùo leùo maø noùi raèng hoï ñaõ noùi gaàn ñuùng hoaëc xin moät ngöôøi noùi roõ hôn thay vì ta noùi raèng hoï sai. Roài töø ñoù ta xin ñöôïc trình baøy vaán ñeà.
Ta haõy soaïn tröôùc nhieàu caâu hoûi vaø choïn caâu hoûi deã hieåu, ít tröøu töôïng vaø thích hôïp nhaát, gaàn nhaát vôùi vaán ñeà maø ta muoán noùi.
Ví duï : Theo quyù vò thì trong phaân ñoaïn Kinh thaùnh naøy, ñieàu quan troïng nhaát maø Chuùa nhaán maïnh laø gì ? Hoaëc : Quyù vò haõy töôûng töôïng xem Goâliaùt to côõ bao lôùn ? Hoaëc : Coù ai bieát chieàu ngang cuûa bieån ñoû naøy laø bao nhieâu khoâng ? Hay : Coù ai trong chuùng ta nhôù ñöôïc pho töôïng cuûa giaác chieâm bao Neâbucaùtneát sa goàm maáy phaàn khoâng ?…
2. DUØNG THÍ DUÏ : KEÅ MOÄT CAÂU CHUYEÄN
Vì khoâng phaûi taát caû moïi ngöôøi ñeàu deã hieåu vaán ñeà baïn baøn luaän tôùi ñaâu, vaø doïn ñöôøng cho vieäc naøy nôi thính giaû ñeå lónh hoäi. Baïn coù theå keå moät caâu chuyeän töông yù vaán ñeà.
Ví duï : Mathiô 7:15-20 “Caâu chuyeän con meøo ñeo traøng haït”
“Ngaøy kia, caäu beù con chuû nhaø tinh nghòch ñeo xaâu traøng haït vaøo coå con meøo. Maáy chuù chuoät con troâng thaáy beøn khaép khôûi vui möøng baøn luaän vôùi nhau : OÀ ! Quan lôùn meøo hoâm nay ñaõ tu, khoâng coøn döõ doäi haèn thuø, vaäy ta haõy töï do rong chôi. Vöøa ra saân aên maáy con caù khoâ cuûa chuû phôi, chuù meøo lieàn voà laáy, thòt chuoät ngay”.
Caâu chuyeän coù veû khoâng thaät ñaáy nhöng noù moâ taû phaàn naøo thöïc teá trong ñôøi soáng cuûa con caùi Chuùa quaù ñôn sô, caû tin, non treû, deã bò löøa gaït roài laøm moài cho möu chöôùc ma quyû.
(Vôùi ñieåm naøy, ñoøi hoûi baïn phaûi söu taàm cho tuû saùch mình caùc caâu chuyeän beân leà cuûa xaõ hoäi, vaên hoaù vaø caû thöïc teá kinh nghieäm soáng cuûa mình).
3. KÍCH THÍCH BAÈNG DIEÃN KÒCH, ÑIEÄU BOÄ
Coù khi baïn phaûi thay ñoåi phöông phaùp nhaäp ñeà baèng caùch naøy, nhöng phaûi laø ngöôøi bình tónh, chuû ñoäng vaø nghieân cöùu kyõ caùch dieãn kòch naøy. Beøn khoâng seõ phaûn taùc duïng. Vì ñang khi baïn dieãn kòch, thính giaû seõ xì xaøo to nhoû pheâ bình. Vaø baïn cuõng phaûi laøm sao cho loái dieãn kòch naøy taïo kinh ngaïc, khoù chiuï ñeå hoï pheâ phaùn hoaëc hoan nghinh, roài döïa vaøo thaùi ñoä thính giaû luùc aáy ñeå baïn trình baøy vaán ñeà.
Ví duï : Nhôn dòp noùi chuyeän vôùi thanh nieân veà “Hoân nhaân Cô ñoác”, baïn ñöùng leân caàu nguyeän : “Laïy Chuùa ! Con neân laáy ai laøm vôï ñeå sôùm hoâm saên soùc nhau, naâng ñôõ nhau vaø cuøng haàu vieäc Ngaøi. Xin duøng Lôøi Ngaøi chæ daïy cho con”. Noùi xong, baïn môû quyeån Kinh thaùnh trong tình traïng ñang xeáp, ñuùng vaøo caâu OÂseâ 3:1, baïn ñoïc leân, roài tuyeân boá : Caùm ôn Chuùa, con seõ ñi tìm moät ngöôøi nhö caâu maø Chuùa ñaõ phaùn vôùi loøng con saùng nay.
Roài baïn im laëng moät ít, chôø ñôïi hoäi chuùng suy nghó nhaän xeùt. Keá ñeán baïn hoûi : “Caùc baïn nghó gì neáu toâi duøng Kinh thaùnh nhö moät saùch boùi khoa ñeå tìm bieát yù Chuùa trong moïi vaán ñeà, nhaát laø trong vieäc laäp gia ñình ? Im laëng moät chuùt roài baïn tieáp tuïc trình baøy vaán ñeà.
Ví duï khaùc : Baïn haõy böôùc leân toaø giaûng vôùi moät göông maët bò moät chuùt loï ngheï, ñeå thaáy chaéc laø hoäi chuùng seõ cöôøi, haõy bình tónh, ñôïi moät chuùt, baïn laáy göông soi, chaûi toùc, söûa göông nhöng baïn coù yù khoâng chuøi veát loï ngheï ñoù, nhìn hoäi chuùng, hoï cöôøi, khuùc khích roài baïn môøi hoäi chuùng môû Kinh thaùnh trong Giacô 1:22-25, ñoïc xong baïn thuyeát giaûng.
4. TUYEÂN BOÁ CAÂU GOÁC
Trong nhieàu tröôøng hôïp, chuùng ta haõy neân baét ñaàu baèng caùch ñaët moät caâu goác. Vì trong giaây phuùt ñaàu tieân, luùc maø hoäi chuùng ñang troâng chôø söù ñieäp vôùi caû taám loøng troáng khoâng, thì moät caâu Kinh thaùnh quan troïng nhaát haõy neân ñaët ngay vaøo loøng hoäi chuùng laø hôïp lyù. Thí duï Giaêng 12:1-8 – Ta coù theå möôïn caâu goác ñeå tuyeân boá lôøi môû ñaàu qua Giaêng 12:26 Ñöùc Chuùa Jeâsus phaùn raèng : “Neáu ai haàu vieäc ta…Cha Ta aét toân quyù ngöôøi”.
Trong nhöõng söï kieän maø ñoaïn Kinh thaùnh ta seõ suy gaãm giôø naøy thaät ñaõ laøm saùng toû caâu Kinh thaùnh . Laàn löôït chuùng ta haõy tìm hieåu xem Mari ñaõ haàu vieäc Chuùa nhö theá naøo (caâu 3). Loaøi ngöôi ñaõ phaûn öùng theá naøo khi naøng haàu vieäc Ngaøi (caâu 5). Chuùa ñaõ toân quyù naøng ra sao (caâu 7) vaø tra theâm, trích daãn trong Mathiô 26:13.
Cuõng vaäy, ñeå giaûng veà söï caàu nguyeän qua caâu chuyeän trong Coâng 12:1-25, ta coù theå duøng caâu goác trong Gieâreâmi 33:3 hoaëc Thi 91:13-15.
Töø ngaøn xöa, Ñöùc Chuùa Trôøi phaùn vôùi toå phuï ñöùc tin chuùng ta raèng : “…….” (moät trong hai caâu). Trong giaây phuùt keá tieáp theo ñaây toâi kính môøi Hoäi thaùnh cuøng toâi suy gaãm veà söï thaønh tín cuûa Ngaøi vôùi Lôøi ñaõ phaùn töø mieäng Ngaøi qua Coâng 12:1-25.
Haù coù lôøi naøo thích hôïp hôn caâu goác trong Chaâm 21:1 khi baïn giaûng giaûi ñaineân 2
5. TUYEÂN BOÁ ÑEÀ MUÏC.
Neáu bieát raèng hoäi chuùng seõ baên khoaên veà vaán ñeà ta ñaët ra thì toát nhaát ta neân choïn caùch nhaäp ñeà baèng söï (tuyeân boá ñeà muïc). Caùch naøy coù theå thaønh phaåm chaát baøi giaûng, vaø ta muoán vieát ñeà muïc naøy vaøo loøng ngöôøi nghe.
Vì duï : Vôùi Micheâ 6:1-8 Haàu heát nhöõng ngöôøi muoán soáng ñeïp loøng Ñöùc Chuùa Trôøi ñeâu khaéc khoaûi : Khoâng phaûi laø toâi ñoøi hoûi nôi Ngaøi ñieàu chi maø laø Ñöùc Chuùa Trôøi ñoøi hoûi toâi laøm gì ? Ñoù coù phaûi laø vaán naïn cuûa quyù vò – nhöõng ngöôøi yeâu meán Chuùa baáy laâu nay khoâng ? Neáu coù, thì giôø ñaây xin haõy laéng nghe xem Chuùa muoán chuùng ta laøm ñieàu gì ?
Vì duï khaùc : Mathiô 18:21-35 Moät trong nhöõng ngoân töø thaân thöôøng nhaát maø cuõng laø ñieàu hieám hoi nhaát trong cuoäc soáng ñaày va chaïm haøng ngaøy doù laø tha thöù.
6. TUYEÂN BOÁ MUÏC ÑÍCH
Gaàn töông töï nhö tuyeân boá ñeà muïc nhöng coù khaùc hôn. (ñeà muïc laø ngöôøi chaøo haøng cho muïc ñích nhöng muïc ñích laø cha ñeû cuûa ñeà muïc).
Thí duï : Mathiô 14:22-23 “Giöõa nhöõng baõo taùp cuûa cuoäc ñôøi nhö muoán nhaän chìm chuùng ta thì coù moät tin töùc toát laønh, moät tia saùng giöõa baàu trôøi ñeâm, moät ñieåm töïa cho ta, moät chieác neo cho linh hoàn mình. Ñoù laø Cöùu Chuùa Jeâsus vaàn ôû beân chuùng ta trong moïi loái vaø giaûi cöùu ta khoûi gian nguy. Dó nhieân baïn phaûi xaùc ñònh cho ñöôïc muïc ñích mình muoán noùi gì cho hoäi chuùng trong khuùc Kinh thaùnh naøy, haàu baïn môùi bieát môû ñaàu ñuùng troïng taâm”.
Thí duï khaùc : I Coâr 11:23-34
Neáu coù moät giaây phuùt naøo caàn phaûi tra xeùt taám loøng kyõ löôõng thì ñoù laø giaây phuùt ta saép ñöa tay vaø mieäng mình nhaän laáy baùnh vaø cheùn trong Tieäc thaùnh naøy. Neáu coù moät söï aên naên naøo caàn thöïc hieäc caùch nghieâm tuùc nhaát ñoù chính laø luùc chuùng ta tham döï trong thoâng coâng cuûa leã beû baùnh saùng nay.
Söï tuyeânboá muïc ñích ñem laïi moät lôïi ích lôùn lao ñoù laø ngay giaây phuùt ñaàu tieân baïn ñaõ xaùc ñònh cho hoäi chuùng caùch roõ nhaát ñieàu maø baïn muoán noùi cho ngöôøi nghe trong 30 phuùt tôùi. Hoäi chuùng chaéc seõ thích thuù bieát bao khi bieát raèng mình saép ñöôïc döï moät buoåi tieäc raát yù nghóa, vaø buoåi nhoùm khoâng phaûi laø voâ ích.
7. TUYEÂN BOÁ MOÄT MEÄNH ÑEÀ COÂ ÑOÏNG.
Baïn coù theå thay ñoåi caùch nhaäp ñeà baèng söï söû duïng moät caâu danh ngoân möôïn töø ngoaøi Kinh thaùnh maø coù cuøng hoaëc töông phaûn. Maø phaûi laø nhöõng caâu noùi cuûa nhöõng ngöôøi loãi laïc, ñaõ ñang ñöôïc ñöôïc thính giaû kính troïng, phaûi laø caâu noùi saéc beùn, coù giaù trò soáng, khoâng taàm thöôøng, baèng khoâng vaán ñeà seõ maát haøo höùng.
Coù nhöõng vaán ñeà khoù hieåu hoaëc deã gaây tranh luaän, taán coâng lyù luaän ta, ta haõy neân nuùp trong tö töôûng cuûa moät danh nhaân nhö ñieåm töïa khôûi ñoäng doïn ñöôøng cho ta thuyeát phuïc. Vaø cuõng nhôn ñoù maø nhaén nhuû cho ngöôøi nghe raèng khoâng phaûi ta laø ngöôøi duy nhaát suy nghó nhö vaäy maø cuõng coøn coù nhieàu ngöôøi tröôùc ta cuõng ñaõ töøng quan taâm tö töôûng nhö vaäy.
Thí duï : Khi giaûi luaän Eâphe 3:20, ta coù theå möôïn caâu noùi baát huõ cuûa Luther (Khi chuùng ta xin baïc thì Chuùa cho vaøng).
Neáu baïn khaûi ñaïo veà vieäc chòu ñöïng trong gian khoå thì baïn coù theå möôïn moät caâu cuûa Seneque “Khoâng coù gì ôû traàn gian naøy ñaùng ca tuïng baèng moät ngöôøi bieát chòu khoå caùch can ñaûm” hoaëc “Khoâng ñöôïc thöû thaùch baèng ñau khoå laø moät khoán naïn to” (Sixeron). Moät laàn nöõa haõy löu yù raèng trích caâu danh ngoân cuõng coù caùi baát lôïi vì danh ngoân loaøi ngöôøi coù giaù trò töông ñoái, nan ñeà bò pheâ bình. Coù khi hoäi chuùng thaáy hay qua neân nhôù danh ngoân hôn Kinh thaùnh. Cuõng ñöøng trích danh ngoân ñeå toû taøi ñoïc saùch cuûa baïn
8. Thöøa tieáp vaên: (Keå chuyeän laïi trong nhöõng maãu coâ ñoïng)
Haõy döïa vaøo taát caû caùc chi tieát cuûa caâu chuyeän maø baïn giaûng luaän, roài coâ ñoïng laïi baèng moät lôøi vaên khaùc hôn, dieãm leä hôn, suùc tích hôn, ñeå chuùng ta coù caùi nhìn toaøn caûnh veà boái caûnh caâu chuyeän. Trong caùch naøy baïn coøn phaûi taän duïng khaû naêng oùc töôûng töôïng ñeå moâ taû ñieàu ñöôïc hieåu ngaàm trong vaên maïch ñoù. Noù gioáng nhö thuaät laïi caâu chuyeän, nhöng thuaät chuyeän thì daøi doøng leâ theâ, coøn caùch naøy phaûi coâ ñoïng, caùch naøy khoâng cho pheùp ta öùng duïng baøi hoïc cuõ theå naøo trong lôøi môû ñaàu. Noùi caùch khaùc baïn phaûi laømsao cho moïi ngöôøi thích thuù caâu chuyeän naøy. Hieåu ñöôïc nhieàu hôn nhöõng gì maø ñoaïn vaên ñoù khoâng noùi ñeán nhöng phaûi coâ ñoïng ngaén goïn bao haøm.
Caùch naøy thì khoù nhaát nhöng thaønh coâng nhaát, hoäi chuùng thích thuù nhaát vaø cuõng giuùp baïn tra cöùu kyõ löôõng, trau doài ngoân ngöõ, tröôûng thaønh trong söï deãn ñaït tö töôøng.
Ví duï : “Caû thaønh Ñamaùch xoân xao vì moät tin töùc ñöôïc phoå bieán ra bôûi nhöõng ngöôøi ñoàng haønh vôùi Saulô trong khi baét bôù hoäi thaùnh Ñaáng Christ ñöôïc gôûi ñeán töø Gieârusalem. Ñaây ñoù ngöôøi ta baøn taùn moät bieán ñoäng veà Saulô ñaõ trôû neân muø maét treân ñöôøng Ñamaùch roài sau ñoù ñöôïc saùng trôû laïi bôûi söï ñaët tay cuûa Anania trong Danh Chuaù Gieâxu.”
Thaân baøi: Taïi sao theá ?
Coù con ngöôøi mang baàu nhieät huyeát vaø laø ñeä töû trung thaønh cuûa giaùo sö Gamalieân, vôùi uy tín ñuû ñeå giaùo hoäi Do thaùi caáp giaáy pheùp ñi tieâu tröø ñaïo Tin Laønh cuûa Gieâxu ngöôøi Naxareùt, roài cuõng chính oâng xeù boû giaáy pheùp ñoù khi oâng gaëp ngöôøi maø mình muoán huyû dieät. Duø treû tuoåi, chaøng Saulô ñaõ yeâu tha thieát nieàm tin cuûa toå phuïc mình vaø quyeát ñònh böùng nhoå nhoùm ngöôøi theo Chuùa Gieâxu ra khoûi maët ñaát. Nhöng khoâng ngôø oâng ñöa chaân ñaù vaøo gai nhoïn. (Coâng vuï 9)
Coâng 20 : “Döôøng nhö khoâng moät kyõ nieäm naøo ghi ñaäm saâu vaøo kyù öùc ngöôøi trai treû Saulô ngoaøi bieán coá oâng ñaõ gaëp Chuùa treân ñöôøng Ñamaùch. Caùi böõa tröa heø oâi aû treân treân ñöôøng ñoù ñaõ daãn oâng vaøo moät ngaõ reõ, moät böôùc ngoaëc cuûa cuoäc ñôøi, cuûa moät nieàm tin, vaø cuûa caû chöùc vuï cao ñeïp. Vaø giôø ñaây, ñöùng tröôùc vua quan Aripa, oâng khoâng ngaàn ngaïi nhöng vui möøng thuaät laïi ñieàu kyø dieäu ñoù.
I Vua 18: “Caùi ngaøy aáy, ngaøy maø Ahaùp mong ñôïi töø laâu ñaõ ñeán laø gaëp ñöôïc tieân tri Eâli ñeå tieâu dieät. Nhöng daân Ysôraeân laáy laøm ngaïc nhieân khi giôø hoäi ngoä ñoù laïi nghe Eâli caùo toäi vua Ahaùp. Nhöng hoï laïi caøng ngaïc nhieân hôn nöõa khi maø thoâng qua chæ moät con ngöôøi nhoû beù cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñoù maø ngoïn löûa Thaùnh Linh ñaõ ñoå treân nuùi Caïtmeân phuïc höng laïi nieàm tin ñaõ heùo uùa töø laâu vaø chaám döùt trieàu ñaïi ñen toái cuûa aùch thoáng trò ngoaïi giao Ba anh Aùtaïtteâ.”
Lôøi hai: “Lòch söû Ysôraeân ñaõ ñi vaøo moät khuùc quanh lôùn bôûi caùi ngaøy ñaùng nhôù nhaát, ngaøy maø taïi Ysôraeân töø thaønh thò ñeán thoân queâ ngöôøi ta ñeàu thoâng tin laãn nhau veà Eâli - moät ngöôøi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ xuaát hieän sau ba naêm vaéng boùng. Moïi ngöôøi haùo höùc ñi ñeán ñieåm heïn treân nuùi Caïtmeân khoâng nhöõng chæ ñeå gaëp tieân tri Ba anh Aùtatïteâ raèng: Ñaâu laø chaân thaàn. Vaø ngaøy ñoù, caû daân söï Chuùa nhìn thaáy söï suïp ñoå mau choùng cuûa chuû nghóa ñaõ töøng ngöï trò laâu ñôøi baáy laâu nay. Töø ñoù cuoäc phuïc höng ñaõ lan troäng nhanh choùng..”
Lôøi 3: “Lòch söû Ysôraeân ñaõ laät sang moät trang môùi, khoâng phaûi bôûi moät ñeá vöông hay moät töôùng laõnh taøi ba, nhöng do bôûi cuoäc phuïc höng maø ngöôøi khôûi xöôùng laø tieân tri Eâli. Trang söû ñaõ baét ñaàu khi maø löûa Ñöùc Chuùa Trôøi giaùng xuoáng treân nuùi Caïtmeân vaø cuõng laø thôøi ñieåm maø maùu tieân tri Ba anh Aùtaïtteâ chaûy xuoáng töø ñænh nuùi ñoù.”
Thaàn töôïng ñöôïc ca tuïng baáy laâu nay, giôø ñaõ ngaõ guïc bôûi löôõi göôm cuûa ngöôøi aên naên quay veà vôùi Chaân Thaàn laø Ñaáng ñaõ daãn daéc toå phuï hoï ra khoûi nhaø noâ leä Eâdíptoâ. Trong cuoäc phuïc höng naøy khoâng coù nhöõng baøi giaûng huøng hoàn maø chæ laø löûa Ñöùc Chuùa Trôøi giaùng xuoáng. Khoâng coù moät toå chöùc quy moâ maø chæ laø lôøi caàu nguyeän ñôn sô cuûa ngöôøi caàu nguyeän. Khoâng bôûi moät theá löïc naøo, moät söùc maïnh cuûa kinh teá maø laø quyeàn naêng Ñöùc Thaùnh Linh. Giôø ñaây, theá heä boäi nghòch Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ nhaän bieát raèng “Khoâng phaûi bôûi quyeàn theá, khoâng phaûi bôûi naêng löïc beøn laø bôûi Ñöùc Thaùnh Linh cuûa Ngaøi.”
Nhö baïn thaáy ñoù, ñeå vieát leân lôøi môû ñaàu theo caùch naøy, ñoøi hoûi baïn phaûi vaän duïng oùc toång hôïp, phaân tích, suy dieãn, naém ñuû döõ kieän vaø nhaát laø taän duïng toái ña khaû naêng töôûng töôïng ñeå hieåu ñöôïc nhöõng vaán ñeà ngaàm trong maïch vaên. Dó nhieân laø baïn phaûi giaøu ngoân ngöõ ñeå dieãn ñaït ñuùng ñieàu mình muoán nhöng phaûi laø vaên cuûa mình theo nhö ñieàu mình hieän coù, nhôø ñoù môùi gaây höùng thuù cho ngöôøi khaùc vaø laøm môùi nhöõng vaán ñeà cuõ. Nhöng cuõng ñöøng töôûng töôïng caû nhöõng ñieàu khoâng theå xaõy ra trong maïch vaên. Baïn chæ coù theå töôûng töôïng ñieàu coù theå maø thoâi.
Thöïc taäp : Xuaát 4: Buïi gai chaùy, Luca 9: 51-62 : Ngöôøi trai treû giaøu coù.
9TUYØ THUOÄC VAØO CÔ HOÄI
Trong suoát moät naêm, baïn coù nhieàu laàn ñeå giaûng trong nhöõng cô hoäi ñaëc bieät nhö : Hoân nhaân,
tang cheá, khaùnh thaønh, baùp teâm, tieäc thaùnh… Trong nhöõng dòp nhö theá baïn haõy möôïn cô hoäi ñoù maø noùi lôøi daãn nhaäp ñeà. Vaø vì thöôøng xuyeân nhö vaäy neân baïn haõy nghieân cöùu tröôùc vaø soaïn saún theo ñaëc ñieåûm cuûa cô hoäi aáy.
Ví duï: Leã khaùnh thaønh ñeàn thôø.
Treân haønh tinh naøy coù bieát bao nhieâu caên nhaø coå kính giaù trò, nhöõng toaø laâu ñaøi uy nghi, thaäm chí nhieàu töôïng ñaøi cuûa di tích lòch söï ñoäc ñaùo, nhöng chaúng coù moät nôi naøo ñöôïc goïi laø thaùnh tröôùc maët Ñöùc Chuùa Trôøi tröø khi nôi ñoù baèng loøng daâng hieán cho Ngaøi duøng noù. Vaø cuõng chính vì ñieàu heä troïng ñoù maø chuùng ta hoïp maët taïi ñaây.
Ví duï: Leã taï ôn.
“Caùi lieâm só, leã nghóa cuûa con ngöôøi coù ñaïo ñöùc aáy laø nhôù ñeán ôn nghóa vôùi ngöôøi maø mình ñaõ thoï ôn. Neân ca dao Vieät nam coù caâu: “Aên traùi nhôù keû troàng caây, uoáng nöôùc nhôù ngöôøi ñaøo gieáng“. Vì vaäy thaät laø chí lyù khi chuùng ta daønh moät ngaøy ñaëc bieät giôø naøy ñeå töôûng nhôù ñeán Ñaáng ñaõ ban ôn cho mình.
10. DÖÏA VAØO TAÂM LYÙ;
Döïa vaøo nhöõng gì maø ñoái töôïng ñang höôùng ñeán thích thuù, ñoàng yù, thaân thöông, hay quan ñieåm cuûa ngöôøi ñoù, cuûa hoäi chuùng.
Baïn haõy xem caùch nhaäp ñeà cuûa Phao loâ trong Coâng 23:6-10.
Trong laàn truyeàn giaûng noï baïn haõy khen hoäi chuùng veà caùi baøn thieân hoï ñaõ döïng tröôùc nhaø, vaø töø ñoù giôùi thieäu veà Chaân thaàn ñaõ giaùng theá laø Chuùa Jeâsus.
Neáu giaûng veà phuï nöõ Cô ñoác ñoái vôùi gia ñình vaø xaõ hoäi cuøng Hoäi thaùnh, thì baïn haõy noùi vôùi phong traøo giaûi phoùng phuï nöõ ñuùng nghóa trong Kinh thaùnh vaø phuï nöõ ngaøy caøng ñöôïc ñaët ñuùng vaøo vò trí maø töø xöa Kinh thaùnh ñaõ chuû tröông.
Vaäy caùch naøy vieát thaønh caâu, bôûi noù ñaõ loït vaøo taâm hoàn thính giaû deå daøng, laøm rung ñoäng traùi tim, tình caûm, yù chí ngöôøi nghe trong giaây phuùt ñaàu. Töù ñoù baïn khoâng khoù khaên maáy ñeå baét phuïc thính giaû trong giaây phuùt keá tieáp.
Hoaëc : “Ngoaïi tröø Añam ra thì haàu heát taát caû moïi ngöôøi treân ñaát naøy ñeâu do ngöôøi nöõ sanh ra. Khi maø ngöôøi ta ca tuïng caùc vó nhaân, caùc nhaø khoa hoïc, caùc tay thôï kheùo, caùc nhaø laõnh ñaïo theá giôùi thì haõy neân nhôù raèng: Nhöõng ngöôøi ñoù ñaõ töøng naèm trong buïng ngöôøi nöõ trong moät thôøi gian daøi. Vinh haïnh thay laø vai troø cuûa ngöôøi phuï nöõ trong lòch söû nhaân loaïi ñaõ thai ngheùn cöu mang nhöõng vó nhaân cho theá giôùi”.
11-DÖÏA VAØO TÌNH TRAÏNG SINH HOAÏT:
Ñaây coù nghóa laø nhöõng gì ñang zaõy ra trong moâi tröôøng soáng maø hoäi chuùng ñang gaëp, ñang quan taâm, ñang taïo neân aùp löïc, nhöõng suy nghó nhö : Vaät giaù gia taêng , ñoäng ñaát, maát muøa, nhöõng thieân tai vöøa xaõy ra, tình hình chinh chieán, söï suïp ñoå cuûa caùc cöôøng quoác, nhöõng caên beänh môùi treân haønh tinh, hoaëc nhöõng chuyeän tham nhuõng lôùn ñang gaây chaán ñoäng trong daân söï…
Khi möôïn nhöõng ñieàu treân ñaây ñeå nhaäp ñeà cho söù ñieäp, ta goïi ñoù laø loái nhaäp ñeà theo tình traïnh sinh hoaït.
Ñaây laø moät trong nhöõng caùch nhaäp ñeà ñem laïi söï haøo höùng nhaát cho hoäi chuùng trong moïi luùc moïi nôi, moïi thaønh phaàn vaø ñaõ toàn taïi trong moïi thôøi ñaïi. Toâi khuyeân khích baïn haõy taäp luyeän ñi theo loái xen keû vaøo giöõa nhöõng loái khaùc.
Tuy nhieân, baïn khaù caån thaän khi thoâng tin vaø nhaän ñònh cho thaät chính xaùc neáu khoâng baïn seõ maát uy tín treân toaø giaøng vaø gaây ra tranh luaän khoâng hay. Sau ñaây laø vaøi thí duï:
Ngaøy nay haàu nhö caû theá giôùi keâu gaøo , ñaáu tranh vaø tìm caùch neáu coù theå ñöôïc ñeå trieät tieâu caên beänh nguy hieåm: Siña. Ñoù laø ñieàu maø chuùng ta haõy neân quan taâm vaø höôûng öùng, vì khi nhieãm beänh naøy thì thaân theå con ngöôøi khoâng coøn khaû naêng ñeà khaùng moïi vi truøng khaùc xaâm nhaäp cô theå. Nhöng coøn coù moät loaïi beänh nguy hieåm traêm ngaøn laàn hôn, ñaùng phaûi run raåy traùnh xa ñeå ñaët baùo ñoäng, ñoù laø: Toäi loãi.
Thaân baøi: Thaät vaäy, moät ngöôøi bò nhieãm vi rut Siña, neáu hoï ñaõ aên naên thì vaãn coøn coù cô may leân thieâng ñaøng, ngöôøi ñoù chæ chòu ñöïng trong chính mình maø thoâi. Nhhöng toäi loãi coù moät söùc taøn phaù khuûng khieáp, lieân heä treân taát caû moïi ngöôøi chung quanh, noù taøn phaù moïi haïnh phuùc gia ñình, moïi cô caáu xaõ hoäi.
Nhöõng chuyeån bieán chính trò trong thôøi gian qua ôû haàu heát caùc nöôùc treân theá giôùi nhö …. .. (Chuùng ta keå sô löôïc noäi dung) laïi moät laàn nöõa khieán cho lôøi Kinh thaùnh ñaõ daïy ñöôïc öùng nghieäm: Caùc vua thay ñoåi, caùc nöôùc ñaûo loän, nhöng nöôùc Chuùa coøn coù maõi maõi, naêm Chuùa khoâng heà cuøng.
11. THÍCH HÔÏP NOÄI DUNG:
Khi caên nhaø laøm theo kieåu La maõ thì cöûa phaûi thích hôïp vôùi kieåu nhaø ñoù. Neáu nhaø ñoù laø moät gara xe hôi thì coång vaøo khaùc vôùi coång vaøo cuûa nhaø thöông. Vaø vaät lieäu xaây coång phaûi khaùc hôn vaät lieäu xaây nhaø. Neáu noäi dung baøi giaûng cuûa baïn laø gì thì phaûi döïa vaøo ñoù maø nhaäp ñeà. Haàu cho lôøi môû ñaàu doïn ñuùng ñöôøng ñeán thieân ñaøng. Haõy möôïn moät ñieåm naøo ñoù cuûa thaân baøi maø choïn lôøi môû. Nhöng phaûi döa vaøo moät ñieåm gaàn chöù khoâng phaûi laø moät ñieåm xa.
Thí duï : Phi líp 2:5-10 (Laøm theá naøo ñeå toâi ngaøy caøng trôû neân gioáng nhö Ñaáng Christ, vaø gioáng nhö Ñaáng Christ coù nghóa laø gì ? Ñoù laø noãi khaéc khoaûi cuûa nhöõng ngöôøi yeâu meán Ngaøi. Ngaøi bieát tröôùc nhöõng noåi öu tö ñoù. Vaø ñaây laø moät trong nhöõng caâu traû lôøi cho vaán naïn treân.
12. ÑOÏC MOÄT ÑOAÏN BAÙO TIN TÖÙC HAØNG NAØY;
Coù khi baïn phaûi thay ñoåi phöông thöùc nhaäp ñeà , thay vì baïn chæ noùi moät vaøi ñieàu baïn bieát, haõy tröïc tieáp ñoïc moät ñoaïn vaên hay noäi dung thích hôïp ñeå duøng lôøi ñoù cho baøi giaûng.
Ñoù coù theå laø moät vaøi ñoïan ngaén trong “Linh löïc do caàu”, “Noùi nhoû vôùi tay ñaùnh löôùi ngöôøi”, “Tieåu söû ñôn löôïc cuûa moät danh nhaân”, “Moäät lôøi hieäu trieäu cuûa caáp laõnh ñaïo” “Moät tin töùc môùi veà thieân vaên hoïc, khoa hoïc,… hoaëc tin töùc baùo chí môùi ñaêng taûi veà naïn nhaân phaân bieät chuûng toäc ñeå giaûng veà tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, hoaëc ñôïc moät tin bình luaän veà naïn khuûng hoaûng daân soá vaø suy thoaùi kinh teá ñeå doïn ñöôøng cho ñeà taøi veà söï taùi laâm cuûa Chuùa Jeâsus, hoaëc tin veà moät taø giaùo ñaõ laøm luõng ñoaïn Hoäi thaùnh taïi moät quoác gia noï ñeå khuyeán caùo con caùi Chuùa qua moät ñoaïn Kinh thaùnh .
Ñeå chuaån bò ñieàu naøy chu ñaùo, baïn phaûi söu taàm taøi lieäu trong nhieàu ngaøy thaùng. Baïn phaûi khoå coâng söu taäp nhieàu thì môùi phong phuù tö lieäu cho muïc ñích.
Giôø ta haõy thöïc taäp moät thí duï raøng : Coù nhieàu caùch nhaäp ñeà chæ treân moät phaân ñoaïn Kinh thaùnh nhö sau ñaây : Gal 4:21-31
a. Theo thöøa tieát vaên töï : Coù theå noùi raèng gia ñình Aùpraham raát haïnh phuùc, ñaày ñuû phöôùc Chuùa, nhöng baát haïnh ñaõ xaûy ra, ñoù laø moät ngaøy kia Apraham ñaõ phaûi vaâng theo lôøi Chuùa daïy maø ñuoåi ñöùa con ñaàu loøng mình laø Íchmaeân cuøng naøng haàu Aga nhö vôï beù mình ra khoûi nhaø.
Khoâng phaûi voâ tình maø chuyeän ñau thöông ñoù xaûy ra, cuõng khoâng phaûi ngaãu nhieân maø Kinh thaùnh ñaõ kyù thuaät laïi chuyeän ñoù ! Nhöng ñoù laø moät baøi hoïc ñaét giaù cho moïi ngöôøi veà sau. Söù ñoà Phaoloâ ñaõ ruùt töø ñoù baøi hoïc thuoäc linh naøy vaø dieãn taû noù trong khuùc Kinh thaùnh vöøa ñoïc treân…
b. Theo caùch duøng caâu goác : Kinh thaùnh ñaõ cho chuùng ta moät lôøi caûnh caùo vaø cuõng laø moät lôøi khuyeân ñaùng löu taâm raèng böôùc theo xaùc thòt sanh ra söï cheát, nhöng böôùc theo Ñöùc Thaùnh Linh sanh ra söï soáng vaø bình an. Ñoù khoâng phaûi mô hoà ñaâu, nhöng laø moät ñònh luaät baát bieán vaø ñeå hieåu roõ hôn ta haõy quan saùt ñònhluaät aáy ñaõ ñöôïc öùng duïng nhö theá naøo cho toå phuï Aùpraham.
c. Theo muïc ñích : Cuoäc chieán thuoäc linh trong loøng Cô ñoác nhaân seõ keùo daøi cho ñeán chöøng naøo ngöôøi aáy baèng loøng phuïc yù muoán cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, nghóa laø phaûi ñoùng ñinh baûn ngaõ, xaùc thòt mình treân thaäp töï giaù vaø ñeå Thaùnh Linh Ngaøi laøm chuû mình. Aùraham - ngöôøi ñaõ ñöôïc xöng coâng bình.bôûi ñöùc tin cuõng laø ngöôøi ñaõ traûi qua cuoäc chieán.ñoù ..”
d. Döïa vaøo taâm lyù: Neáu Chuùa baûo phaûi caét ñöùt vôùi ñöùa con ñaàu loøng yeâu daáu cuûa mình? OÂi ! Coù leõ chuùng ta phaûn ñoái vaø voäi thöa vôùi Ngaøi raèng: Khoâng ñöôïc ñaâu1 Nhöng ñoù laø ñieàu Chuùa baûo Aùpraham phaûi laøm vôùi ñöùa con ñaàu loøng laø Íchmaeân.
Taïi sao Chuùa baûo nhö vaäy !ù Coù lyù khoâng ? Coù taøn aùc chaêng Vaø coù khi naøo Ngaøi xöû lyù ñoái vôùi quí vò tröôøng hôïp töông töï nhö vaäy khoâng ?
e. Coù moät sinh vieân tröôøng Kinh thaùnh kia sau khi toát nghieäp ñaõ ñöôïc Chuùa keâu goïi ra ñi truyeån giaùo ôû moät mieàn ñaát xa xaêm ñaày gian khoán. Ngöôøi vôï saép cöôùi cuûa chaøng ñaõ khoâng chaáp nhaän quyeát ñònh ñoù. Nhöng hai ngöôøi yeâu nhau tha thieát quaù, ñaõ ñaùm hoûi roài. Moät cuoäc chieán noäi taâm trong linh hoàn chaøng. Giöõa tình yeâu Chuùa vaø ngöôøi baïn ñôøi töông laïi. Haøng traêm lyù luaän ben len trong trí vôùi nhöõng möu cböôùc caùm doã cho quyeát ñònh thoái lui ñeå ñöôïc ngöôøi vôï töông lai. Nhöng vôùi söï thoâi thuùc maõnh lieät cuûa Thaùnh Linh vaø tình yeâu ñoái vôùi Ngaøi, ngöôøi truyeàn ñaïo treû tuoåi ñoù ñaõ baèng loøng chia tay vónh vieãn baïn ñôøi ñeå böôùc theo tieáng goïi cuûa Chuùa tình yeâu. Keå töø ñoù chaøng ñaõ haäm laïi söï bình an taâm hoàn bò laïc maát töø laâu, Vaø sau naøy ngöôøi aáy trôû neân nhaø truyeàn giaùo ñaày ôn, thaønh coâng, ngöôøi aáy laø…
Chaøng sinh vieân ñoù coù quaù khích khoâng? Khoâng ! Ñoù laø caùi giaù phaûi traû neáu muoán thaønh coâng.
f) Ñaët caâu hoûi: “Döôøng nhö toâi khoâng laàm raèng hieän giôø, coù khoâng ít con caùi Chuaù ñang baát an, phaûi vaäy khoâng ? Nhöng taïi sao vaäy ?… Taïi sao ñaõ tin nhaän Ngaøi, Chuaù ngöï vaøo loøng roài maø ta vaãn khoâng nhaän ñöôïc bình an? Coù leâ quí vò khao khaùt moät bình an thaät sö ï! Quí vò ñang muoán tìm thaáy moät ñôøi soáng vui möøng, vui möøng nheï nhaøng, phöôùc haïnh? Vaø ñaây, Kinh thaùnh coù caâu giaûi ñaùp cho quí vò…
2-Nhaäp ñeà: “Môû ñeà-ñaët vaán ñeà-chuyeån ñeà”
-Lôøi môû ñaàu gaây höùng thuù luoân ñem laïi thaønh coâng trong nhöõng böôùc keát tieáp.
-Lôøi môû ñaàu phaûi thu huùt söï chuù yù cuûa hoäi chuùng.
-Lôøi môû ñaàu cuõng phaûi taïo söï tin caäy,
-Haõy löïa lôøi noùi ñaàu theå naøo hoäi chuùng ñoàng yù vôùi tieáng : “Vaâng! Ñuùng! Phaûi !”
-Vì chuùng ta luoân luoân giaûng, hoäi chuùng nghe moãi Chuùa Nhaät, neân chi vieäc nhaäp ñeà khoâng theå laäp laïi caùch cuõ maø caàn phaûi thay ñoåi luoân.
Moät soá thí duï:
(1)-Lôøi caûm ôn laøm lôøi môû ñaàu: “Thaät laø moät ñaëc aân cho moät ngöôøi nhö toâi, khi maø quyù vò daùm trao cho toâi caùi vinh döï ñöôïc trình baøy ñeà taøi:Laøm theå naøo ñeå thaéng hôn söï caùm doã”.
(2)-Gaây höùng thuù:Haàu heát chuùng ta ñeàu muoán thoaùt khoûi nhöõng beá taéc cuûa cuoäc soáng quaù caêng thaúng hieän nay. Theo toâi ñöôïc bieát thì coù moät soá trong chuùng ta ñaõ vöôït qua roài; moät soá thì ñang caàu nguyeän coøn moät soá thì vaãn coøn trong vuõng laày cuûa nhöõng hoaïn naïn. Vaø duø laø tröôøng hôïp naøo thì heát thaûy ñeàu muoán laéng nghe: caùi giaûi phaùp cuûa Chuùa giöõa nhöõng beá taéc cuûa ñôøi soáng”
(3)-Taïo tin töôûng: “caùch nay khoâng laâu toâi ñaõ ñöôïc môøi ñeå noùi veà ñeà taøi: Tình yeâu-Haïnh phuùc Cô ñoác Nhaân”. Sau laàn noùi chuyeän ñoù, vò Muïc sö sôï taïi baùo cho toâi bieát coù moät caëp vôï choàng kia ñaõ laøm hoøa vôùi nhau sau 3 naêm ly thaân vaø nhieàu gia ñình laøm chöùng raèng: hoï ñaõ haïnh phuùc hôn tröôùc ñaáy. Vaø giôø ñaây toâi ñöôïc vinh döï noùi laïi vaán ñeà raát thöïc teá naày.
(4)-Khen ngôïi hoäi chuùng: Cöù moãi laàn nghó ñeán vieäc leân toøa giaûng thì loøng toâi haân hoan, raïo röïc, vui möøng vì Hoäi Thaùnh ñaõ lôùn leân trong ñôøi soáng thuoäc linh nhanh choùng. Toâi caûm ôn Chuùa vaø nhaän ra raèng: Hoäi Thaùnh thaät söï laø phaàn thöôûng cuûa chöùc vuï toâi baáy laâu nay. Chính Hoäi Thaùnh laø moät trong nhöõng ñoäng cô khích leä vaø thuùc giuïc toâi tieáp tuïc ñeå noùi theâm veà Quyeàn naêng cuûa Thaäp töï giaù”
(5)-Coâng boá moät Leõ Thaät: “Moïi ngöôøi ñeàu nhìn nhaän raèng: trong taát caû caùc coäng ñoàng cuûa theá giôùi khoâng coù moät coäng ñoàng naøo vui thoûa, haïnh phuùc, bình an, hy voïng, yeâu thöông nhö Hoäi Thaùnh Ñaáng Christ.Vaäy thì chuùng ta cuõng caàn neân bieát caùi gì ñaõ khieán Hoäi Thaùnh Chuùa lyù töôûng nhö vaäy? Chuùng ta coù theå suy gaãm söï kyø dieäu naày qua phaân ñoaïn Kinh Thaùnh Coâloâse 1.15- 23
(6)- Ñaët caâu hoûi: caùch naày laøm cho hoäi chuùng suy nghó, giuùp hoï ñoäng naõo.
-Khi neâu caâu hoûi, haõy chôø ñôïi moät ít phuùt, ñöa maét raõo nhìn khaép cöû toïa vôùi caùi nhìn thaân thieän thay vì caùch nhìn cuûa moät ñieàu tra vieân.
-
Ví duï:
a/ vôùi ñeà muïc: “Töï do trong Ñöùc Thaùnh Linh”
Ñaõ coù nhieàu giaùo só hoûi toâi: Baïn ôi! Hoäi Thaùnh baïn coù ñöôïc töï do trong moät ñaát nöôùc Coäng saûn ?
Vaø thay vì traû lôøi, thì toâi hoûi hoï: Quyù vò ñaõ laøm ñöôïc nhöõng gì trong söï töï do maø Hoäi Thaùnh caùc baïn ñang hieän höõu trong moät cheá ñoä tö baûn ? Vaø toâi seõ ñöôïc pheùp hoûi laïi caâu hoûi naày moät laàn nöõa cho chuùng ta vaø toâi cuõng theâm moät caâu hoûi nöõa laø : Ñöùc Thaùnh Linh laøm gì trong moät xaõ hoäi khoâng ñöôïc töï do toân giaùo?
b/ Moãi ngöôøi chuùng ta coù ngaøy sinh thaùng ñeû.Ngöôøi thì sinh naêm 1950, ngöôøi khaùc sinh naêm 1960, ngöôøi khaùc laïi sinh naêm 1980 v.v.. Coù bao giôø chuùng ta töï hoûi: caùi naêm ñoù tính töø ñaâu? taïi sao coù naêm 1990,1991,1992.. Vaø taát caû moïi ngöôøi treân ñaát ñeàu phaûi coù caùi naêm ra ñôøi. Vaäy caùi naêm ñoù do ñaâu maø coù vaäy ? Vaâng! caùc naêm aáy tính töø söï xuaát hieän cuûa moät con ngöôøi-Jesus Ngöôøi Nazaret. Ngöôøi ñoù ñaõ ñeán theá giôùi naày vaø chính Ngaøi ñaõ chia ñoâi doøng lòch söû.
c/ Coù phaûi baïn ñaõ vaø ñang gaëp nhöõng thöû thaùch trong cuoäc soáng? Coù phaûi baïn ñaõ nhieàu laàn muoán giaûi thoaùt mình khoûi noù?
Bao nhieâu ngöôøi ñaõ thaønh coâng trong vieäc töï cöùu mình? vaø taïi sao chuùng ta laïi thaát baïi?
(7)-Möôïn hoaøn caûnh:
Chuùng ta nhôn hoaøn caûnh maø Hoäi-Thaùnh ñang soáng ñeå nhaäp ñeà .
“Böôùc ñeán phoøng nhoùm naày, moät phoøng nhoùm nhoû beù, ñôn sô, vaø duø laø bò chính quyeàn baét bôù thì nôi ñaây vaãn ñaày nhöõng taâm hoàn khao khaùt ñöôïc hieän leân neùt maët; laøm toâi nhôù ñeán nhöõng buoåi nhoùm cuûa Chuùa Jesus cuõng gioáng nhö chuùng ta hieän nay. Vaø giôø naày chuùng ta cuõng tin raèng Ngaøi ñang ôû ñaây ñeå giaûng daïy Lôøi söï soáng cho moãi linh-hoàn khao khaùt. Vaø chuùng ta haõy ñoïc laáy söù ñieäp Ngaøi qua khuùc Kinh Thaùnh:…..”
(8)-Môû ñaàu theo mang tính lòch söû:
-Noùi laïi lai lòch cuûa Giaùo Hoäi, hay Hoäi-Thaùnh, hoaëc tieåu söû moät nhaân vaät naøo ñoù.
*Nhôn leã caûm taï: “Ngoâi giaùo ñöôøng naày ñaõ ñöôïc xaây döïng 40 naêm roài vôùi 4 ñôøi vò quaûn nhieäm. Töø ñoù ñeán nay coù bieát bao linh-hoàn ñaõ quyø goái tieáp nhaän Jesus Christ laøm Cöùu Chuùa mình, bieát bao ngöôøi ñaõ böôùc leân tröôùc maët hoäi chuùng daâng mình cho Chuùa. OÂi ! coù bieát bao pheùp laï ñaõ xaûy ra trong ngoâi giaùo ñöôøng naày bôûi Ñöùc-Thaùnh-Linh haønh ñoäng. Vaø hoâm nay, chuùng ta hieän dieän nôi ñaây ñeå tri aân nhöõng ngöôøi coù coâng thaønh laäp , xaây döïng Hoäi-Thaùnh naày vaø cuõng ñeå toân vinh Ñaáng Christ laø chuû vaø laø ñaàu Hoäi-Thaùnh. Vaø cuõng ñeå naøi xin Ngaøi tieáp tuïc thi haønh chöùc vuï Ngaøi giöõa daân söï.”
Ví duï:giaûng daïy veà aân töù Thaùnh Linh.
Taïi sao ta khoâng keå ra nhöõng vieäc Chuùa ñang laøm giöõa Hoäi Thaùnh ñòa phöông vaø Hoäi Thaùnh theá giôùi roài töø ñoù ta ñaët moät caâu hoûi ñeå coù caâu traû lôøi: taïi sao? Vì aáy laø coâng vieäc cuûa Thaùnh Linh
(9)- Môû ñaàu döïa theo caûm nghó cuûa hoäi chuùng:
-Chuùng ta ñoaùn tröôùc ñöôïc hoäi chuùng nghó gì veà ñeà taøi ta saép giaûng. Hoaëc hoï voâ tín, nghi ngôø, thích thuù, boái roái, hoang mang..
(a)-“Kính thöa quyù vò, neáu ngoài ôû haøng gheá nhö quyù vò giôø naày maø khoâng kinh nghieäm veà Ñaáng Christ thì toâi seõ khoâng theå tin ñöôïc Ngaøi vaø nhöõng gì Kinh-Thaùnh vieát chæ laø lyù thuyeát. Toâi raát thoâng caûm quyù anh chò em. Nhöng toâi caûm kích taám loøng tìm kieám Chuùa cuûa chuùng ta vaø vui loøng laéng nghe nhöõng gì toâi seõ trình baøy keá tieáp sau ñaây.”
(b)-“Laøm sao coù theå tin Kinh-Thaùnh laø Lôøi Ñöùc-Chuùa-Trôøi ñöôïc neáu khoâng nghieân cöùu vaán ñeà caùch nghieâm tuùc. Tröôùc khi toâi khaùm phaù ñöôïc nhöõng yeáu toá thuyeát phuïc loøng toâi veà ñieàu naày thì toâi cuõng gioáng nhö nhieàu ngöôøi khaùc-raát nghi ngaïi ñeå tin tuyeät ñoái veà Leõ –Thaät naày. Neân toâi vui laø anh chò em saõn loøng laéng nghe nhöõng gì ñaõ ñöa toâi ñeán ñöùc-tin raèng Kinh-Thaùnh thaät laø Lôøi haèng soáng cuûa Thöôïng-Ñeá.”
(7)-Tuyeân boá muïc ñích: chuùng ta noùi leân muïc ñích cuûa söù ñieäp , sau ñoù môùi noùi ñeán noäi dung caâu chuyeän hay noäi dung baøi giaûng daïy.
Ví duï:
(a)-“vinh hieån Thaäp töï giaù” Giaêng 12. 20- 26
“Coù nhöõng loaïi vinh hieån khaùc nhau trong theá gian naày, vaäy thì giaûng ñaâu laø vinh hieån thaät ñeå chuùng ta ñaàu tö tìm kieám? Laøm sao ñeå toâi coù theå khaùm phaù ñeå neù traùnh loaïi vinh hieån giaû nguïy vaø laøm sao ñeå toâi nhaän ñöôïc vinh hieån thaät”
(b)-“Muïc ñích ñôøi soáng”
“Ñôøi khoâng muïc ñích seõ ñi loøng voøng phí maát caû cuoäc soáng; nhöng laïi nguy hieåm hôn neáu coù muïc ñích sai.
Vaâng ! ta caàn coù muïc ñích vaø caàn hôn nöõa ñi theo muïc ñích ñuùng. Theá thì ñaâu laø muïc ñích ñuùng cho chuùng ta höôùng ñeán?”
(8 ) Tuyeân boá ñeà muïc:
(a)-“Taän theá” Mathiô 24:
“Taän theá laø ñeà taøi bò raát nhieàu söï coâng kích töø chuû nghóa voâ thaàn, töø nhöõng nhaø xaõ hoäi hoïc,khoa hoïc theo tröôøng phaùi laïc quan chuû nghóa. Noù cuõng laø ñeà taøi ñöôïc quan taâm, theo doõi, nghieân cöùu baøn luaän töø baùo chí, tröôøng hoïc, ñeán caùc toân giaùo treân khaép theá gian. Veà phaàn chuùng ta- nhöõng ngöôøi con cuûa Chuùa haõy tìm hieåu xem Kinh-Thaùnh noùi gì veà söï taän theá”
(9)-Môû ñaàu baèng caâu chuyeän :
-Phaûi laø moät caâu chuyeän phuø hôïp vôùi noäi dung baøi giaûng.
-Phaûi laø caâu chuyeän khoâng theå coù hai yù nghóa traùi nghóa nhau.Vì coù nhöõng caâu chuyeän khieán ngöôøi nghe hieåu ngöôïc laïi yù ta muoán nhaém vaøo.
-Vì baøi giaûng mang ñeán keát quaû laø tích cöïc neân caâu chuyeän phaûi mang tính tích cöïc thay vì tieâu cöïc.( Noùi veà söï aên naên thay vì noùi veà söï cöùng loøng, noùi veà söï Chuùa ñöôïc vinh hieån thay vì Chuùa bò só nhuïc, noùi veà hieäp moät thay vì chia reõ. Caâu chuyeän tieâu cöïc haõy ñeå trong phaàn thaân baøi thì hay hôn vì ôû phaàn ñoù ta coù thì giôø ñeå lyù luaän).
-Thöôøng nhöõng ai thieáu caâu chuyeän seõ söû duïng noù moät caùch göôïng eùp vì khoâng tìm ñöôïc caâu chuyeän khaùc hay hôn.
-Neáu vaäy thì ñöøng neân duøng caùch naày trong phaàn nhaäp ñeà.
(10)-Môû ñaàu baèng vieäc khen , ca ngôïi moät ñieàu gì ñoù ôû ñòa phöông.
Baøi noùi chuyeän vôùi caùc sinh vieân tröôøng Kinh-Thaùnh trong ngaøy maõn khoùa: “Khoâng ai laïi khoâng chuù yù vaø caûm kích saâu xa nhöõng caâu Kinh-Thaùnh treo doïc suoát con ñöôøng töø ngoaøi vaøo tröôøng naày. Vaø maùi tröôøng naày ñaõ laø nôi bieát bao ngöôøi gaëp gôõ Chuùa, bieát bao vó nhaân cuûa Hoäi-Thaùnh ra ñi töø ñaây. Ñaây laø nôi quy tuï nhöõng ngöôøi cuûa Ñöùc-Chuùa-Trôøi, laø nôi ñaøo taïo nhöõng chieán só gioûi cho Ñaáng Christ.Töø theá heä naày keá tieáp theá heä kia seõ töø ñaây ra ñi ñeå chinh phuïc daát nöôùc naày cho Ñöùc-Chuùa-Trôøi” .
(11)-Môû ñaàu baèng caùch ñöa ra moät soá söï kieän:
-Phaûi laø nhöõng thoáng keâ, döõ kieän thaät.
-
“Theo thoáng keâ cuûa Lieäp hieäp Quoác thì moãi phuùt troâi qua, treân khaép haønh tinh naày ñaõ chöùng kieán 250.000 ñöùa treû ra ñôøi vaø cuõng tieãn ñöa 100.000 ngöôøi vaøo moà maõ. Trong ñoù ñaõ coù 100.000 em beù bò gieát bôûi cha hoaëc meï chuùng qua phöông phaùp keá hoaïch hoùa gia ñình.
Khi nhìn xuoáng haønh tinh naày, Thöôïng Ñeá nghó gì veà ñieàu naày? Coøn chuùng ta, nhöõng nhaø laõnh ñaïo Hoäi-Thaùnh nghó gì? Chaúng leõ chuùng ta voâ taâm, voâ tö vôùi noù sao?”
(12)-Môû ñaàu baèng söï trích daãn:
-Möôïn moät caâu danh ngoân, ca dao, tuïc ngöõ, thaønh ngöõ naøo ñoù, cuûa ai ñoù ñeå daãn nhaäp vaøo vaán ñeà maø chuùng ta muoán baøn ñeán.
-Phaûi caân nhaéc trong vieäc choïn moät caâu naøo mang tính nhaát trí vôùi vaán ñeà chuùng ta saép luaän ñeán. Traùnh nhöõng caâu mang hai yù nghóa hoaëc caâu khieán ngöôøi nghe hieåu sai vaán ñeà.
-Neáu choïn moïi ngöôøi caâu mang tính töông phaûn thì choïn lôøi naøo ít gaây söï tranh luaän, phaûn baùc khoâng caàn thieát.
-Coù raát nhieàu caâu ñeå baïn choïn löïa trong caùc saùch veà chuû ñeà naày. Vaäy neân haõy coá tìm nhöõng caâu giaù trò nhaát, ñöøng voäi vaõ boác ñaïi laáy moät caâu khoâng giaù trò cao, thieáu söùc thuyeát phuïc.
*Trong Leã Kyù coù caâu:“Vaøng baïc khoâng quyù baèng loøng trung tín”.
Coøn Kinh-Thaùnh xaùc ñònh: “Khaâm sai trung tín khaùc naøo thuoác hay”.
* “Napoleùon ñeä nhaát ñaõ noùi: Moät ngöôøi ñaøn baø ñeïp thì thích maét, moät ngöôøi ñaøn baø coù neát thì laøm vui loøng.Moät ñaøng laø ñoà trang söùc, moät laø kho baùu”
Coøn Kinh-Thaùnh daïy: “Ngöôøi nöõ taøi ñöùc –giaù trò naøng troåi hôn chaâu ngoïc” .Chuùng ta haõy tìm hieåu Chuùa daïy Leõ –Thaät naày theá naøo qua saùch Chaâm 31:..”
(13)-Môû ñaàu baèng nhöõng tin töùc thôøi söï:
-Raát coù nhieàu tin töùc thôøi söï chung quanh chuùng ta maø chuùng ta coù theå tìm thaáy noù qua Tivi, baùo chí haøng ngaøy.
-Haõy söu taäp noù baèng caùch caét caùc baûn tin löu laïi hoaëc vôùi moät quyeån soå ghi cheùp.
-Nhöõng thieân tai nhö : haïn haùn, luït loäi, chaùy röøng, hieän töôïng Elino.v.v.. .vaø nhöõnghieân cöuöôïc chieán tranh chuûng toäc buøng noå khaép theá giôùi hieän nay öùng nghieäm lôøi tieân tri veà ngaøy Chuùa saép hoài lai.
-Hoaëc nhöõng khaùm phaù khoa hoïc, ngaønh khaûo coå ngaøy caøng cho thaáy nhöõng gì Kinh-Thaùnh noùi laø ñuùng.
-Hoaëc nhöõng tin töùc veà laøn soùng toäi aùc lan traøn khoâng ngaên ñöôïc hieän nay treân toaøn caùc chaâu luïc.
-
(14)-Môû ñaàu baèng söï gaây chaán ñoäng:
-Loái nhaäp ñeà naày laø nhöõng lôøi noùi ñaàu mang tính ngöôïc laïi yù muoán cuûa ngöôøi nghe nhöng roài sau ñoù laïi hoùa giaûi noù.
-nhöng phaûi laø lôøi noùi vôùi loái vaên dieãm leä vaø thuyeát phuïc.
*Keâu goïi Tin Lôøi Chuùa: “Döôøng nhö khoâng coù moät vieäc laøm naøo phí thì giôø, voâ ích nhö vieäc hoïc Kinh-Thaùnh neáu chuùng ta hoïc maø khoâng tin Kinh-Thaùnh laø Lôøi Ñöùc-Chuùa-Trôøi”
*Giaûng veà thaùi ñoä yeâu Chuùa: “Thaät Ñöùc-Chuùa-Trôøi noùi raèng Ngaøi raát chaùn gheùt söï daâng hieán, Ngaøi gheâ tôûm nhöõng buoåi nhoùm cuûa Hoäi-Thaùnh, Ngaøi bòt tai nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta .Vaâng! neáu moïi coâng taùc toân giaùo ñoù khoâng phaùt xuaát töø tình yeâu.”
*: “Toâi muoán keâu goïi Hoäi-Thaùnh ñöøng neân daâng hieán tieàn baïc nöõa vì Chuùa khoâng ngheøo khoù, cuõng ñöøng neân ñi truyeàn giaùo nöõa vì Ngaøi coù haøng ñoaøn thieân söù laøm vieäc ñoù, laïi cuõng khoâng neân caàu nguyeän phaán höng nöõa vì vieäc ñoù laø cuûa Ngaøi. Nhöng neáu chuùng ta bieát ôn Ngaøi, yeâu meán Ngaøi, vaø muoán toû baøy tình yeâu ñoái vôùi Ngaøi thì toâi tha thieát chuùng ta haõy tích cöïc bieåu loä tình yeâu mình qua nhöõng coâng vieäc treân ñaáy nhieàu hôn”.
*Giaûng veà söï daâng hieán 1/10 “Thaät tình laø toâi khoâng muoán quyù vò daâng hieán 1/10 cho nhaø Chuùa. Vì leõ neáu vaäy thì Chuùa seõ laøm öùng nghieäm lôøi höùa Ngaøi raèng Ngaøi seõ ñoå phöôùc xuoáng cho quyù vò vaø quyù vò seõ giaøu coø hôn toâi vaø ñieàu aáy seõ laøm cho toâi khoù chòu, ghen tò, böïc töùc vaø seõ ñi ra noùi caáu quyù vò theâm. Toâi muoán quyù vò ngheøo maøi maø chæ coù toâi môùi ñöôïc phöôùc, thònh vöôïng , giaøu coù dö daät. Nhöng toâi ích kyû vôí Chuùa laém toâi chaúng bao giôø daâng hieán 1/10 neân toâi laïi cöù ngheøo khoå hoaøi coøn quyù vò laïi ñöôïc Chuùa chuùc phöôùc , theá neân toâi laïi khoâng coøn caùch naøo khaùc hôn laø toâi phaûi daâng 1/10 vaøo kho Ngaøi. Vaâng ! Taïi sao khi daâng 1/10 cho nhaø Chuùa thì Ngaøi laïi chuùc phöôùc cho dö daät? Ñoù laø vaán ñeà maø chuùng ta seõ tìm hieåu trong thì giôø sau ñaây.
(15)-Kheâu gôïi oùc toø moø:
-Khieán moïi ngöôøi chuù yù, toø moø, laéng nghe, khoâng nhaøm chaùn,kích thích loã tai, lyù trí vaø caû taám loøng ngöôøi nghe.
*“Trong Kinh-Thaùnh coù cheùp veà giaác nguõ cuûa moät ngöôøi raát daøi. Quyù vò coù nhôù ñoù laø ai khoâng? Ñoù laø giaác nguõ cuûa nhöõng Cô-ñoác-Nhaân sau khi taéc thôû.
Vaâng! hoï khaùc vôùi nhöõng keû chaúng tin, hoï chæ nguõ chöù khoâng cheát. Hoï nguõ moät giaác nguõ daøi nhaát cho ñeán khi Chuùa Jesus trôû laïi thì hoï seõ ñöôïc bieán hoùa roài ñöôïc caát leân.”
“Coù moät quyeån saùch raát ñaët bieät vì noù ñöôïc vieát trong moät khoaûng thôøi gian laâu daøi nhaát, ñeá hôn 1.400 naêm môøi hoaøn taát maø nhö vaäy phaûi nhieàu ngöôøi vieát chöù? Nhöng noäi dung noù laïi hieäp nhaát döôøng nhö chæ moät taùc giaû vaäy, maëc duø laø nhöõng ngöôøi vieát ñoù khoâng heà bieát nhau, khoâng cuøng moät thôøi kyø hoaëc laø khaùc nhau veà moïi yeáu toá. Chaéc laø quyù vò ñaõ ñoaøn ñöôïc laø toâi giôùi thieäu quyeån snaùch naøo roài: Quyeån saùch cuûa moïi quyeån saùch-Quyeån Kinh-Thaùnh maø quyù vò caàm treân tay ñoù. Hoâm nay chuùng ta seõ noùi veà : Söï laï luøng cuûa quyeån saùch raát laï luøng naày nheù!”
(16)- Ñeà caäp tröïc tieáp vôùi nhöõng ngöôøi ñang hieän dieän:
-Noùi ngay vôùi nhöõng ngöôøi ñang ngoài trong hoäi tröôøng.
Baøi noùi chuyeän vôùi caùc sinh vieân toá nghieäp tröôøng Kinh-Thaùnh: “caùc baïn khoâng phaûi laø kieán truùc sö nhöng laø nhöõng nhaø xaây döïng, khoâng phaûi laø baùc só nhöng laø nhöõng ngöôøi bieát chöûa laønh, khoâng coù vuõ khí nhöng laïi ñang chieán ñaáu. Vaâng ! caùc baïn ñang laøm coâng vieäc quan troïng nhaát,lyù töôûng nhaát, giaù trò nhaát cho chính mình vaø cho moïi ngöôøi treân khaép haønh tình naày”
*“Quyù vò ñang ñi ñuùng höôùng vì ñang ñi con ñöôøng heïp, quyù vò laø ngöôøi haïnh phuùc nhaát vì ñaõthoaùt khoûi söï cheát ñôøi ñôøi cuøng söï ruûa saû cuûa noù, quyù vò laø ngöôøi bình an nhaát vì Chuùa soáng ñang soáng trong baïn. Chuùng ta seõ cuøng nhau ñeà caäp ñeán : phöôùc haïnh trong Ñaáng Christ” Epheâ 1.1- 14.
“Coù raát nhieàu cuoäc chieán tranh lieân tuïc xaûy ra treân theá giôùi, moïi ngöôøi caêm phaån noù vaø mong muoán khoâng coøn coù noù nöõa. Nhöng coù moät cuoäc chieán maø heát thaûy moïi ngöôøi ñeàu hoan nghinh: cuoäc chieán choáng muø chöû”
Caùch môû ñeà baèng thöøa tieáp vaên töï.
taïo döïng neân moät hoaït caûnh töø caâu chuyen.
töôûng töôïng neân nhöõng chi tieát cuûa caâu chuyeän.
-Ñöøng in trí tröôùc veà nhöõng gì ñaõ bieát ñaõ nghe veà ñoaïn naày ñaõ ñöôïc ai giaûng tröôùc ñoù.
-Haõy ñeå cho nhöõng söï kieän, chi tieát ñaùnh ñoäng chuùng ta.